Innovatie in slim energiemanagement: ‘Dit jaar gaat het gebeuren’

Quax is programmamanager hernieuwbare elektriciteit bij TKI Urban Energy. Naast zijn day job is hij tevens juryvoorzitter van de Best Innovation Award van de vakbeurs Solar Solutions Amsterdam. Ook dit jaar zijn er wederom tientallen producten en diensten aangemeld die meedingen naar deze prijs. Er is inmiddels een shortlist gemaakt. Wie ermee vandoor gaat, wordt op de beurs zelf bepaald.

Verstandige beslissing
Hoe kijkt Quax naar de zonne-energiemarkt van dit moment? ‘De uitrol van zonnepanelen heeft onze energietransitie een kickstart gegeven en gebracht tot waar we nu zijn’, aldus Quax. ‘Investeren in pv is nog steeds een verstandige beslissing, voor particulieren en bedrijven. Naast verduurzamen kun je er gewoonweg kosten mee besparen, ook met de terugleverheffingen van energieleveranciers en wanneer saldering wordt afgeschaft. Maar zoveel mogelijk zonnestroom produceren staat niet langer centraal.’

Vastleggen
Wil je maximaal waarde uit je zonnepanelen blijven halen dan is het optimaliseren van zelfverbruik cruciaal, stelt Quax. Dat doe je door het opslaan van zonne-energie om die later te gebruiken en het slim aansturen van apparaten. Dat gebeurt nog niet op grote schaal, maar opslag en energiemanagementsystemen (ems) hebben de toekomst. Op Solar Solutions Amsterdam worden die door vele bedrijven getoond, en een aantal daarvan dingen mee naar de Best Innovation Award.

Streepje voor
De genomineerde producten en diensten voor de Best Innovation Award zijn te zien op de Innovation Boulevard van de beurs. In hoeverre hebben batterijen, waarin doorgaans slimme aansturing is ingebouwd en ems’en, een streepje voor? ‘De winnaar is nog niet bekend. We staan er open in als jury. Er worden ook nog steeds mooie stappen gezet op het gebied van zonnepanelen. Maar het mag duidelijk zijn dat een klein beetje meer zonne-energie opwekken in het licht van de toekomstige opgave in de energietransitie net even minder weegt dan voorheen.’

Uptempo!
Quax benadrukt dat de producten die meedingen naar de innovatieprijs de markt reeds hebben gehaald. In zijn dagelijkse werk houden hij en zijn collega’s zich bezig met de ontwikkelingen van morgen. In dat kader werd enkele jaren geleden ook het programma Uptempo! gestart. Dat stond in het kader van het versnellen van de energietransitie in de gebouwde omgeving via opschaling. Een multidisciplinair team werkte onder meer aan actieonderzoek en het ontwikkelen van werkmethodes. Met de lessen uit dit programma werkt TKI Urban Energy nu verder aan marktontwikkeling.

Marktrijpe energie-innovaties
Quax: ‘Daarnaast zetten we de onlinevindplaats uptempo.nu op. Daar kun je allerhande marktrijpe energie-innovaties vinden, meer dan 200, onder andere pvt-systemen, geavanceerde isolatiematerialen en warmteterugwinnende douches. Recentelijk voegden we daaraan een productenlijst van alle ons bekende ems’en toe, inclusief hun technische toepassingsmogelijkheden en strategieën bijvoorbeeld. Zo creëren we overzicht en ondersteunen we ook opschaling van deze technologie.’

Waar staat de uitrol van slimme energiemanagementsystemen op dit moment? Quax maakt onderscheid tussen de zakelijke markt en die voor consumenten.

Massale implementatie
‘We hebben het over nieuwe technologie’, aldus Quax. ‘Veel aanbieders geven aan dat ze er nog niet helemaal uit zijn. Bij een groot project, waar doorgaans veel geld mee is gemoeid, kun je je veroorloven om fouten te herstellen of de toepassing te optimaliseren. Hier is de ems-markt al flink in beweging. Bij huishoudens moet het in één keer goed zijn, plug-and-play. Als er doorlopend rode lampjes gaan branden, continu klanten bellen met problemen en vragen, is massale implementatie van deze systemen ondoenlijk. Het zetten van standaarden en werken met open protocollen kan nog veel beter. Ook is het belangrijk dat de ems’en cyberveilig zijn, dat de privacy van huishoudens wordt gerespecteerd en er geen sprake is van vendor lock in. Maar er worden nu snel forse stappen gezet. Ik denk dat het dit jaar gaat gebeuren, temeer omdat de thuisbatterij nu ook een vlucht in Nederland neemt en het er sterk op lijkt dat salderen vanaf 2027 wordt afgeschaft. Slimme sturing wordt de norm, en wel snel.’

Bezoek de seminars van de innovatieboulevard op Solar Solutions Amsterdam van dinsdag 11 tot en met donderdag 13 maart 2025. Bestel hier gratis toegangskaarten voor de vakbeurs Solar Solutions Amsterdam met de actiecode ‘SOLARMAG’.