‘Verzet tegen zonneparken mag niet uit de hand lopen – grote kansen agri-pv’

Waar komt jouw interesse voor zonne-energie vandaan?
‘Ik volgde de opleiding Politics, Psychology, Law and Economics (PPLE) aan de Universiteit van Amsterdam, waar ik steeds meer gefascineerd raakte door de interactie, en af en toe conflicten, tussen het bedrijfsleven en de maatschappij. Klimaatverandering had steeds meer mijn interesse, en met name wat we kunnen doen om de energietransitie te versnellen. De uitrol van zonne-energie is daarbij cruciaal. Daar gaf ik invulling aan tijdens mijn master Global Business en Sustainability aan de Rotterdam School of Management.

Wat gaf de aanzet voor je afstudeerscriptie The Social Acceptance of Agrivoltaics?
‘Ik werkte parttime bij Solar Plaza, met name aan het in kaart brengen van de wereldwijde zonne-energieketen. Tijdens een discussie met mijn collega’s kwamen de kansen van agri-pv ter sprake. Wind op land stuit inmiddels op enorm verzet. Wat kunnen we doen om grote zonneparken hetzelfde lot te besparen? De combinatie met landbouw is een mooie oplossing, zo was de gedachte.’

Agri-pv staat nog in de kinderschoenen…
‘Dat klopt. Het bestaat al sinds de jaren 80, maar we zien pas sinds kort een sterke toename van interesse, vooral in Europa. In de afgelopen 10 jaar hebben we echter enorme vooruitgang geboekt in de wetenschap, die heeft laten zien dat zonnepanelen zelfs voordelen kunnen hebben voor sommige gewassen. Ze kunnen bijvoorbeeld een microklimaat creëren dat beschermt tegen droogte, die steeds vaker optreedt als gevolg van klimaatverandering.’

Wat heb je exact onderzocht?
‘De kernvraag was wat er moet gebeuren om draagvlak voor de grootschalige uitrol van zon op land te verzekeren. Ik vergeleek de perceptie van mensen ten aanzien van traditionele zonneparken met die van agri-pv door 2 testgroepen van 100 mensen foto’s te laten zien van hetzelfde landschap, alleen het soort systeem verschilde. Ze kregen daarbij een vragenlijst voorgelegd, met als hoofdvraag wat ze ervan zouden vinden als zo’n systeem binnen 3 kilometer van hun woning wordt gerealiseerd.’

Welke vorm van agri-pv liet je ze zien?
‘Die overkappingen. Dat zijn toch de systemen die nu als eerste tractie krijgen en mijn doel was niet het vergelijken van de acceptatie van verschillende soorten agri-pv. Wel heb ik 2 typen in de beelden gefotoshopt, een zware constructie zoals in Duitsland en een lichte zoals in Nederland is gerealiseerd.’

Wat was de conclusie?
‘Landgebonden installaties kunnen in basis nog steeds rekenen op acceptatie, maar agri-pv op meer, in ieder geval in een lichte uitvoering en als er sprake is van inspraak.’

Ligt dat niet voor de hand?
‘Het punt is dat we, als we de Europese energietransitie willen realiseren, een gebied 2 keer zo groot als Nederland moeten gebruiken voor zonnepanelen. We ontkomen er niet aan om daarvoor landbouwgrond te gebruiken. Hoe ga je dat doen zonder opstand te veroorzaken? Stadsmensen kunnen wel zeggen dat het moet, maar de visuele impact vindt plaats op het platteland. We kunnen niet langer zonnevelden ontwerpen met de focus op maximaal rendement alleen. Het is zinnig om vele concepten op de plank te hebben liggen, zodat we een passende vorm kunnen vinden bij iedere lokale situatie. Dan nog voorkomt dat discussie niet, maar het kan er wel voor zorgen dat de energietransitie op gang blijft.’

Waarom won jij de KPMG-RSM Sustainability Master Thesis Award van 2023?
‘Dat is een goede vraag. De jury had het over bruikbare bevindingen die bijdragen aan de overgang naar duurzame energieoplossingen, over een overtuigende uitleg van de voordelen van agrivoltaics en een gevat taalgebruik, wat dat dan ook mag zijn. Die 1.000 euro is in ieder geval welkom, die gaat naar een reis naar Scandinavië deze zomer.’

En daarna?
‘Ik ga werken bij een Venture Capital Fund dat investeert in veelbelovende technologieën in een vroeg stadium, onder andere op het gebied van hernieuwbare energie. De thuisbasis is Michigan in de Verenigde Staten. Ook in die staat spelen overigens issues ten aanzien van zonne-energie. Zo ligt er momenteel een voorstel voor een wet op tafel die zonnevelden op landbouwgrond verbiedt. Het probleem van draagvlak voor zon op land speelt dus overal, en ik ben ervan overtuigd dat agri-pv een heel belangrijke oplossing is en heel groot gaat worden.’