Verhogen zelfverbruik consumenten met zonnepanelen – wat vraagt dat van de installateur?

Jan Pellis focust zich met zijn bedrijf Powerfolio op innovatieve energieplannen voor het bevorderen en versnellen van een inclusieve energietransitie. Het belang van het gaande houden van de uitrol van zonnepanelen op woningen is in dat kader van evident belang. Nederland lijkt in dat kader echter mogelijk in woelige wateren terecht te komen. De discussie en onzekerheid over de terugverdientijd van zonnepanelen laait momenteel flink op.

Onrust
De Nederlandse salderingsregeling wordt hoe dan ook afgebouwd, maar vanaf wanneer en hoe snel is nog steeds onduidelijk. Dat zorgt voor onrust bij consumenten met zonnepanelen op het dak en twijfel bij huishoudens die aanschaf overwegen. Het heeft ook consequenties voor energieleveranciers die de druk op hun verdiensten zien toenemen. Met die reden voerde Vandebron onlangs een extra heffing op de energierekening in voor zonnepaneeleigenaren, anderen staan volgens Pellis in de startblokken om dat voorbeeld te volgen. Zijn zonnepanelen nog wel een verstandige investering? Pellis zegt dat allereerst nuchterheid geboden is.

Logisch en terecht
Pellis: ‘Toen de Vlaamse saldering – de terugdraaiende teller – in 2021 in 1 keer werd afgeschaft, zorgde dat voor een negatief sentiment en een enorme terugval in de vraag naar zonnepanelen vanuit consumenten. Die trok na een tijdje echter weer volop aan. De bodem zal dus echt niet onder de Nederlandse markt worden uitgeslagen. Er is geen reden voor paniek.’ Tegelijkertijd zijn de zorgen over het terugdraaien van saldering en extra heffingen volgens Pellis logisch en terecht. De terugverdientijd van zonnepanelen wordt er immers langer door.

Rendabel
‘Dat wil echter absoluut niet zeggen dat het een onrendabele investering is’, aldus Pellis. ‘Het is en blijft een verdienmodel voor de meeste huishoudens. Je doet het bovendien tevens om te verduurzamen en jezelf te beschermen tegen fluctuerende energieprijzen. Ik denk dat het belangrijk is dat ook installateurs deze boodschap blijven afgeven. Daarnaast is het cruciaal om je niet alleen bezig te houden met het nu. Wanneer je straks niet meer mag salderen, of te maken krijgt met extra netkosten, of de energieprijzen weer sterk stijgen, wordt het verhogen en kunnen sturen van je zelfconsumptie zeer relevant om het maximale uit zonnepanelen te halen.’

Gemakkelijke stap
De verstandige installateur schetst zijn klant de mogelijkheden en kansen voor de lange termijn, benadrukt Pellis. De verduurzaming van huishoudens houdt niet op bij zonnepanelen plaatsen. Zo is de warmtetransitie, de weg naar aardgasloze woningen, tevens ingezet en de warmtepomp zal daar een belangrijke rol in gaan spelen. Die maakt de weg vrij voor een groter aandeel direct gebruik van de opgewekte zonne-energie, bijvoorbeeld door strategische voorverwarming van water. Pellis heeft het daarbij over een gemakkelijke stap van de huidige gemiddelde zelfconsumptie van 30 procent naar 50 procent, wat de terugverdientijd van de zonnepanelen en warmtepomp significant ten goede komt.

Kennis en tools
Pellis: ‘Met nog meer componenten in een integraal energiesysteem kun je dit percentage nog verder opschroeven. De elektrische auto en thuisbatterij zullen uiteindelijk betaalbaar worden, bidirectioneel laden zal mainstream worden, slimme energiemanagementsystemen zijn in opkomst. En denk ook aan het inzetten van collectief zelfverbruik, bijvoorbeeld door het delen van je zonnestroom met je buurman. Vlaanderen is daar, net zoals met die thuisbatterij, al verder in dan Nederland. Maar met de nieuwe Energiewet ontstaan ook hier mogelijkheden. Een toekomstbestendige zonnepaneelinstallateur verdiept zich nu in al dat soort zaken om klanten een goed advies te kunnen geven. Investeer dus in het opdoen van relevante kennis en zorg ook dat je de juiste tools in huis haalt om zaken goed door te rekenen. Verbreed je activiteiten, of blijf een specialist en zoek bedrijven die jou aanvullen. En als je zonnepanelen legt, gebruik dan bijvoorbeeld een hybride omvormer. Installeer je een warmtepomp, zorg dat die is voorzien van connectiviteit die slimme aansturing mogelijk maakt. Dat is wellicht wat duurder, maar zo voorkom je hogere kosten op de lange termijn bij het plaatsen van een batterij en het creëren van een slim en rendabel energiesysteem in het post-salderingstijdperk.’

Fragment uit een Energieplan waarin de installatie van de warmtepomp de zelfconsumptie verhoogt en hiermee een beter rendement op de zonnepanelen realiseert. In dit voorbeeld geeft de rode lijn de zelfconsumptie aan voor een woning met gemiddeld energieverbruik, in 2024 worden zonnepanelen geïnstalleerd waarna 38 procent van de opgewekte stroom direct in huis geconsumeerd wordt. Door de installatie van een warmtepomp in 2027 groeit de zelfconsumptie naar 57 procent.