‘Kennisniveau veel zonnepaneelinstallateurs belabberd, inspectieregeling batterijen op komst’

Wat doe je met Straightforward?
‘We richten ons op grote gefinancierde zonne-energieprojecten. Ons werk omvat onder andere technische due diligence, haalbaarheidsonderzoek, projectbegeleiding, inspecties en het beoordelen van operationele performance. Straightforward wordt bovendien steeds vaker ingezet bij expertiseonderzoeken voor verzekeraars en rechtbanken. Daarnaast ben ik voorzitter van de normcommissie NEC 82 NEN die werkt aan globale, Europese en Nederlandse pv-normen en medeauteur van het technische document van de inspectieregeling Scope 12 van SCIOS.’

Wat heeft Scope 12 gebracht sinds de lancering in 2020?
‘Kwaliteit en veiligheid was op dat moment in de categorie zonne-energiesystemen waar wij ons bedrijfsmatig vooral mee bezighouden al redelijk op orde. Ze worden gefinancierd door banken. Die willen hun risico minimaliseren en stellen hun eisen. Ook de ontwikkelaars met wie wij samenwerken zien het belang al lang; ze moeten tientallen jaren hun geld verdienen met die installaties.’

Er is geen sprake van toegevoegde waarde in deze categorie?
‘Waar Scope 12 wel voor heeft gezorgd is helderheid en houvast. Er ligt nu een set eenduidige eisen waar iedereen akkoord mee is. Installaties werden achteraf beoordeeld en er was veel meer ruimte voor meningen. Dat leidde tot meer herstelwerkzaamheden en dus hogere kosten. Nu weet je vooraf wat je moet doen om een verzekerbare installatie op te leveren.’

Hetzelfde geldt voor de categorie niet-gefinancierde zakelijke zonne-energiesystemen, bijvoorbeeld op bedrijven en agrarische gebouwen?
‘Ook daar is echt wel wat verbeterd, alleen al omdat installateurs zich ervan bewust zijn dat hun werk beoordeeld gaat worden. Scope 12 is een stok achter de deur. Zijn er problemen dan moeten die worden opgelost. Zo niet, dan krijg je geen opstalverzekering en dat kan niemand zich veroorloven. Tegelijkertijd is het kennisniveau in deze categorie nog steeds onvoldoende.’

Die stok achter de deur heeft daarbij niet geholpen?
‘Persoonlijk vind ik het jammer dat Scope 12 uit de hoek van de verzekeraars komt. Je zou willen dat werken aan meer kwaliteit uit de markt zelf komt. Er wordt nog volop op prijs gefocust en velen zien kwaliteit realiseren als een kostenpost. Dit terwijl je daarmee echt niet duurder uit bent dan wanneer je zomaar wat zonnepanelen op een dak flanst. Daarnaast is Scope 12 feitelijk niets nieuws. Er is geen sprake van een nieuwe norm en eisen – een veelvoorkomend misverstand. De inspectieregeling is niets minder of meer dan een vertaling van de NEN 1010 waaraan iedere zonnepaneelinstallateur zich moet houden. Het gaat beter, maar er gaat nog heel veel mis.’

Wat zie jij voorbijkomen?
‘Soms gaat het over heel fundamentele zaken. Zo constateerden we onlangs bij het inspecteren van een pv-systeem dat er geen constructieverificatie was gedaan. Dit betrof zonnepanelen op het dak van een manege. Daaronder wordt onder meer lesgegeven aan kinderen. We hebben het hierbij dus niet over geneuzel in de marge; je moet er niet aan denken wat er mis kan gaan als de boel naar beneden komt. Toen vroegen we ons wel even af of we niet melding moesten doen bij het bevoegde gezag.’

En minder fundamentele zaken?
‘We zien en horen van alles. Gebrekkig kabelmanagement, inductielussen, loszittende moduleklemmen. Andere voorbeelden zijn fouten in de verdeelinrichting waardoor de belastbaarheid niet voldoet en afwijkingen van het ballastplan, bijvoorbeeld meer of minder tegels dan beoogd, wat beide risico’s met zich meebrengt. Niet alles is zwart of wit. Er is een grijs gebied waar de waarheid in het midden ligt. Maar 90 procent van de constateringen betreft klip-en-klare fouten. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de consumentenmarkt. Daarin is het naar mijn mening uitermate treurig gesteld met kwaliteit en veiligheid, zowel wat betreft bewustzijn als in de uitvoering. Onveilig werken op het dak mag daarbij ook zeker niet onbenoemd blijven.’

Hoe kijk jij hiernaar met de opkomst van batterijen en laadinfra in gedachten?
‘Het voelt een beetje zoals de tijd van de opkomst van zonnepanelen. Toen dacht iedere elektro-installateur en dakdekker dat ze ook wel zonnepanelen konden leggen. Dat leidde tot heel wat kwaliteitsissues, incidenten en calamiteiten – het is een specialisme. Nu ziet iedere zonnepaneelinstallateur kansen in batterijen plaatsen, maar ook dit vereist specifieke kennis en skills om het goed te doen en risico’s te minimaliseren. Inmiddels is er de PGS 37-1, de richtlijn die daar handvatten voor biedt. Er wordt momenteel ook gewerkt aan een Scope 12-achtige inspectieregeling voor batterijen. Dat is een kans om bij energieopslagsystemen vanaf de start de kwaliteit goed te regelen en de “cowboy”-fase in de opslag over te slaan.’

Wanneer is die inspectieregeling voor batterijen gereed?
‘We hebben de eerste stappen gezet binnen een werkgroep van SCIOS. Het zou mooi zijn als het eind dit jaar zover is. Dat willen we heel graag met zijn allen. Ik denk echter dat het later wordt, en niet alleen vanwege de complexe materie. De tijd van de deelnemers is beperkt, we doen dit allemaal vrijwillig, naast onze day-job, vanuit liefde en passie voor het vak. Dat wordt niet altijd beseft.’