Vlaanderen gaat Nieuw Vlaams Sociaal Klimaatplan opstellen

Na 111 dagen onderhandelen en de langste formatie in de geschiedenis van Vlaanderen, heeft het Belgische geweest een nieuwe regering bestaande uit N-VA, Vooruit en CD&V. Het vierde van de in totaal 22 hoofstukken van het Vlaamse regerakkoord voor de periode 2024-2029 is gewijd aan ‘Klimaat en Energie’.          

Faire bijdrage
‘De klimaatverandering is een grote uitdaging, maar tegelijkertijd ook een opportuniteit’, schrijft de nieuwe regering in de openingszinnen van het hoofdstuk. ‘We steunen daarom voluit het akkoord van Parijs, waartoe we ons internationaal verbonden hebben om de temperatuurstijging te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, en zo mogelijk 1,5 graden Celsius. Vlaanderen alleen zal het klimaat niet redden, maar we willen een deel van de oplossing zijn. Daarom zullen we een faire bijdrage leveren aan het bereiken van de internationale, Europese en Belgische energie- en klimaatdoelstellingen, in de eerste plaats de Europese doelstelling om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.’

Rechtvaardig en betaalbaar
‘Het is van groot belang dat die maatregelen sociaal rechtvaardig en betaalbaar zijn voor de brede samenleving en onze bedrijven om het draagvlak voor het klimaatbeleid niet te ondergraven’, vervolgt de regering.

Bij de start van de legislatuur zullen de belangrijkste maatregelen in het Vlaams Energie- en Klimaatplan worden geëvalueerd om na te gaan of de beoogde klimaatdoelen realistisch zijn en op het goede spoor zitten richting 2030. Als dat niet het geval is, worden er maatregelen toegevoegd of versterkt. ‘Bij elke bijkomende klimaatmaatregel die voorgesteld wordt, zullen de kosten en baten van die maatregel op termijn afgewogen worden tegen de impact op de uitstoot, de betaalbaarheid voor de burgers en de concurrentiekracht van onze ondernemingen’, aldus het regeerakkoord.

Nieuw Vlaams Sociaal Klimaatplan
De Vlaamse regering werkt bovendien mee aan de opmaak van een nieuw interfederaal energiepact en wil op tijd een Vlaams Energie -en Klimaatplan voor de periode 2031-2040 opstellen. Jaarlijks zal een voortgangsrapport opgemaakt worden rond energie en klimaat. Als uit die voortgangsrapportering blijkt dat Vlaanderen niet op weg is om de doelstellingen te realiseren, worden bijkomende maatregelen voorgesteld of bestaande maatregelen bijgestuurd.

‘In uitvoering van de Europese regels maken we een nieuw Vlaams Sociaal Klimaatplan dat – samen met de al bestaande beleidsmaatregelen zoals de hervormde Mijn VerbouwPremie, Mijn VerbouwLening en Mijn VerbouwBegeleiding – kwetsbare doelgroepen ondersteunt’, schrijven N-VA, Vooruit en CD&V in hun regeerakkoord. ‘Inzake het ondersteunen van renovaties maken we exclusief de keuze voor energetische maatregelen. Dat moet het sociale karakter van de klimaattransitie verzekeren en past in de strijd tegen armoede.’

Renovatieplicht
De focus van Mijn Verbouwpremie en Mijn Verbouwlening wordt verscherpt om Vlamingen aan te sporen om beter te presenteren dan de norm. ‘De renovatieplicht wordt beperkt tot op het huidige niveau van label D. Het verstrengingspad wordt afgeschaft. Voor de renovatieplicht bij residentiële gebouwen wordt een genuanceerd handhavingskader uitgewerkt. De termijn voor de uitvoering van de werkzaamheden om aan de renovatieplicht te voldoen en de termijn om de bewijsstukken bij Ingrijpende Energetische Renovaties (IER) aan te leveren, wordt verhoogd naar 6 jaar.

Voor niet-residentiële gebouwen wordt de renovatieplicht behouden en daaraan wil de nieuwe regering ‘een ambitieus groeipad’ koppelen richting 2050. ‘Momenteel is er voor grote niet- residentiële gebouwen alleen een EPC-labelverplichting van label E tegen 2030 en een klimaatneutrale doelstelling tegen 2050 voorzien. Na het in kaart brengen van de stand van zaken van de EPC-labels van grote niet-residentiële gebouwen, wordt een traject richting 2050 voor grote niet- residentiële gebouwen opgesteld.’

Taxshift
Het nieuwe kabinet gaat ook werk maken van een Vlaamse taxshift die budgetneutraal is voor de overheid. Die taxshift maakt elektriciteit geleidelijk goedkoper maken ten faveure van fossiele brandstoffen. Zo willen de partijen ervoor zorgen dat sneller zal worden gekozen voor investeringen in onder meer isolatie en warmtepompen.

Energiedelen
Energie die lokaal gedeeld wordt achter het gemeenschappelijke aansluitpunt van een gebouwencomplex wordt als het aan de regering ligt, vrijgesteld van heffingen. ‘We onderzoeken of energiedelen mogelijk kan gemaakt worden voor actieve budgetmeterklanten’, aldus de regering.

Verder wordt ingezet in op maximale flexibiliteit, datamanagement en slim netbeheer om de integratie van de hernieuwbare energiebronnen en de versnelling van elektrificatie te blijven garanderen. Fluvius moet daartoe het distributienet de komende 10 jaar klaar maken. ‘Fluvius is een cruciale partner van de Vlaamse overheid om de energietransitie waar te maken’, schrijft de regering in het regeerakkoord. ‘Energienetwerken zijn een strategische asset. We zorgen ervoor dat Fluvius in publieke handen blijft.’

Digitale meter
De digitale meter wordt bij dat alles maximaal gevaloriseerd: alle meetdata worden de basis van alle marktprocessen. ‘We onderzoeken of en hoe commerciële leveranciers ook de prepaid-functie van de digitale meter kunnen aanbieden op een sociaal verantwoorde manier’, aldus de regering. ‘Via de omzetting van de elektriciteitsmarktrichtlijn versterken we de flexibiliteit door onder andere netgekoppelde batterijen, bidirectionele laadsystemen en dynamische energiecontracten te bevorderen.’

Elektrisch rijden
De regering heeft ook aandacht voor elektrisch rijden: ‘Vlaanderen neemt de regierol op zich voor de uitrol van (semi)publieke snellaadpalen en zet in op een ernstige uitbreiding van laadinfrastructuur. In overleg met de Vlaamse gemeenten werken we een gericht actieplan uit met concrete doelstellingen over het aantal laadpalen, slimme laadpleinen, snellaadstations over het hele snelwegennet.’

Waterstof
Tot slot schrijft staat in het regeerakkoord dat de Vlaamse Waterstofstrategie geactualiseerd wordt.

‘Voor wat betreft de inzet van koolstofarme waterstof en mogelijke ondersteuning voor import, productie en gebruik van waterstof starten we een studie op’, aldus de nieuwe regering.