Te veel fouten bij bevestiging zonne-energiesystemen: ‘Accidents waiting to happen’

Jij bent al langer voorvechter van een nieuwe Nederlandse kijk op windbestendig ontwerp van pv-installaties voor platte daken…
‘Ik zie gewoonweg heel veel misgaan. Dat begint met normering. In de NEN 7250 uit 2021 worden eisen gesteld ten aanzien van het komen tot goede ballastberekeningen. Die zijn echter gebaseerd op gelimiteerde windtunneltestdata van 2 decennia geleden, bijvoorbeeld over dakgeometrie, -hoogte en -zonering. Ik heb dit al vele malen aangekaart. Dan wordt er ja geknikt, maar tot nu toe verandert er weinig.’

In andere landen is dat anders?
‘Absoluut. De Verenigde Staten hebben bijvoorbeeld de SEAOC-PV2-2017 en in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland worden de normen van het Wind Technologie Gesellschaft gebruikt. De eisen die daarin worden gesteld, zijn gebaseerd op de laatste inzichten uit state-of-the-art windtunneltesting. Nederland loopt met het hanteren van die sterk verouderde kennis dus mijlenver achter. Dat is vreemd en verontrustend.’

De consequenties zijn?
‘Er zijn installaties waarbij het goed gaat, maar in algemene zin zie ik veel projectrapporten waarbij er voor pv-systemen op allerhande manieren wordt ingeleverd op de noodzakelijke veiligheidsmarge. Dat zijn accidents waiting to happen; zonnepanelen die van het dak afwaaien zorgen per definitie voor materiële schade, maar brengen ook grote risico’s voor mensen met zich mee.’

Op allerhande manieren?
‘De windzone en omgevingscategorie zijn 2 belangrijke elementen voor windballastberekeningen. Daar valt mee te spelen, bewust of uit onwetendheid. Kies je een lagere windcategorie dan kan dat al snel 20 procent schelen. Je kunt op papier ook wind reduceren door het aanpassen van de levensduur van een systeem. Daarmee kun je beïnvloeden of de piekbelasting ooit zal optreden. Dat kun je feitelijk echter niet met zekerheid voorspellen, je creëert op deze wijze dus extra risico. Zo wordt er ook “gespeeld” met risico door de “consequence of reliability cause” aan te passen, waardoor wind wederom gereduceerd wordt. Dat scheelt dan al snel nog eens tientallen procenten. Neem daarbij het hanteren van die obsolete testdata uit windtunneltesten en je kunt uitkomen op 30 procent van de ballast die eigenlijk nodig is. De in Europa vereiste veiligheidsfactor 1,5 wordt vaak niet eens genoemd in ontwerpen.’

Dit is een gevoelig onderwerp…
‘Er wordt heel wat over afgepraat, wat tot verwarring leidt; en ik wil niet generaliseren. Maar ik wil installateurs hier wel over informeren; ze bewust maken van het belang en de juiste kennis overdragen. Dat is een uitdaging. Het is een technisch verhaal over iets wat je niet kunt zien. Het leidt niet zelden tot glazige blikken wanneer ik het erover heb, en de opmerking dat de ballast vaak verdubbeld of verdrievoudigd moet worden ten opzichte van de huidige praktijk is niet populair.’

Daarom haal je Dr. Thorsten Kray naar Solar Solutions, wie is dat?
‘Hij werkte onder andere mee aan de normering in Amerika en Duitsland, en was Head Solar PV Wind Loading bij I.F.I. Institute for Industrial Aerodynamics in Aken. Nu is hij hoofd Research & Standardisation bij AEROCOMPACT. Hij wordt wereldwijd erkend als een leidende expert op dit gebied en legt dus gewicht in de schaal. Iedereen die in dit onderwerp is geïnteresseerd, doet er goed aan om zijn seminar op 16 maart te bezoeken. Hij zal zeer gedetailleerd ingaan op de stand der techniek aangaande wintunneltesten, methodieken om die toe te passen op pv-montagesystemen met ballast, en actuele normen ten aanzien van veiligheid.’

Dat ondersteunt jou in jouw queeste?
‘Het gaat mij niet om met een beschuldigende vinger te wijzen naar partijen die het niet goed doen. Er zijn nog heel veel platte daken in Nederland waarop zonnepanelen moeten worden gelegd. Een structureel windveilig ontwerp is daarbij een logische voorwaarde. Momenteel variëren de testmethoden, gegevensanalyse en gegevensreductie echter sterk per fabrikant van montagematerialen. Het zou goed zijn als daar eenheid in komt, en wel volgens eisen die van deze tijd zijn. Ik roep dus alle betrokken partijen op – van installateurs en producenten tot en met de Nederlandse normenmakers – om in actie te komen en deze zaak gezamenlijk en grondig op te pakken.’

De lezing van Thorsten Kray bijwonen? Kom op donderdag 16 maart tussen 12:05 en 12.25 naar het seminar op Solar Solutions. Bestel hier uw toegangskaarten met de actiecode ‘SOLARMAGAZINE’.