Akkoord EU, recyclingkosten van vóór 2012 verkochte zonnepanelen niet voor fabrikanten

De wijziging van de richtlijn voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) zorgt ervoor dat deze in overeenstemming komt met een arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Die verklaarde de richtlijn in 2022 deels nietig, omdat de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid niet retroactief mocht worden toegepast op afval van zonnepanelen die tussen 13 augustus 2005 en 13 augustus 2012 in de handel zijn gebracht.

Rechtszaak
In 2012 werd het toepassingsgebied van de AEEA-richtlijn namelijk uitgebreid tot zonnepanelen, waarbij in augustus 2018 zelfs een ‘open toepassingsgebied’ werd ingevoerd. Daarmee zou alle elektrische en elektronische apparatuur onder de richtlijn vallen, tenzij deze uitdrukkelijk zou worden uitgesloten.

Het Hof van Justitie bepaalde in januari 2022 echter dat enkele onderdelen van de AEEA-richtlijn ongeldig waren wegens ‘onrechtmatige terugwerkende kracht’. Het hof oordeelde dat de financiering van de inzameling, verwerking, nuttige toepassing en verwijdering van afval (red. de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid) volgens de nieuwe richtlijn retroactief zou mogen worden toegepast voor afval van zonnepanelen die na 13 augustus 2005 in de handel waren gebracht. Volgens het hof schond de nieuwe richtlijn daarmee het rechtszekerheidsbeginsel en moest de EU er daarom voor zorgen dat de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid niet retroactief wordt toegepast op afval van zonnepanelen die tussen 13 augustus 2005 en 13 augustus 2012 in de handel zijn gebracht.

Aanpassingen
Afgelopen november bereikten de Raad van de Europese Unie en het  Europees Parlement een voorlopig akkoord over de in februari 2023 door de Europese Commissie voorgestelde aanpassingen van de richtlijn.

De partijen kwamen toen overeen dat de kosten voor het beheer en de verwijdering van afval van zonnepanelen alleen voor de producent zijn als die na 13 augustus 2012 in de handel zijn gebracht. De uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor elektrische en elektronische apparatuur die in 2018 aan het toepassingsgebied van de richtlijn zijn toegevoegd, zijn alleen van toepassing op producten die daadwerkelijk na die datum in de handel zijn gebracht. Tot slot werden afspraken gemaakt over een herzieningsclausule waardoor de Europese Commissie uiterlijk in 2026 moet beoordelen of de AEEA-richtlijn moet worden herzien.

Vervolg
Omdat het Europees Parlement begin februari al met het bereikte akkoord heeft ingestemd, is nu met de goedkeuring van de Raad van de Europese Unie de zogenaamde aannemingsprocedure afgerond. De tekst wordt nu door beide wetgevers ondertekend. Vervolgens wordt deze opgenomen in het Publicatieblad van de EU en treedt vervolgens 20 dagen later in werking. De EU-lidstaten hebben vervolgens 18 maanden de tijd om de gewijzigde richtlijn in nationale wetgeving om te zetten.