Prijzen intradaymarkt 25 Europese landen gekoppeld aan transportcapaciteit

Door de prijs van transportcapaciteit te integreren in de intradayhandel moet de transportcapaciteit over de landsgrenzen heen optimaal benut worden.

NEMO’s
Hoogspanningsnetbeheerder TenneT heeft de integratie verzorgd in Nederland en in het gebied in Duitsland waar hij actief is. De integrale Europese capaciteitsplanning van internationale intradayhandel wordt verzorgd door de marktkoppeling Single IntraDay Coupling (SIDC).

Hoogspanningsnetbeheerders zoals TenneT stellen daartoe de transportcapaciteit beschikbaar op de grenzen tussen de verschillende biedzones, en Nominated Energy Market Operators (NEMO’s) laten er vraag en aanbod vanuit de elektriciteitsmarkten samenkomen. Deze NEMO’s zijn organisaties met een mandaat om te opereren op de day-ahead- en intradaymarkten in de Europese Unie.

Strategisch belang
Intradaykoppeling van markten is voor marktpartijen én TSO's een essentieel onderdeel van een efficiënte én effectieve Europese interne energiemarkt. Met het groeiende aandeel weersafhankelijke wind- en zonne-energie neemt ook het belang van die koppeling tussen landen toe. Voor marktpartijen is grensoverschrijdende handel een belangrijk instrument om posities in evenwicht te houden.

Op de grensoverschrijdende intradaymarkt wordt elektriciteit verhandeld op de korte termijn, van 15.00 uur voor de dag van levering tot 23.00 uur óp de dag van levering. Een noviteit in die markt is dat 3 intradayveilingen handelsbiedingen in Europa kunnen verzamelen en daarmee de schaarse transportcapaciteit tussen de deelnemende landen optimaal efficiënt toewijzen. In- en uitvoer – vaak gelijktijdig over verschillende grenzen van een land – beïnvloeden de beschikbare transportcapaciteit voor de internationale handel. Aan de transportcapaciteit wordt daarom een tarief gekoppeld. Schaarste van de transportcapaciteit komt voor elk moment van de dag – de handel vindt plaats per kwartier en per uur – tot uiting in de uiteindelijke prijs van de energie.

Complexe methode
Het nieuwe IDA-marktmechanisme kan op basis van vraag en aanbod de prijs voor het gebruik van grensoverschrijdende transportcapaciteit bepalen. Dit bevordert de concurrentie bij de productie, de handel en de levering van elektriciteit. Daarvoor is een complexe methode ontwikkeld, die werkt met algoritmen en data van onder meer biedingen en transportcapaciteit van de deelnemende landen. De methode kent één gedeelde aanpak voor de prijsstelling van de transportcapaciteit tussen deelnemende biedzones.

Tot nu toe was er geen integrale prijsbepaling over alle Europese intradaymarkten. Grensoverschrijdend transport was bovendien niet beprijsd, de capaciteit werd toegewezen volgens de molenaarsregel ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’. Efficiënt benutten van de gezamenlijke netcapaciteit van meerdere landen was bij die zogeheten continue handel geen factor. Overigens schrijft Europese wetgeving voor dat dit marktmechanisme blijft bestaan, naast het nieuwe IDA-marktmechanisme. Hoe de twee marktmechanismen elkaar gaan beïnvloeden, is nog niet te voorspellen.