logo
wvhj2023
hero-image
14 februari 2023

HIER: ‘Steeds meer knelpunten energiecoöperaties bij nieuwe zonne-energieprojecten’

Energiecoöperaties lopen tegen steeds meer knelpunten aan bij de ontwikkeling van nieuwe projecten, maar ook bij de realisatie van bestaande projecten. Zo werd de ontwikkeling van 75 zonnedaken stopgezet.

Bureau 7TIEN en klimaatstichting HIER hebben in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een knelpuntenonderzoek uitgevoerd.

Grote diversiteit
De knelpunten kennen een grote diversiteit en zijn organisatorisch, financieel, maatschappelijk van aard, maar het gaat ook om samenwerking. Zo spelen bijvoorbeeld bestuursopvolging en het betrekken van nieuwe doelgroepen als leden een rol.

Financieel zijn er knelpunten op het vlak van projectfinanciering, verzekeringen en geld om op te schalen. De samenwerking met gemeenten wordt niet altijd als constructief ervaren en ten slotte spelen maatschappelijke knelpunten een rol. Coöperaties kunnen niet altijd aansluiten door lage netcapaciteit of een geschikte locatie voor een toekomstig project vinden.

Geschikte daken
Energiecoöperaties geven al een paar jaar aan dat het lastig is om geschikte daken te vinden. Met de stijgende energieprijzen besluiten dakeigenaren vaker om zelf te investeren in de relatief goedkope techniek. Regelmatig valt zo’n besluit op een laat moment en is er al veel werk verricht door de coöperatie.

In Delft kwam een project op een lokaal ziekenhuis om die reden stil te liggen. De coöperatie had er 2,5 jaar werk in zitten. In Harderwijk kwam een ‘panklaar’ zonnedakproject met een subsidiebeschikking te vervallen na verkoop van het pand aan een belegger die geen interesse had in het project. Een intentieverklaring van de dakeigenaar of zelfs een afspraak om recht van opstal te vestigen, geeft niet altijd voldoende zekerheid.

Nieuwe ontwikkellocaties
In meerdere regio’s stokt de ontwikkeling omdat gemeenten en provincies nog geen nieuwe zonneparken toestaan, of zodanige randvoorwaarden stellen dat geen rendabele ontwikkeling meer mogelijk is. De beschikbaarheid van nieuwe locaties is onder andere ook afhankelijk van de uitvoering van de Regionale Energiestrategieën (RES’en).

In het geval van een tenderprocedure concurreert een coöperatie met andere projectontwikkelaars. Ook als de bevoegde overheden lokaal eigendom als zwaarwegend criterium meenemen, kan het zijn dat andere criteria zwaarder wegen.

Grondafspraken
Agrariërs en andere grondeigenaren krijgen vaak aantrekkelijke(re) aanbiedingen van concurrerende ontwikkelaars. Voor energiecoöperaties is het volgens de onderzoekers daarom lastig om grondposities te verwerven. Ook als de coöperatie in gesprek is, wil zo’n proces volgens hen nog wel eens spaak lopen. Zo zijn de plannen voor een zonnepark op het terrein van een waterschap stopgezet door het ‘eeuwigdurende gesteggel bij het waterschap over het gunnen van de grondpositie’.

Lokaal eigendom
Een vierde en laatste belangrijk knelpunt is dat het niet altijd lukt om met een projectontwikkelaar overeenstemming te bereiken over lokaal eigendom. De onderzoekers zien ook voorbeelden waarbij een coöperatie afziet van mede-eigendom. De marges zijn zo klein en de uiteindelijke financiële risico’s zo groot, dat zij afzien van de mogelijkheid tot lokaal eigendom. Dat doet zich met name voor als het zonnedak of zonnepark al ontwikkeld is en de coöperatie zich kan inkopen.

75 zonnedaken stopgezet

In het kalenderjaar 2022 zijn 75 projecten voor collectieve zonnedaken stopgezet. De onderzoekers hierover: ‘We hadden minstens 75 zonnedaken op de radar staan die in 2022 hebben afgezien van hun plannen; in 2021 waren dat er bijna 100. De meeste (64) hadden een subsidiebeschikking uit 2021 of 2022 op zak, maar hebben die moeten intrekken of ingetrokken in afwachting van de nieuwe ronde SCE-tarieven voor 2023.’

De initiatiefnemers noemen verschillende redenen voor plannen die niet doorgaan, zoals een ongeschikt dak, een terugtrekkende grond- of dakeigenaar en verkoop van het pand – en dak – en de nieuwe eigenaar heeft geen interesse. Ook een onhaalbare businesscase en te lage subsidie – met name via de SCE-regeling – worden genoemd. Verder worden het ontbreken van een netaansluiting en hogere financieringskosten door de stijgende rente genoemd. Een energiecoöperatie vat het als volgt samen: ‘Dakeigenaren haakten af om uiteenlopende redenen: onzekerheid, asbest, reparatie van het dak. Ook het probleem van netcongestie speelde een rol. Voor 1 project kwam de financiering niet rond. Begin 2022 stonden 10 projecten op de lijst, waarvoor 6 SCE-subsidies werden verleend. Uiteindelijk is slechts 1 project gerealiseerd.’

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten