TenneT waarschuwt voor tekort aan stroom na 2030

Door goede verbindingen van het stroomnet met het buitenland verwacht TenneT tot 2030 geen problemen, maar de overgang van elektriciteitsproductie uit kolen- en gascentrales naar elektriciteitsproductie met windmolens en zonnepanelen zorgt voor de periode daarna voor onzekerheid.

Uitvoeringsplan
Door de groei van het aandeel zon- en windenergie wordt het elektriciteitssysteem in toenemende mate weersafhankelijk. TenneT adviseert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om via een uitvoeringsplan de juiste beleidsmaatregelen te nemen om ook na 2030 de leveringszekerheid op het hoge niveau te houden dat Nederland gewend is. 

Na 2030 neemt de leveringszekerheid af. Dat komt vooral door toenemende vraag naar elektriciteit, terwijl het aanbod uit regelbare kolen- en gascentrales juist afneemt. Dit, in combinatie met achterblijvende groei van flexibiliteit in de vorm van vraagrespons, batterijen en nieuw CO2-vrij regelbaar vermogen, leidt ertoe dat in steekjaar 2033 de betrouwbaarheidsnorm van 4 uur wordt overschreden tot ruim 14 uur. Deze ontwikkelingen manifesteren zich niet alleen in Nederland, ook in andere landen leidt dit tot grotere wederzijdse afhankelijkheid. 

Batterijen
In de Monitor Leveringszekerheid 2024 analyseert TenneT aan de hand van tientallen scenario’s of er voldoende productiecapaciteit in Nederland beschikbaar is om aan de binnenlandse elektriciteitsvraag te kunnen voldoen op de korte, middellange en lange termijn. Nieuw aan dit jaarlijkse advies is een analyse van de economische levensvatbaarheid van regelbaar vermogen.

Deze analyse is toegevoegd om de levensvatbaarheid van bijvoorbeeld batterijen, vraagrespons, gascentrales en nucleaire opwek in kaart te brengen en mee te nemen in de scenario’s voor leveringszekerheid. Uit deze analyse blijkt dat bijna alle capaciteit uit gas- en kerncentrales ‘waarschijnlijk levensvatbaar’ of ‘zeer waarschijnlijk levensvatbaar’ is over de geanalyseerde periode tot 2033. Batterijcapaciteit en vraagrespons vertonen enige risico’s qua economische levensvatbaarheid in 2028. Dit verbetert in latere jaren en tegen 2033 is de verwachte hogere batterijcapaciteit en vraagrespons zeer waarschijnlijk wél levensvatbaar.

Wederzijdse afhankelijkheid
Bij de vorige editie van de monitor waarschuwde TenneT ook al voor een tekort aan stroom, maar inmiddels is er sprake van een verbeterde leveringszekerheid doordat het productievermogen in omringende landen op peil blijft.

‘Tot en met 2030 zitten we, wat leveringszekerheid betreft, in Nederland veilig’, stelt Maarten Abbenhuis, chief operational officer van TenneT. ‘Gezien de verslechtering van de leveringszekerheid na 2030 en de grote wederzijdse afhankelijkheid tussen Europese landen adviseren wij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om met een uitvoeringsplan te komen. Belangrijk is dat we in Nederland regelbaar productievermogen behouden of investeren in nieuw regelbaar vermogen. Bij voorkeur CO2-neutraal. Vanuit marktprincipes is het belangrijk om vraagsturing en opslag te stimuleren om vraag en aanbod altijd in balans te kunnen houden. Leveringszekerheid is een van de fundamenten van de samenleving zoals we die kennen. Het belang om altijd en overal de beschikking te hebben over elektriciteit is groot. Niet alleen voor de economische ontwikkeling en het creëren van welvaart, maar ook voor het succes van de energietransitie is leveringszekerheid cruciaal. Er is nu nog voldoende tijd om de juiste beleidsmaatregelen te nemen om ook na 2030 de leveringszekerheid op het hoge niveau dat Nederland gewend is te houden.’