Oproep aan provincies: ‘Schiet agri-pv niet bij voorbaat af, kansen zijn groot’

Dat maakt deze vorm van multifunctioneel landgebruik cruciaal voor het gaande houden van de Nederlandse energietransitie. Agri-pv moet dus snel tot wasdom komen, zowel wat betreft haalbare en betaalbare toepassingen als grootschalige uitrol naar de markt. Gaat dat lukken? Waar liggen de kansen, waar de uitdagingen? 

Annemarie Schouten is hoofd Zonontwikkeling Nederland bij Vattenfall. Daarnaast is ze voorzitter van de Commissie Zon op Land en Water van branchevereniging Holland Solar, die zich richt op de belangrijke dossiers voor de markt van grondgebonden zonne-energiesystemen en systemen op water. Hoe ontving zij de koerswijziging in het beleid ten aanzien van zonneparken op agrarische grond?

Klap in het gezicht
Schouten: ‘Zon op land blijft nodig om onze klimaatdoelen te halen. Er is ook een groot deel voor ingeruimd in de Regionale Energiestrategieën (RES’en). Het is goed dat er discussie is over hoe we dat zorgvuldig kunnen invullen, hoe we meerdere functies kunnen combineren op 1 stuk grond. We zijn nu eenmaal een klein en dichtbevolkt land en ik zie het als de verantwoordelijkheid van de gebruiker van het land – in dit geval de zonne-energiesector – om zorgvuldig met de grond om te gaan.’

De zonne-energiesector neemt daar ook zijn verantwoordelijkheid in volgens Schouten, bijvoorbeeld middels de gedragscode Zon op Land en het ontwikkelen van het EcoCertified-label waarmee aantoonbaar gemaakt wordt dat een zonnepark bijdraagt aan het verbeteren van de bodemkwaliteit en biodiversiteit.

Categoriaal verbieden
‘Daarnaast zijn de individuele leden van Holland Solar goed op weg om mooie proposities te ontwikkelen waarbij dubbel gebruik wordt gemaakt van het land’, aldus Schouten. ‘We zijn als sector prima in staat om dubbel landgebruik te faciliteren. We willen in dialoog met de bevoegde gezagen, de omgeving, natuurorganisaties, boeren en anderen om lokaal geaccepteerde projecten te bouwen. Wat wel lastig is van de nieuwe lijn van het kabinet, de “nee-tenzij”-brief van demissionair minister Jetten – is dat daarmee de deur wordt opengezet voor provincies om zon op landbouwgrond categoriaal te verbieden – dus ook de projecten waarbij we dubbel gebruik maken van het land. En dat lijkt mij niet wat we zouden moeten willen.’

Enorme belofte
Als Europa 1 procent van de landbouwgrond gebruikt voor agri-pv-systemen, kan maar liefst 944 gigawattpiek zonnepanelen worden geïnstalleerd. Daarmee zou fors meer stroom worden opgewekt dan de Europese zonne-energiedoelstelling voor 2030, zo meldde de Europese Commissie afgelopen oktober. Dat onderstreept de enorme belofte van agri-pv. Vattenfall ziet die ook en heeft al diverse projecten lopen, bijvoorbeeld in het Duitse Tützpatz. Daar is een zonnepark van 77 megawattpiek onder constructie, deels met ‘fixed tilt’-zonnepanelen waaronder biologische kippen rondscharrelen in een mobiele ren, en deels met single axis trackers in combinatie met landbouw.

Biologische strokenteelt
‘En bij Almere ligt zonnepark Symbizon, een kleine pilot van 0,7 megawattpiek’, vertelt Schouten. ‘Hier combineren we tweezijdige zonnepanelen die meedraaien met de zon en daaronder biologische strokenteelt, nu nog gras maar straks ook andere gewassen. En even verderop gaan we nog zo’n zonnepark realiseren, maar dan een stapje groter, 16 megawattpiek. Wij zien dit type agri-pv-systemen als zeer kansrijk, interessant voor ons en voor de boer, en uiteindelijk financieel haalbaar. In dat kader kijken we ook met interesse naar wat er op het gebied van agri-pv met verticale zonnepanelen gebeurt. Het realiseren van zonnepanelen op hoge constructies, overkappingen waar bijvoorbeeld fruit onder kan worden geteeld, is vooralsnog veel uitdagender. Daar zal vanwege de kosten subsidiegeld bij moeten om die rendabel te maken.’

Lees het volledige artikel hieronder in de december 2023-editie van Solar Magazine.