Netbeheerders pleiten voor alleen lokaal energiedelen

De Europese Unie (EU) wil dat het voor alle Europese burgers in de komende jaren mogelijk wordt om energie te delen en werkt aan wetgeving met daarin de aanscherping van energiedelen binnen gemeenschappen, coöperaties en tussen consumenten.

Belemmeringen wegnemen
In een position paper spreekt Netbeheer Nederland de verwachting uit dat energiedelen kan leiden tot meer gelijktijdigheid in vraag en aanbod van energie en daarmee een bijdrage kan leveren aan een efficiënter gebruik van het lokale elektriciteitsnet.

‘Dit moet op die manier gestimuleerd worden en bestaande belemmeringen zoals de salderingsregeling moeten worden weggenomen’, aldus de netbeheerders. ‘De introductie van energiedelen vereist nieuwe, complexe marktprocessen en daarmee substantiële administratieve systeemaanpassingen die ontegenzeggelijk maatschappelijke kosten met zich meebrengen. Die kosten worden verder vergroot doordat energiedelen leidt tot een grotere onzekerheid bij programmaverantwoordelijken en leveranciers over de prognoses en inkoop van energie.’

Energiewet
Netbeheerders roepen om die reden het kabinet op om met 5 dingen rekening te houden bij de opname van energiedelen in de Energiewet.

Ten eerste willen de netbeheerders dat energiedelen alleen lokaal plaatsvindt. ‘Om elektriciteitsnetten beter te benutten, is het wenselijk om gebruikers ertoe te bewegen decentraal geproduceerde energie zoveel mogelijk gelijktijdig en in de directe omgeving te verbruiken. Wanneer je in Limburg opgewekte energie zou kunnen delen met iemand in Groningen, heeft dit niks te maken met goed gebruik van lokale infrastructuur en kan het lokale congestie verergeren.’

Laagdrempelig
Ten tweede moet energiedelen laagdrempelig en eenvoudig zijn voor eindgebruikers. ‘In het bijzonder moet bij energiedelen aandacht zijn voor energiearme en kwetsbare burgers. Houd deelname daarom laagdrempelig door de vrijheid van leverancierskeuze te borgen, geen verplichte deelname aan een energiegemeenschap te vereisen, een gereguleerde slimme meter te laten volstaan en door toepassing van een modelcontract en standaardvoorwaarden.’

Daarnaast moeten de kosten van energiedelen rechtvaardig verdeeld worden. ‘Energiedelen zal maatschappelijke kosten verhogen’, aldus Netbeheer Nederland. ‘De vraag of deze kosten worden gesocialiseerd of doorbelast aan deelnemers is een bewuste politieke keuze die met gevoel voor rechtvaardigheid gemaakt zal moeten worden. Daarnaast moet geborgd worden dat ook over gedeelde energie nettarieven, btw en energiebelasting afgedragen worden.’

Begin klein
Het vierde punt waar de netbeheerders aandacht voor vragen, is transparantie in data-uitwisseling en een zuivere rol voor de netbeheerder. ‘Door Europese definities van rollen over te nemen, wordt een duidelijke en transparante basis gelegd in het faciliteren van energiedelen. Een zorgvuldige afweging welke entiteit verantwoordelijk wordt voor de berekening van de gedeelde energie, alsmede een eenvoudige, voorspelbare en stapsgewijze implementatie, zal eraan bijdragen om bovengenoemde kosten te beheersen.’

Tot slot roept Netbeheer Nederland het kabinet op om klein te beginnen met energiedelen en periodiek te evalueren. ‘Energiedelen wordt gezien als een belangrijk element van de energietransitie en het toekomstig energiesysteem, maar is ook nieuw en daarmee onzeker. Zowel de deelnemers als de uitvoeringspartijen zullen eraan moeten wennen en moeten ervaren wat wel en niet werkt. Begin klein, evalueer periodiek en schaal op als daar noodzaak toe is.’