logo
wvhj2023
© Energyra
© Energyra
1 april 2023

Moet Nederland vrezen voor Chinees exportverbod zonnepanelen na exportverbod ASML?

Moet Nederland vrezen voor Chinees exportverbod van zonnepanelen na exportverbod voor ASML? Gokken we met de energietransitie? Solar Magazine bespreekt dit dilemma met Menno Veldboer (Energyra).

Hoe denkbaar is een Chinese exportbeperking voor zonne-energieproducten als reactie op het exportverbod van bepaalde machines van ASML?
‘Het is iets waar vanuit China op wordt gehint. De kans is dus aanwezig dat er een blokkade voor Europa en de Verenigde Staten komt. Hoe groot die is, is niet in te schatten. Tegelijkertijd mag duidelijk zijn hoe afhankelijk we zijn; geen zonnepanelen uit China, geen realisatie van onze klimaatdoelen. We moeten het dus weer zelf gaan doen.’

Het exportverbod van ASML

Minister Schreinemacher van Buitenlandse Handel informeerde de Tweede Kamer eerder deze maand de export van bepaalde machines van ASML aan banden te leggen. ‘Gezien de technologische ontwikkelingen en geopolitieke context, is het kabinet tot de conclusie gekomen dat het nodig is voor de (inter)nationale veiligheid om de bestaande exportcontrole van specifieke productieapparatuur voor halfgeleiders uit te breiden’, aldus Schreinemacher. Nederland kwam tot het besluit door druk vanuit de Verenigde Staten, alhoewel dat formeel ontkend wordt door het kabinet. Deze week werd bekend dat ook Japan de export van technologie waarmee chips geproduceerd worden onder Amerikaanse druk gaat controleren en beperken.

China is ondertussen verbolgen, terwijl het afgelopen januari zelf nog meldde te overwegen een exportverbod in te voeren om zo de export van productietechnologie van wafers voor zonnepanelen een halt toe te roepen. Het land wil daarmee zijn dominante marktpositie beschermen.

Je collega Daniël Kuijk zei in een recent artikel dat Europa het verkwanseld heeft, dat het EU-doel van minstens 40 procent zelfvoorziening in zonnepanelen in 2030 van weinig marktrealiteit getuigt, en dat een zonnecellenfabriek in Nederland beginnen een utopie is.
‘We zijn inderdaad overgeleverd aan een grotere macht die de productie vrijwel volledig naar zich toe heeft getrokken. Maar er is een andere kant aan het verhaal met Daniël dat te weinig aan de orde kwam, de tendens van het NRC-artikel was negatief, terwijl we juist met heel positieve dingen bezig zijn.’

Het kan wel?
‘Het opbouwen van een eigen productieketen voor hernieuwbare-energietechnologie zoals zonnepanelen en batterijen – van grondstof tot en met producten en recycling – is een enorme opgave. Het is ook ingrijpend, sociaal-maatschappelijk, ruimtelijk, economisch... Zo zullen we weer mijnbouw moeten gaan toepassen op grote schaal, met alle gevolgen van dien. We moeten de omslag dus met zijn allen maken; het kan als we het willen.’

Not in my backyard moet overboord?
‘Exact, en er moeten heldere politieke keuzes worden gemaakt, inclusief het beschikbaar stellen van de benodigde middelen. Geld is cruciaal. Kijk naar wat wij doen. Energyra startte in 2018 met de productie van highperformance zonnepanelen in Westknollendam. Het ging failliet. Ik nam de zaak over in 2020. Die investering betaalt zich uit. Anno 2023 draaien we op een productiecapaciteit van zo’n 300.000 tot 400.000 zonnepanelen per jaar. Dat kunnen er echter veel meer zijn.’

Het ontbreekt je aan kapitaal om snel verder op te schalen?
‘Het is heel eenvoudig. Onze ambitie is ieder jaar verdubbelen. Met voldoende geld is het in principe ook mogelijk om over een jaar al meer dan 1 miljoen zonnepanelen te produceren. Maar als je bij een bank aanklopt voor 1 euro, dan moet je 6 euro garanderen, anders krijg je nul op het rekest.’

Aan jullie zonnepanelen kleeft ook een prijskaartje.
‘Je betaalt bij ons 30 tot 40 procent meer dan voor een Chinees zonnepaneel. Maar wij bieden een product met 20 procent meer rendement. Het is bovendien duurzaam; bijvoorbeeld vrij van PFAS en de embedded CO2-footprint is laag dankzij een modern productieproces in Nederland. Daarnaast kleeft er geen slavernij aan onze zonnepanelen. En hoe meer we opschalen, hoe goedkoper het wordt. Het is dus een kip-ei-verhaal, en dat geldt niet alleen voor ons. Nederland heeft een mooie zonne-energie-industrie in de dop, die heeft een impuls nodig, willen we loskomen van China.’

De zonnepanelenmarkt is en blijft een vechtersmarkt?
‘De meeste eindgebruikers kijken helaas vooral naar de prijs en niet naar het rendement en de levensduur. Daarom is het belangrijk dat wij als Nederlandse producenten geen standaard maar speciale zonnepanelen bieden. Zo ontwikkelden we bij Energyra, samen met onderconstructiebedrijf EasyFixSolar, een zonnepaneel dat slechts 6,4 kilogram per vierkante meter bedraagt. Dit is volledig gecertificeerd, iets waar wij enorm trots op zijn, en een belangrijke innovatie omdat er veel commerciële daken zijn waar tot nog toe door constructieproblemen geen panelen geplaatst konden worden.’

Je hebt het niet over een Europese pv-industrie…
‘De Europese ambities voor de wederopbouw zijn mooi, het moet ook op die schaal worden aangepakt. Nederland kan daar echter een belangrijke rol in spelen en er ook de economische vruchten van plukken. Kijk naar de plannen van MCPV voor de bouw van een gigafabriek voor zonnecellen in ons land. Zonnepaneelfabrikant Solarge staat aan de vooravond van een flinke opschaling, hetzelfde geldt voor HyET Solar met zijn flexibele zonnefolies. Exasun doet het goed.’

Jullie hebben je verenigd in het investeringsplan SolarNL dat nu voorligt aan het Nationaal Groeifonds.
‘Het belang van toekenning van dat voorstel kan niet worden onderschat, zowel voor onze energietransitie als de BV Nederland. Het biedt de betrokken partijen de mogelijkheid om hun groei te versnellen. Ter illustratie; met het bedrag dat wij vragen en dat wat we zelf bijleggen, kunnen bijvoorbeeld binnen enkele jaren in Nederland net zoveel zonnepanelen worden geproduceerd als we er leggen. Daar is in feite weinig voor nodig.’

Maar wel geld van de overheid…
‘De markt kan dit niet op eigen kracht, en als de overheid achter ons gaat staan dan zullen banken sneller financieringen verstrekken. Dat we voorlopig afhankelijk blijven van de Chinezen is echter een gegeven; zij hebben de macht en dat verandert niet van vandaag op morgen. Maar we kunnen het schip keren en daarmee moeten we nu starten, later is te laat. Het is dus “do or die” en Nederland heeft daarbij een prima uitgangspositie; het Groeifonds als een nationaal investeringsvehikel en mooie bedrijven met vernieuwende producten die klaarstaan om door te pakken.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten