Vlaams minister: ‘Verbod op negatieve prijs stroom zonnepanelen niet wenselijk’

Dat laat de minister weten na vragen van Robrecht Bothuyne (cd&v) in het Vlaams Parlement. Bothuyne vroeg de minister om opheldering over het nieuws dat eigenaren van zonnepanelen met bepaalde variabele energiecontracten dit jaar in Vlaanderen voor het eerst geconfronteerd zouden worden met negatieve injectietarieven.

Onafwendbaar
‘Dit betekent dat gezinnen niet langer een vergoeding krijgen voor de stroom die ze op het net zetten, maar in plaats daarvan zouden moeten betalen om hun overtollige zonnestroom op dat net te injecteren’, aldus Bothuyne. ‘Opvallend is trouwens ook dat dit ook geldt voor het winnende contract van de laatste groepsaankoop van de provincie West-Vlaanderen.’

Energie-experten waarschuwen al langer voor deze evolutie en noemen ze volgens Bothuyne ‘onafwendbaar’. ‘In zekere zin is dat ook logisch: door de opmars van elektriciteitsproductie uit zonnepanelen is elektriciteit op een zonnige zomerdag, zeker in het weekend, op het middaguur immers niet veel waard, waardeloos, of kost het zelfs geld om die geïnjecteerd te krijgen. Een mogelijke maatregel is om leveranciers te verbieden negatieve injectietarieven aan te rekenen en die kosten te verwerken in de algemene afnametarieven.’

Dynamische contracten
‘We denken echter dat dit niet wenselijk is, omdat het de marktwerking zal verstoren en de prijzen zal verhogen voor alle consumenten, ook voor wie geen zonnepanelen heeft’, vervolgt Bothuyne. ‘Dat kan niet de bedoeling zijn. Er zijn wel meer structurele oplossingen, zoals thuisbatterijen, het slim laden van elektrische voertuigen en de intelligente aansturing van elektrische toestellen, met name warmtepompen. Dit alles kan dan gecombineerd worden met een dynamisch elektriciteitscontract, maar de doorbraak daarvan blijft, ondanks een graduele stijging, momenteel nog uit. Allicht is een beleidsinitiatief hiervoor nuttig.’

Depraetere werd door Bothuyne onder meer gevraagd of zij een verbod op contracten met negatieve injectietarieven overweegt en hoe ze flexibiliteit bij particuliere eindgebruikers wil stimuleren, bijvoorbeeld via de slimme aansturing van verbruikers als warmtepompen en elektrische voertuigen. Tot slot wil hij weten of ze stappen zet om dynamische elektriciteitscontracten te promoten.

Geschikt contract kiezen
‘Waar er voorheen enkel bij dynamische prijscontracten op sommige uren blootstelling aan een negatieve terugleververgoeding was, zien we dit nu ook potentieel verschijnen in sommige variabele contracten’, reageert de minister. ‘Gelukkig hebben we in Vlaanderen een heel ruime keuze aan typen contracten waaruit de afnemer kan kiezen.’

Wie zonnepanelen heeft en niet bereid is om het verbruik te sturen, kan volgens de minister dan ook het beste geen contract met variabele prijzen kiezen waarbij negatieve injectietarieven mogelijk zijn. ‘Als die bewustheid er wel is, kan de afnemer mogelijk wel zijn voordeel doen met een dergelijk contract. Ik denk dus dat het een belangrijke opdracht is van de energieleveranciers om duidelijke en transparante contracten aan te bieden, zodat mensen het voor hen meest geschikte contract kunnen kiezen.’

Jaarlijks herzien
Wat het winnende contract van de groepsaankoop van de provincie West-Vlaanderen betreft, staat volgens Depraetere zowel bij vaste als variabele elektriciteitscontracten expliciet vermeld dat de maandelijkse injectievergoeding minimaal 0 euro per kilowattuur is. ‘Dit betekent dat je bij zo’n contract dit jaar niet zult moeten betalen om je overtollige energie te injecteren. Enkel vanaf 2026, wanneer er over de loop van een hele maand veel negatieve prijzen zouden zijn, zou men in theorie kunnen moeten betalen om te injecteren. Hoe dan ook is het bij een groepsaankoop aan iedereen aan te raden om jaarlijks het contract te herzien.’

Geen verbod
Bovendien ziet de minister ook positieve aspecten aan de negatieve injectietarieven. ‘Energie.be rekent zijn klanten vanaf maart niets meer aan voor elektriciteitsverbruik op zondagnamiddag, vaak een moment waarop elektriciteit kan worden ingezet. Het komt er als klant dus op aan om te kiezen voor het contract van een leverancier dat het beste bij hem past.’

Depraetere stelt dan ook niet te overwegen om een verbod in te voeren op contracten met negatieve injectietarieven. ‘Een algemeen verbod is niet wenselijk, want we willen vooral dat er voldoende energie is voor iedereen en dat we meer hernieuwbare energie kunnen stimuleren, wat een impact zal hebben op de prijs voor iedereen. Op die manier worden we ook minder afhankelijk van bijvoorbeeld Russisch gas, dat in de toekomst alleen maar duurder zal worden. Dat is heel duidelijk de ambitie. Dat is voor iedereen belangrijk, voor elke consument. Om zomaar een verbod uit te vaardigen voor iedereen, zou die ambitie in de weg kunnen staan. Dat gaan we niet doen, het is ook helemaal niet verstandig om zoiets te doen. Dat betekent evenwel niet dat iedereen dat dan maar moet betalen. Dat zei u namelijk: “Iedereen zal hiervoor betalen.” Neen, men moet het juiste contract kiezen, en dat is zeker niet altijd het geval.’

Onderzoek dynamische contracten
Tot slot stelt de minister het aantal dynamische elektriciteitscontracten te gaan bevorderen door er onder andere voor te zorgen dat alle leveranciers zo’n type contract aanbieden. ‘Dat is natuurlijk de doelstelling. Op die manier maken we het toegankelijk voor mensen die zo’n dynamisch elektriciteitscontract willen afsluiten. Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) plant daarom een onderzoek om te weten te komen welke profielen het best af zijn met zo’n contract, want daar is wel nog wat onduidelijkheid over. Er zullen heel wat eigenschappen worden meegenomen, zoals welke toestellen iemand bezit, het aantal bewoners, de EPC-waarde (red. energieprestatiecertificaat) van de woning, het jaarlijks verbruik, enzovoort om meer te weten te komen over die specifieke profielen. Hierdoor gaan we ook meer gedetailleerde uitspraken kunnen doen over welk type contract voor welk type profiel interessant is. We verwachten die resultaten nog in de eerste helft van dit jaar. Op basis daarvan kunnen we ook bijkomende acties inzake die dynamische contracten bekijken.’