Vlaamse stroomnetten: congestie geen probleem, toekomst een consumer centric energiesysteem

Bovendien is er van structurele congestieproblematiek momenteel geen sprake. Toch moeten ook de Vlaamse netten uiteraard worden aangepast op de energietransitie. De redactie van Solar Magazine vroeg netbeheerders Fluvius en Elia naar de stand van zaken.

Het totaal geïnstalleerd vermogen aan zonnepanelen in Vlaanderen is inmiddels de grens van 4 gigawatt doorbroken. In Vlaanderen beheert Fluvius het elektriciteits- en aardgasnet in alle gemeenten. Directeur Grid Management Jean Pierre Hollevoet is er verantwoordelijk voor het beleid rond het volledige technische beheer van de energienetten, kabelnetten en riolering.

Quasi verplicht
‘Het gaat goed met de uitrol van zonne-energie bij Vlaamse huishoudens. De overheid begon al lang geleden met subsidiëring en bij nieuwbouw en renovatie is het aanleggen van een pv-installatie quasi verplicht. Inmiddels staat de teller op zo’n 600.000 residentiële systemen. Zoals overal wordt de opgewekte stroom voor een belangrijk deel in het net geïnjecteerd. Wij hebben hier echter geen structurele congestieproblemen zoals in Nederland. In het algemeen kun je stellen dat onze netten nog wel berekend zijn op een aantal jaren groei van pv.’

Lokale afnemers
Hollevoet erkent dat de ruimtelijke structuur van Vlaanderen wel leidt tot capaciteitsgebrek op specifieke locaties. Veel Vlaamse dorpen worden gekarakteriseerd door lintbebouwing. Het overaanbod van zonnestroom wordt daar dus niet in 1 zone, maar op verschillende plekken in de kabel geïnjecteerd. Dat kan leiden tot afschakeling van alle zonne-energiesystemen, wat natuurlijk niet wenselijk is, zeker voor degenen die thuis zijn en wel stroom verbruiken. Fluvius is bovendien verplicht om maximale injectie van zonnestroom in het net te faciliteren omdat de burger hierop rekent.

‘In die gevallen, en dat zijn er steeds meer, grijpen we dus in,’ aldus Hollevoet. ‘Dat lukt vaak met punctuele technische maatregelen, zoals de spanning lokaal wat aanpassen om de zonnepanelen iets meer ruimte op het net te geven, of een klant van fase te veranderen. Maar ook investeren in netverzwaring kan nodig zijn. Wat betreft grote zonneparken, daar kent Vlaanderen er maar 1 van. Vanwege onze regelgeving op het gebied van de ruimtelijke ordening zullen er niet snel meer bij komen. Wat we wel hebben, zijn windparken. Er zijn gevallen waarbij het net niet berekend is op zo’n ontwikkeling. Door het beperken van de netaansluiting kan de realisatie toch vaak worden opgestart. Wij kijken in zo’n geval tevens naar de mogelijkheid om zo’n installatie direct aan te sluiten en een koppeling te maken naar lokale afnemers, zodat we hier een korte keten opbouwen.’

Nieuwe balans
De vraag is of de energietransitie ook in Vlaanderen niet noopt tot grootschalige langetermijninvesteringen in het uitbreiden van het net. Het aanbod van groene elektriciteit groeit immers snel en ook de elektriciteitsvraag zal een enorme vlucht nemen. Hollevoet stelt daartegenover dat met de doorbraak van producten zoals de elektrische auto en de warmtepomp, ook de zelfconsumptie van zonnestroom zal toenemen.

‘Daarmee ontstaat uiteindelijk een nieuwe balans. Ondertussen nemen we de maatregelen die we moeten nemen, ook bijvoorbeeld door het invoeren van een capaciteitstarief dat moet helpen om het netwerk op een efficiënte manier te gebruiken. Daarnaast geloven wij dat de consument steeds meer zelf initiatief zal nemen om balans te brengen in zijn energiehuishouding, bijvoorbeeld door zijn auto, zonnepanelen, warmtepomp en batterij optimaal samen te laten werken. Het gebruik van onze digitale meter is daarbij onmisbaar. De massale introductie van elektrische wagens in Vlaanderen zal een goede test blijken. 1 miljoen elektrische wagens tot 2030 kunnen we goed aan. Voor de periode nadien wordt slim laden in combinatie met nieuwe investeringen heel belangrijk voor het onder controle houden van de netinvesteringen en ieders factuur.’

Lees hier het volledige artikel ‘Congestie geen probleem, de toekomst is een consumer centric energiesysteem’ in de juni 2021-editie van Solar Magazine.