Doekle Terpstra: ‘Nieuwe kansen zonne-energiesector bij verzekeren skills van de toekomst’

Op 28 juni vindt de officiële lancering van de LLO-katalysator plaats. Dit programma op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen (LLO) is zeer relevant voor bedrijven die actief zijn in de zonne-energiebranche aldus Doekle Terpstra, de voorman van Techniek Nederland. ‘Het stelt bedrijven in staat invloed uit te oefenen op opleidingsmogelijkheden en -programma’s binnen de sector zodat ze de toekomst tegemoet kunnen met goed opgeleide arbeidskrachten.’

Wat is het idee achter de LLO Katalysator?
‘Een goed opgeleide beroepsbevolking is een van de belangrijkste fundamenten van de Nederlandse economie. Door onze grote maatschappelijke transities en de daarmee veranderende arbeidsmarkt stopt opleiden niet meer bij het afronden van je studie. Leven Lang Ontwikkelen staat al geruime tijd op de landelijke agenda van het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven. Met de LLO-Katalysator initiëren en coördineren we de samenwerking tussen die partijen; creëren we nieuwe oplossingen waar “gaten” vallen en verstrekken we middelen om LLO efficiënter en effectiever te organiseren.’

Wat is jouw rol binnen dit programma?
‘Ik ben vertegenwoordiger van het bedrijfsleven in de stuurgroep. Met mijn kennis en expertise op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt en LLO wil ik een bijdrage leveren aan de inzet hiervan bij het realiseren van de energietransitie, ook met behulp van zonne-energie. Vanuit mijn rol kan ik tevens verbinding maken met de vraagkant van de markt en het bedrijfsleven.’

Voor welke aanpak is gekozen?
‘Een gefaseerde, lerende aanpak langs economische en maatschappelijke transities en met behulp van bestaande netwerken. We beginnen kleinschalig en schalen op wanneer het werkt. De regio vormt hierbij de primaire structuur voor ontwerpen, bouwen en testen van oplossingen. Via transitiedeals tussen onderwijs, organisaties en overheid wordt de vraag naar scholing en het aanbod van opleidingstrajecten bij elkaar gebracht, passend bij de regionale economie, maatschappelijke opgaven en de mensen die er werken.’

Dat klinkt heel ambitieus…
‘Dat is het ook, maar we werken met 4 concrete bouwstenen. We ontwikkelen een LLO-radar waarmee we benodigde actuele en toekomstige skills voor de arbeidsmarkt inzichtelijk maken. We stimuleren en faciliteren regionale samenwerking om die skills te ontwikkelen. Onderwijsinstellingen worden aangemoedigd om relevante, schaalbare, betaalbare, hoogwaardige en toegankelijke LLO-oplossingen aan te bieden. Werknemers en werkgevers worden geactiveerd om te participeren, onder andere met gerichte adviezen en publiekscampagnes.’

Wat zijn typische Nederlandse uitdagingen op het gebied van LLO?
‘Het huidige systeem kent uitdagingen. Er is onvoldoende zicht op de benodigde kennis en competenties van de toekomst, en de mogelijkheden om die op te doen zijn onvoldoende. De publieke onderwijsinstellingen waar LLO kan worden aangeboden, zijn onvoldoende ingericht voor deze uitdaging. Tot slot is de leercultuur in Nederland onvoldoende ontwikkeld. Daarom heeft het kabinet besloten de Groeifondsaanvraag van de Nationale LLO-Katalysator te honoreren.’

Hoe breed is de scope van LLO-katalysator?
‘Het gaat bij al die transities niet alleen om het op-, om- en bijscholen in de techniek, maar ook om de maatschappelijke adaptatie en alle ondersteunende processen, diensten en producten die daarbij komen kijken. Van omgevingswet tot logistieke planning, van reststroomprocessen en overheidscommunicatie tot inkoop. Daarbij werken de onderwijsinstellingen gezamenlijk met diverse partners aan LLO-oplossingen voor professionals passend bij alle typen beroepen en werktaken.’

Halverwege dit jaar wordt gestart met een pilot in de energie- en grondstoffentransitie; wat houdt die in?
‘In de pilot wordt gewerkt aan het in kaart brengen van reeds bekende – lange termijn – skillsbehoeften en de vertaling hiervan naar hiaten in de regionale en landelijke LLO-mogelijkheden. Er worden regionale transitiedeals gevormd van waaruit oplossingen worden ontwikkeld. Ook wordt gezocht naar samenhang met andere programma’s die bijdragen aan de energie-en grondstoffentransitie. We gaan in 5 jaar naar verwachting 1.500 LLO-trajecten ontwikkelen. Dat betekent dat in korte tijd zo’n 40.000 professionals worden bereikt met een gezamenlijk aanbod. Na 2 jaar gaan de ervaringen van deze pilot verbreed worden naar andere sectoren.’

Zijn er specifieke projecten voor de pv-branche te verwachten, hoe kunnen bedrijven helpen?
‘Ja, de zonne-energiebranche speelt een belangrijke rol in de energietransitie. De verwachting is dat de vraag naar installaties met zonnepanelen de komende jaren fors blijft groeien. Dat resulteert in een toenemende behoefte aan arbeidskrachten in de branche. Bovendien evolueert de sector met ontwikkelingen zoals energieopslagtechnologie, dunnefilm-toepassingen en integratie in slimme netwerken. Vanwege de toenemende behoefte aan arbeidskrachten en de voortdurende ontwikkelingen is er behoefte aan een aangepast opleidingsaanbod in deze branche.’

In hoeverre is dat ook een verantwoordelijkheid van zonne-energiebedrijven?
‘Het is essentieel om ondernemers bewust te maken van hun invloed op opleidingsmogelijkheden en -programma’s binnen de branche, zodat ze de komende jaren beter toegerust zijn met goed opgeleide arbeidskrachten. Het mooie is dat ze hier binnen de LLO-Katalysator zelf invloed op hebben. Door de samenwerking met onderwijsaanbieders in de regio op te zoeken en hun vraag en behoefte voor de komende jaren neer te leggen en hier samen met deze partijen mee aan de slag te gaan.’