Stedin benadert 2.712 klanten in Utrecht, maar vindt slechts 20 megawatt flexvermogen

Stedin en TenneT hebben de afgelopen tijd grote bedrijven opnieuw met klem verzocht om hun elektriciteitsverbruik waar mogelijk te verminderen tijdens de spitsuren op het stroomnet. Voor hun deelname aan congestiemanagement krijgen de bedrijven een financiële vergoeding.

Contract
De netbeheerder kan bij 2.712 grote klanten in potentie 77 megawatt flexibel vermogen contracteren, maar verwacht voor slechts 20 megawatt daadwerkelijk in een contract vast te leggen. Bovendien is momenteel nog geen enkel contract getekend; daar zijn gemiddeld 6 tot 14 maatwerkgesprekken voor nodig.

De situatie op het hoogspanningsnet van TenneT in de provincies Flevoland, Gelderland en Utrecht is kritiek. Er dreigt specifiek in de regio Utrecht een tekort van 250 megawatt richting het kalenderjaar 2029. Omdat de zoektocht naar flexibel vermogen onvoldoende heeft opgeleverd, is een van de vervolgacties waarop Stedin zich voorbereidt een deelnameverplichting invoeren in het gehele gebied. Deze verplichting is ook onderdeel van het maatregelenpakket dat al in Utrecht wordt ingezet om het hoofd te bieden aan de situatie.

Enorme inspanning
Warmold ten Zijthoff, regiodirecteur bij Stedin, heeft nog hoop: ‘De zoektocht naar “megawatt” is omvangrijk en complex. We hebben een enorme inspanning geleverd door ruim 2.500 klanten te benaderen, maar dit heeft helaas nog te weinig opgeleverd. Ook de andere – ingrijpende – maatregelen die voormalig minister Jetten afgelopen 25 april aankondigde, blijven zodoende noodzakelijk om meer en langere stroomstoringen te voorkomen in de provincie Utrecht. Denk aan het inzetten van verplaatsbare stroomgeneratoren in noodgevallen, slimme laadpalen en een tijdelijke tussenstap met hybride warmtepompen in plaats van vol elektrische. Ons onderzoek heeft daarbij bevestigd dat bestaande grootverbruikers nog niet altijd weten hoe zij anders kunnen omgaan met energie. Een lichtpuntje is de bereidheid die enkele klanten tonen om te investeren in een batterij of warmtekrachtkoppeling (wkk) voor het bieden van flexibiliteit. Tenminste, als de netbeheerders er iets tegenoverstellen wat loont. Hier gaan we uiteraard vol mee aan de bak. Iedereen moet daarin een stap zetten om dit mogelijk te maken.’

Conclusie van het verdiepende onderzoek van de netbeheerders is dat het in de praktijk niet eenvoudig blijkt om snel tot afspraken te komen, die én aansluiten op dat wat helpend is voor het stroomnet én waarmee de klant goed kan blijven ondernemen. Dit soort contractafspraken is nieuw en volop in ontwikkeling. Doel is om de ‘flexcontracten’ straks in een hoger tempo te kunnen afsluiten om voldoende flexibel vermogen effectief in te kunnen zetten.

Nijpende situatie
De zoektocht van de netbeheerders naar meer flexibel vermogen blijft de komende periode doorgaan. Bij deelnameverplichting aan congestiemanagement worden klanten met een aansluiting groter dan 1 megawatt verplicht om hun flexibel vermogen aan te bieden voor het borgen van de leveringszekerheid. Als er ook daarna nog een tekort aan flexibel vermogen is, is Stedin genoodzaakt om ‘niet-marktgebaseerd congestiemanagement’ toe te passen. Dit betekent dat klanten een wettelijke vergoeding krijgen voor hun flexibele vermogen.

Daarnaast neemt het risico toe dat ook de laatste maatregel uit het maatregelenpakket van afgelopen april moet worden ingezet: het plaatsen van kleinverbruikers op de wachtlijst. Als dat gebeurt, kunnen zij – net als grootverbruikers – niet automatisch meer een aansluiting krijgen op het stroomnet. Er kunnen dan geen nieuwe woningen, mkb-ondernemers of laadpalen worden aangesloten totdat de grote uitbreidingsprojecten van het elektriciteitsnetwerk gereed zijn.