Nederlandse regering laat warmtepomp vallen: ‘Sector moet het tijdelijke gat vullen’

Gaat het nog wel iets worden met de warmtepomp in Nederland?
‘Met een warmtepomp kunnen mensen en bedrijven hun woning of gebouw vergaand verduurzamen, zowel wat betreft koeling als verwarming. We zaten sinds 2016 in een groeispurt. Die is eind vorig jaar ineens omgeslagen in een flinke dip. Dat is uitermate zorgwekkend – onze energietransitie staat toch al onder druk. Het actuele landelijke beleid is onbegrijpelijk.’

Jij kijkt naar Den Haag?
‘De terugval van de markt is te wijten aan de huidige politiek, het beleid van het nieuwe kabinet. De verplichting van een warmtepomp installeren bij het vervangen van een oude cv-ketel vanaf 2026 is eraf gehaald, waarmee afspraken met onze sector worden gebroken. De subsidie op kleine warmtepompen via de ISDE wordt ook nog eens fors verlaagd, evenals het subsidiebudget vanaf 2027. Consumenten reageren logischerwijs direct, de vertraging is enorm.’

En de zakelijke markt?
‘Die is wezenlijk anders. Die draait om grotere systemen, de doelgroepen divers –appartementsgebouwen, woningcorporaties, ziekenhuizen, scholen, maatschappelijk vastgoed… De businesscases zijn wezenlijk anders, vaak goed bij grondige renovatie. Die markt kent dus zijn eigen dynamiek en heeft zijn eigen agenda. Het goede nieuws is dat de Europese Unie (EU) met de Energy Performance of Buildings Directive IV, die vanaf medio 2025 in werking treedt, met een gefaseerde verplichting tot energielabelverbetering, een boost wordt gegeven aan verduurzaming. Daarmee wordt ook de uitrol van de warmtepomp gestimuleerd. Voor nu houdt die wat betreft dit segment echter ook nog niet over in Nederland.’

Hoe ernstig is dit allemaal?
‘We zaten op een mooi tempo van groei met dubbele cijfers, in lijn met het behalen van ons nationale doel – 1,5 miljoen warmtepompen in Nederlandse woningen in 2030 waarvan 1 miljoen in bestaande. Nu is dat uit zicht aan het raken, maar er zal ongetwijfeld weer een keerpunt komen. Een warmtepomp is immers de garantie op comfort met een lagere energierekening.’

Waarom?
‘Nederland gaat zijn klimaatdoel van 2030 dat wettelijk is vastgelegd niet halen zonder koersverandering. Die boodschap gaf het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) onlangs af in de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) en ook de Raad van State gaf al eerder aan dat de kabinetsplannen onvoldoende zijn. Daar zal linksom of rechtsom dus iets mee moeten worden gedaan door de regering, en dat gaan we terugzien in de voorjaarsnota. De grootschalige uitrol van de warmtepomp is cruciaal voor onze energietransitie, die zal dus verder moeten worden gestimuleerd.’

Voordat nieuw beleid is geformuleerd en wordt uitgerold zijn we even verder…
‘We zitten dus met een tijdelijk gat. De vanuit eerdere afspraken extra productie- en installatiecapaciteit wacht op emplooi. Dat gat moet worden ingevuld, en daarbij is de sector op zichzelf aangewezen nu de regering niet thuis geeft. Alle stakeholders moeten dus in actie komen, de vraag moet worden gestimuleerd. Waar onze achterban, fabrikanten van warmtepompen, niet direct met consumenten communiceert, ligt de sleutel in handen van installateurs. We zullen samen met hen en samen met andere ketenpartners en maatschappelijke spelers potentiële klanten en beleidsmakers voorzien van overtuigende informatie. Ook zullen we gezamenlijk moeten werken aan financieringsmogelijkheden om een warmtepomp ook toegankelijk te maken voor minder kapitaalkrachtige eigenaren. En vergeet niet dat er al ruim 600.000 warmtepompen draaien in woningen, en naar tevredenheid van het overgrote deel van die huishoudens. 7 op de 10 geven zelfs aan dat ze zeer tevreden zijn. Dat succes spreekt zich rond, en dat helpt absoluut bij het op gang houden van het tempo van dit moment en daar weer versnelling in brengen.’