Pexapark voorspelt snelle overgang in lage landen: ‘Ppa-markt treedt gouden tijdperk binnen’

In Europa werd in 2023 een recordaantal nieuwe stroomafnameovereenkomsten (ppa’s) afgesloten. Zonne-energie was daarbij goed voor twee derde van de afgesloten ppa’s, met Spanje en Duitsland als belangrijkste markten. Dat blijkt uit cijfers van Pexapark dat gespecialiseerd is in het verstrekken van prijsinformatie, software en adviesdiensten voor het kopen, verkopen en beheren van hernieuwbare energie. Het Zwitserse bedrijf begeleidde sinds 2017 meer dan 30 gigawatt aan ppa-transacties en is actief in 19 landen. Cocquyts statement over het gouden tijdperk wordt onderstreept door de PPA Tracker van Pexapark die afgelopen kalenderjaar 16,2 gigawatt aan nieuwe ppa’s registreerde, een stijging van meer dan 40 procent. Het aantal nieuwe ppa’s piekte op 272 stuks, wat een stijging van 65 procent is. Bedrijven hadden bij dit alles een voorkeur voor het rechtstreeks bij projectontwikkelaars afsluiten van ppa’s. Van de 216 ppa’s voor bedrijven die de verkoper bekendmaakte, was 44 procent gecontracteerd via een nutsbedrijf, terwijl de resterende 56 procent via een projectontwikkelaar of independent power producer werd afgesloten.

Populairst
Zonne-energie was in 2023 de populairste technologie bij het sluiten van stroomafnameovereenkomsten en was met 10,5 gigawatt goed voor het leeuwendeel van de ppa-deals. Wind op land zorgde voor 2,3 gigawatt aan ppa’s en wind op zee voor 2 gigawatt. In totaal heeft de Europese ppa-markt sinds 2018 28,4 gigawatt aan zonne-energie, 19,4 gigawatt aan onshorewindenergie en 6,7 gigawatt aan offshorewindenergie gecontracteerd. Spanje is het topland voor zonne-energie met 14,2 gigawatt aan ppa’s en Duitsland is runner-up met 3,6 gigawatt. Waar Spanje nu nog de dans leidt, zal het land – zo verwachten de analisten van Pexapark – dit kalenderjaar qua nieuw ppa-volume voorbijgestreefd worden door Duitsland. In 2024 zal de Europese ppa-markt bovendien voor het eerst de grens van 20 gigawatt overschrijden.

‘In Europa wordt het voor zonne-energie meer en meer de standaard om nieuwe projecten te ontwikkelen op basis van ppa’s’, opent Cocquyt het gesprek. ‘Dat is een logisch gevolg van de afbouw van subsidies voor zonne-energie. Ten tijde van de energiecrisis na de Russische inval in Oekraïne was dat relatief eenvoudig, maar nu de prijzen zijn gedaald, is dat al een stuk lastiger. In 2022 en de eerste helft van vorig jaar leidden de hoge prijzen in veel landen tot een echte boost van de ppa-markt.’

Koudwatervrees
In Vlaanderen kunnen bedrijven sinds dit jaar geen subsidie meer krijgen voor de uitrol van zonne-energie en in Nederland worden de geesten rijp gemaakt om af te stappen van de subsidieregeling SDE++ en over te gaan op een systeem van contracts for difference gecombineerd met een ppa-garantiefonds.

Cocquyt juicht het afbouwen van subsidie toe. In de meeste Europese landen voltrekt zich volgens haar eenzelfde scenario. De uitrol van hernieuwbare energie wordt de eerste jaren gestimuleerd met subsidie. Vervolgens komen, zodra de afbouw van subsidies begint, stroomafnameovereenkomsten in beeld. Pay-as-produced ppa’s (red. zie kader) bijten daarbij de spits af. Cocquyt: ‘Zodra kannibalisatie optreedt en de markt schrikt van profielrisico’s, doen baseload ppa’s hun intrede. Die ontwikkeling ga je ook in België en Nederland zien. Beide markten zitten echter nog in het begin van het proces, waarbij koudwatervrees is voor ppa’s. Een extra nadeel in vergelijking met Duitsland en Spanje is de geringe mate van liquiditeit in de markt. Als je de Benelux vergelijkt met Duitsland… Daar is juist heel veel diepte in de markt aanwezig qua volume en looptijden van ppa’s. De elektriciteitsbeurs EEX publiceert bijvoorbeeld futureprijzen tot 10 jaar vooruit. Dat heb je in België en Nederland niet.’

Lees het volledige artikel hieronder in de maart 2024-editie van Solar Magazine.