Gaat realisatiegraad zakelijke zonnestroomprojecten verder dalen?

Sunrock is een van Nederlands grootste ontwikkelaars van zakelijke zonne-energieprojecten. De focus ligt op grote daken van logistieke gebouwen. Het bedrijf is sinds eind 2020 onderdeel van COFRA – de holding van de Brenninkmeijer familieondernemers – en manifesteert zich steeds sterker over de grens, met kantoren in Duitsland en Frankrijk.

Volgende stap
‘We passen daar toe wat we hier hebben geleerd’, aldus Michiel Aandewiel, Commercial Lead Nederland bij Sunrock. ‘Tegelijkertijd blijft Nederland een belangrijke markt voor ons. Daarbij is het helder dat er een nieuwe fase aanbreekt. Met enkel massaal zonnepanelen uitrollen voor eigen gebruik realiseren we onze energietransitie niet. De businesscases worden ook alsmaar lastiger te maken. Nu zit de uitdaging in Nederland om de volgende stap te nemen.’

Dalende trend
De pijplijn van SDE++-projecten in Nederland is vooralsnog enorm – maar liefst zo’n 7 gigawattpiek (red. exclusief de nog niet beschikte aanvragen uit 2023). Er is echter al 4 jaar sprake van een dalende trend wat betreft de daadwerkelijke uitvoering. Zo ging het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in 2022 nog uit van een realisatiegraad van 45 tot 65 procent voor zon. Die is in 2023 verlaagd naar 25 tot 58 procent. Hoe ziet Aandewiel die ontwikkeling en hoe zorgelijk is die?

Steeds complexer
‘We hebben in korte tijd een indrukwekkende hoeveelheid zonnepanelen geïnstalleerd in Nederland’, constateert Aandewiel. ‘De afgelopen jaren komen grote zonne-energieprojecten echter steeds lastiger van de grond, ook in ons segment. De vraag naar meer slimme oplossingen stijgt. Niet alleen aangaande lokaal eigen gebruik, maar ook voor aanvullende slimme oplossingen waar de vastgoedeigenaren en hun huurders een belangrijke, maatschappelijk relevante rol in spelen.’

Energiezekerheid
Aandewiel wijst daarnaast op een sterk toegenomen dynamiek in kosten en energieprijzen. Dat brengt onzekerheid en hogere risico’s voor investeerders met zich mee. Bovendien ziet hij verandering in de vraag in het marktsegment waarin Sunrock opereert. Die draait ook steeds meer om het verzekeren van – schone – energiezekerheid van de gebruikers van de gebouwen. Daarmee is er steeds meer sprake van een aanvullend gespreksonderwerp met de huurder over het gebruiken van energie van eigen dak. Wij zijn dan de aanbieder van de installatie en die energie. Ook dat maakt het allemaal ingewikkelder.

Interessante wending
Thijs Bosma, Head of Operations Nederland bij Sunrock: ‘Alleen zonnepanelen leggen is eigenlijk niet meer van deze tijd. Een batterij, laadinfra en slimme sturing zijn in toenemende mate tevens deel van de oplossing. Ook dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Het is echter een interessante wending, en een noodzakelijke. Wij doen geen zonneparken op land, maar kijken natuurlijk wel met een schuin oog naar de ontwikkelingen in dat marktsegment. Ook daar zakt de realisatiegraad.’

Noodzakelijke boost
Bosma benadrukt dat alle zonne-energietoepassingen nodig zijn om de Nederlandse energietransitie waar te maken. En als het minder van zon op land gaat komen, dan wordt het realiseren van dakprojecten steeds belangrijker, zo erkent hij. Wat is nodig om deze de noodzakelijke boost te geven waar dat steeds uitdagender wordt? Aandewiel geeft aan dat de weg naar boven schuilt in volop inzetten op die integrale projecten waarbij opwek, opslag en zelfverbruik slim gecombineerd worden.

Betaalbaar
‘De techniek is daar klaar voor’, zegt Bosma. ‘Zeg het maar, en Sunrock ontwikkelt en bouwt het. Dat vergt echter wel een goede samenwerking tussen alle betrokken partijen - gebouweigenaren, directe en indirecte gebruikers van de zonnestroom, netbeheerders, energiebedrijven, gemeenten… En het moeten natuurlijk betaalbare oplossingen zijn. Zonder rendement worden projecten niet gerealiseerd. Vanuit dat perspectief wordt ook wat gevraagd van de landelijke overheid wat betreft regelgeving en beleid. Zo is het interessant hoe de SDE++ zich gaat ontwikkelen, of die bijvoorbeeld ook energieopslag gaat subsidiëren. Daarnaast moeten we ook gewoon realistisch zijn: de markt kent vele uitdagingen. Maar wij hebben een enorme ambitie om de energietransitie vooruit te helpen, dat geldt ook voor de gehele Nederlandse zonne-energiesector. Die heeft inmiddels enorm veel ervaring, is innovatief en zeer krachtig. Ik zie de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet.’