Vlaanderen verplicht zonnepanelen voor grootverbruikers: alle feiten en cijfers op een rij

De verplichting gaat gelden voor gebouwen waar de elektriciteitsafname hoger is dan 1.000 megawattuur per jaar. Voor overheidsgebouwen ligt de drempel op 250 megawattuur per jaar, omdat ze een voorbeeldrol hebben. Vanaf 2030 wordt de verplichting verruimd naar gebouwen met een jaarafname van meer dan 100 megawattuur per jaar.

10 procent dak
Op gebouwen gelegen in Vlaanderen die verbonden zijn met een EAN-afnamepunt (red. een aansluiting op het elektriciteitsnet) waar in 2021 of later de jaarlijkse elektriciteitsafname de drempelwaarde overschrijdt, moet tegen 30 juni 2025 een zonnepaneelinstallatie van minstens 10 procent van de totale horizontale dakoppervlakte geplaatst zijn. De gebouweigenaar moet de basisinstallatie ook gradueel uitbreiden: in 2030 moet minstens 15 procent en in 2035 minstens 20 procent van het dak van zonnepanelen voorzien zijn. Het zijn de eigenaars, erfpachters en opstalhouders van de gebouwen met deze afnamepunten die onderworpen worden aan de verplichting.

Afnamedrempel bereikt in 2021
Is de afnamedrempel al in 2021 overschreden, dan krijgt de eigenaar de mogelijkheid om de verplichte zonnepaneleninstallatie in 3 stappen te laten plaatsen:

Tot uiterlijk 1 januari 2029 kan de plaatsing in 3 stappen en tot uiterlijk 1 januari 2034 in 2 stappen verlopen. De zonnepaneelinstallatie van minimaal 25 wattpiek per vierkante meter horizontale dakoppervlakte meteen volledig laten installeren, is altijd mogelijk en is vanaf 2035 verplicht.

Afnamedrempel bereikt na 2021
Is de afnamedrempel pas na 2021 overschreden, dan geldt de tijdsindicatie uit onderstaande tabel. 

Mogelijke alternatieven
De zonnepanelen hoeven niet enkel op het dak geplaatst te worden, maar kunnen ook op marginale gronden (red. bermen of gesloten stortplaatsen die niet nabestemd zijn als landbouwgebied of natuurgebied), carports, fietsenstallingen geplaatst worden of men kan kiezen voor drijvende zonnepanelen op water.

De eigenaar kan er onder bepaalde voorwaarden ook voor kiezen om de zonnepanelen op een ander eigendom te plaatsen, om een windturbine of een warmtekrachtinstallatie (wkk) op biomassa of biogas te plaatsen of om te participeren in een nieuwe groenestroominstallatie.

‘Als 10 procent van het dakoppervlak van de grote elektriciteitsverbruikers met zonnepanelen bedekt wordt, kan de opgewekte stroom meteen ter plaatse verbruikt worden en daalt de energiefactuur’, licht minister Demir toe, die verantwoordelijk is voor het voorstel dat de Vlaamse regering nu definitief heeft goedgekeurd. ‘70 procent van de ruim 2.500 grootverbruikers in Vlaanderen kreeg afgelopen jaar een dure energiefactuur voorgeschoteld, maar hebben de overstap naar zonnepanelen nog niet gemaakt. Daarom verplichten we de grootverbruikers om al vanaf 2025 zonnepanelen te installeren op hun daken. Een verplichting die hun portemonnee ongetwijfeld ten goede zal komen.’

Boete
Wie de verplichting niet tijdig naleeft, krijgt een geldboete opgelegd. Het handhavingskader en de hoogte van de boetes wordt nog verder uitgewerkt in het Energiedecreet. De boete is tot nu toe vastgesteld op 400 euro per kilowattpiek vermogen dat ontbreekt op het moment dat de gebouweigenaar niet aan de verplichting voldoet.

Het Vlaamse Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) zal vervolgens opnieuw een termijn van 2 jaar toepassen waarin de verplichting alsnog moet worden nageleefd.