Mien Van Olmen (cd&v) en Jurgen Callaerts (N-VA) hadden de minister van Landbouw uitleg gevraagd over de komst van zonnepanelen op landbouwgrond. In Vlaanderen zouden op 9 locaties vergunningsaanvragen zijn ingediend om zonnepanelen te plaatsen op landbouwgrond, te weten in Zandvliet, Turnhout, Retie, Jabbeke, Sint-Gillis-Waas, Pelt, Tongeren, Zedelgem en Affligem.
Nood groot
Van Olmen: ‘Wij zijn het er allemaal over eens dat de nood aan hernieuwbare energie bijzonder groot is. Maar dat mag niet een zoveelste sluipende aanslag zijn op het landgebruik in agrarisch gebied. Gelet op de schaarste aan beschikbare gronden voor landbouw, natuur, wonen en zo meer, moeten we toch goed nadenken voor we de open ruimte die we nog hebben, gaan bedekken met zonnepanelen. Er zijn tal van andere mogelijkheden om eerst te benutten. Zo zijn er nog ontelbare daken waar geen zonnepanelen op liggen: bij bedrijven, bij particulieren, maar ook op stallen en andere gebouwen in de land- en tuinbouw.’
Minister terughoudend
Gevraagd naar zijn standpunt over zonneparken – al dan niet met zonnepanelen boven gewassen via agrivoltaics – laat de minister weten terughoudend te zijn met het leggen van extra druk op de open ruimte.
‘Er is in Vlaanderen daarenboven ook nog heel wat onontgonnen potentieel. Denk maar aan het overkappen van parkings, daken, openbare infrastructuur, lijninfrastructuur, bermen, stortplaatsen, industriegebieden – en we kunnen nog wel even doorgaan –, of eventueel op kleinere restpercelen die ingesloten zijn. Daarnaast zie ik uiteraard ook wel mogelijkheden voor een landbouwer die in functie van de eigen bedrijfsvoering wil inzetten op hernieuwbare energie, door middel van bijvoorbeeld “agrovoltaics”. In de fruitsector kennen we dat. Dat is een heel specifieke toepassing en innovatie in de land- en tuinbouw, waarbij je meerdere toepassingen hebt. Maar de landbouwproductie dient de primaire activiteit te blijven. Voor mij spreekt dat voor zich. Zo wordt ook de open ruimte gewaarborgd.’
Niet verenigbaar
Brouns licht verder toe dat het document ‘Zonneparken en agrivoltaïcs in agrarisch gebied’ van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij en het Departement Omgeving verduidelijkt hoe beide organisaties ten opzichte van aanvragen tot omgevingsvergunningen staan en hoe restrictief afwijkingsbepalingen geïnterpreteerd kunnen worden bij de beoordeling van zonneparken en agrivoltaïcs.
‘Wat betreft de concrete dossiers die lopende zijn, kan ik jullie meegeven dat voor de meeste dossiers de procedures en adviestermijnen nog lopende zijn’, duidt Brouns. ‘Enkel de projecten in Turnhout en Jabbeke hebben al een advies ontvangen. Beide projecten kregen een ongunstig advies omdat ze niet verenigbaar zijn met de agrarische bestemming van de percelen. De opstelling van de zonnepanelen laat immers geen combinatie toe met een productieve teelt of een gangbaar landbouwgebruik. Ik kan verder niet vooruitlopen op de uiteindelijke beslissing.’
Niet verleiden
Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) nam nog geen genoegen met de antwoorden van de minister en vroeg hem om uit te spreken ‘dat zonnepanelenparken niet thuishoren op landbouwgrond’.
Minister Jo Brouns liet zich echter niet verleiden tot een dergelijke uitspraak. ‘Collega Sintobin, er is ook de innovatie in de fruitsector. Daar ben ik niet afkerig van als dat meerdere functies of toepassingen heeft, bijvoorbeeld tegen hagelschade, voor watervoorziening, agrovoltaïsch, noem maar op. Dat is iets anders dan gewoonweg je akker vol met zonnepanelen leggen. Daar gaan we natuurlijk niet in mee. Daar ben ik heel duidelijk in.’
De maart 2025-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de vakbeurs Solar Solutions Amsterdam, zonnecarports, het productteam circulaire zonnepanelen en de zakelijke zonnedakenmarkt.