Zonnedaken in Nederland, is het laaghangende fruit echt al geplukt?

Wat doen jullie bij Readar?
‘We genereren informatie op basis van luchtfoto’s en richten ons daarbij in het bijzonder op de gebouwde omgeving. We concentreerden ons lang op het identificeren van daken met asbest, nu richten we ons voornamelijk op zonnepanelen. Onze klanten zijn onder andere overheden, netbeheerders en verzekeraars.’

Er zijn meer bedrijven die dat doen.
‘Dat klopt, maar het is enorm ingewikkeld om het met hoge betrouwbaarheid te doen. Een blauw zonnepaneel met een aluminium rand is eenvoudig te zien vanuit de lucht, dat geldt niet voor zwarte zonnepanelen en dakgeïntegreerde pv-systemen. Bovendien heb je te maken met schaduwwerking, grote hoeveelheden beelden vanuit verschillende perspectieven, uiteenlopende resoluties, enorme datasets… Wij zijn de enigen die op het benodigde niveau kunnen werken, vanwege onze geavanceerde algoritmes, verwerkingssoftware en focus op zonnepanelen.’

Hoe gaan jullie te werk?
‘Readar monitort doorlopend welke daken zijn voorzien van zonnepanelen. We analyseren al sinds 2017 meerdere malen per jaar luchtfoto’s van heel Nederland. Deze data koppelen we – door gebruik te maken van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) – aan adressen en andere gebouwinformatie zoals het gebruiksdoel. Zo ontstaat een actuele en nauwkeurige database van woningen en andere gebouwen met zonnepanelen, en een mooi historisch beeld van de ontwikkelingen.’

Wat zien jullie op de Nederlandse daken gebeuren?
‘De belangrijkste constatering is dat het heel hard gaat. Per jaar wordt nu grofweg zo’n 5 procent van de Nederlandse daken vol gelegd met zonnepanelen. In theorie zijn we dus in 20 jaar klaar, ware het niet dat dat tevens zo’n beetje de levensduur van een zonnepaneel is. Daarna kunnen we dus opnieuw beginnen, de vervangingsmarkt neemt die van nu over. Ik zie er geen einde aan komen.’

Waar staan we op dit moment?
‘Meer dan 1 op de 3 woningen is inmiddels voorzien van zonnepanelen. Dat residentiële marktsegment nam eind 2020 procentueel de leidende positie over van maatschappelijk vastgoed zoals scholen en sportaccommodaties. Maar ook gebouwen met een gemengde functie, kantoren en de industrie doen het goed. Ze vormen de middenmoot met respectievelijk 21 en 19 procent zonnedaken. Maar de uitrol van pv in deze categorieën versnelde het afgelopen jaar significant; tot wel 5 procent van deze daken werd van pv voorzien. De traditionele hekkensluiters zijn en blijven hotels en winkels.’

Er is nog volop ruimte voor zon op dak in Nederland?
‘Wij houden ons niet bezig met businesscases, beleid en marktomstandigheden. Maar twee derde van de woningen is dus nog niet voorzien van zonnepanelen. En ook bijvoorbeeld op kantoren en industriële daken is de potentie nog enorm wat betreft fysiek oppervlak. Daar zullen best wel wat ongeschikte daken tussen zitten, maar het laaghangende fruit is in technische zin nog lang niet geplukt.’

Er wordt veel gesproken over een neerwaartse markt voor zonnepanelen. Netcongestie zit zon op zakelijke daken in de weg. De vraag van consumenten zou sinds het tweede kwartaal van dit jaar sterk terugvallen wegens een negatief sentiment. Zie jij dit terug in jullie data?
‘Op de meest recente luchtfoto’s van afgelopen juni zien we geen terugval. Sterker nog, we zien hierin de gerealiseerde zakelijke zon-op-dakprojecten in mei zelfs sterk groeien. Maar we kunnen natuurlijk niet in de planning van de installateurs kijken.’

Kunnen installateurs ook gebruikmaken van jullie database?
‘Zeker. Dat gebeurt echter heel weinig. Daarmee worden kansen gemist, lijkt mij. Er zijn gewoonweg nog heel veel onbenutte daken. Vaak weten we daarbij ook al dat de constructie van het dak geschikt is. Het lijkt me uit het oogpunt van doelgerichte acquisitie handig voor een installateur om te weten welke daken dat exact zijn, zeker als je kampt met een gebrek aan goede leads.’