De batterijenrevolutie in Europa: ‘Oppassen dat we niet in valkuil zonnepanelen vallen’

Het Duitse SOLARWATT produceert al 30 jaar zonnepanelen in eigen land. In 2021 werd het productportfolio uitgebreid met een thuisbatterij: Battery Flex. Daarop staat ook het logo van BMW, dat het opslagsysteem mede-ontwikkelde vanuit zijn ervaring in de automotive-industrie. De eerste duizenden exemplaren zijn reeds verkocht. Mei aanstaande zal deze thuisbatterij waarschijnlijk ook verkrijgbaar zijn in de Benelux. Ook dat product wordt in Duitsland gemaakt.

Controle
‘Die keuze maken we niet voor niets’, aldus directeur Erik de Leeuw van SOLARWATT in Nederland. ‘Het geeft ons controle over de kwaliteit van onze producten. Daarnaast betekent het meer onafhankelijkheid van toeleveranciers in verre landen. Sommige componenten moeten we wel uit China halen, dat geldt bijvoorbeeld voor batterijcellen. Maar waar het kan, sourcen we in Europa. Dat is ook waar we met zijn allen naartoe gaan, of in ieder geval wat we willen.’

Kwetsbaar
Russisch gas, olie uit het Midden-Oosten, zonnepanelen uit China. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is eens temeer duidelijk geworden hoe afhankelijk Europa zich heeft gemaakt van derden wat betreft de energievoorziening en hoe kwetsbaar dat maakt. Dat leidde onder andere tot de ambitie van de wederopbouw van een Europese pv-industrie. Ook batterijen werden tot een kritische technologie benoemd die we in eigen huis moeten hebben en maken. De Leeuw onderschrijft die ambitie van harte.

Subsidieoorlog
De Leeuw: ‘Europa moet oppassen dat we met batterijen niet in dezelfde valkuil vallen zoals we eerder ten aanzien van zonnepanelen deden. Tegelijkertijd concurreren we niet alleen met China, maar ook met de Verenigde Staten die de productie van pv en batterijen naar zich toe wil trekken. Er is feitelijk een subsidieoorlog uitgebroken tussen Amerika en China. Europa zal daarin mee moeten; heel snel en heel fors inzetten op het opbouwen van Europese productieketens. Of dat daadwerkelijk gaat gebeuren blijft de vraag, maar het kwartje lijkt nu echt te zijn gevallen. De markt vraagt daar ook om, en ook om duurzamere producten waar geen dwangarbeid aan te pas komt.’

Prijskaartje
SOLARWATT ontwikkelde een nieuwe generatie glas-glas zonnepanelen. Een van de voordelen ten opzichte van vele traditionele zonnepanelen met een kunststof achterzijde is dat die nagenoeg PFAS-vrij zijn. Daarnaast is de CO2-footprint relatief laag dankzij moderne productiemethoden en minder transport. De Leeuw ziet steeds meer eindklanten opstaan die dit van groot belang vinden. Ook de EU wil naar een lage embedded CO2, recyclebaarheid en circulariteit. Daar hangt echter ook een prijskaartje aan.

Milieuheffingen
‘Met het opzetten van een Europese pv-industrie ontstaat ook een enorme kans wat betreft het ontwikkelen en naar de markt brengen van wezenlijk duurzamere zonnepanelen’, aldus De Leeuw. ‘Er zijn meerdere bedrijven in Europa die hier al volop in investeren. Maar dat zal geen grootschalig succes worden zonder een gelijk speelveld. Europa zal dat moeten creëren, onder andere door het heffen van een CO2-taks aan de grens. Voor batterijen geldt uiteraard hetzelfde. Ze zijn onmisbaar voor onze energietransitie. De technologie evolueert. Maar de producten die nu uit China komen, zijn ontegenzeggelijk niet bijzonder duurzaam gemaakt. Een Europese batterijenketen kan hier een prachtig alternatief voor bieden als dat economisch rendabel is.’