‘Thuisbatterijen en elektrische auto’s moeten onderdeel oplossing zijn, niet van het probleem’

Han Slootweg, directeur Asset Management bij de netbeheerder: ‘Onlangs passeerde het aantal huishoudens in ons verzorgingsgebied dat zonnepanelen op het dak heeft liggen de grens van 1 miljoen! Er waren collega’s die dat wilden vieren met taart. Maar ik zei: “We kunnen beter een biertje opentrekken om ons verdriet weg te drinken.” We hebben een groot probleem, dat zal voorlopig niet verdwijnen en de oorzaak ligt bij particulieren met zonnepanelen. En het zou ons helpen als de afbouw van de salderingsregeling wordt doorgezet.’

Spanning en stroom
Slootweg maakt het verschil tussen spannings- en stroomproblematiek. Loopt de spanning op het laagspanningsnet op tot boven de vastgestelde limiet, dan schakelen zonne-energiesystemen automatisch af. Er wordt productie misgelopen door de eigenaren, maar er ontstaat geen direct probleem voor de elektriciteitsvoorziening. Overstijgt de hoeveelheid elektrische lading die door het net loopt – de stroom – echter de netcapaciteit, dan kunnen netcomponenten zoals transformatoren overbelast raken en uitvallen. En dat heeft tot gevolg dat de stroom uitvalt, zodat niet alleen de zonnepanelen maar ook alle andere apparaten ermee ophouden. Dat moet te allen tijde worden voorkomen en volgens Slootweg ligt hierin de acute uitdaging voor Enexis.

Niet dramatiseren
‘Wanneer je zonnepanelen afschakelen door overspanning op het net is dat natuurlijk niet leuk’, aldus Slootweg. ‘We moeten het echter niet dramatiseren. Afhankelijk van de situatie kan dat nu leiden tot maximaal 10 procent productieverlies per jaar, maar dat kan ook het verschil zijn tussen zonnepanelen op het zuiden of met een andere oriëntatie. Bovendien hebben we het in de meeste gevallen over kortstondig afschakelen, slechts enkele keren per jaar. Dat neemt niet weg dat dit probleem groter wordt, en dat zal voorlopig niet veranderen. Wij hebben echter onze koers verlegd. In het verleden stonden we altijd klaar om spanningsproblemen op te lossen. Maar er is zoveel werk te doen dat wij dat niet altijd meer redden.’

Grenzen
De prioriteit van Enexis ligt bij het voorkomen van een tekort aan netcapaciteit, vertelt Slootweg. Dat kan alleen door de schop in de grond te steken en het net te verzwaren. En dat gaat goed tot op heden. Tegelijkertijd, zo geeft Slootweg aan, zal er op een gegeven moment tegen grenzen worden aangelopen. Er moet meer flexibiliteit op het laagspanningsnet worden gecreëerd en daar moet nu een start mee worden gemaakt. Hij wijst daarbij op een initiatief in Duitsland. ‘Daar wordt een technisch vangnet ontwikkeld waarmee netbeheerders kunnen ingrijpen zodat elektrische auto’s, warmtepompen, zonnepanelen en dergelijke stroom terugdraaien op de momenten dat dat nodig is. Nederland is nog niet zover – wat betreft technologie, beleid en regulering – maar we kunnen er wel een voorbeeld aan nemen.’

Lees het volledige artikel hieronder in de september 2023-editie van Storage Magazine.