‘Alleen met gezamenlijke inzet kunnen we de arbeidstekorten van technici en ICT’ers voor de klimaat- en digitale transitie terugdringen’, schrijven de 6 ministers – onder wie minister Rob Jetten van Klimaat en Energie – die het actieplan gezamenlijk hebben onthuld. ‘Het actieplan is dan ook een integraal plan, waarin werkgevers, het onderwijs en de overheid gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen. Het is ook een uitnodiging aan andere landelijke en regionale partijen om de maatregelen en acties te ondersteunen of te benutten voor het ontwikkelen van eigen acties.’
4 pijlers
Met het actieplan wil het kabinet onder meer zorgen dat een tekort aan technici er niet toe leidt dat het doel om de uitstoot van broeikasgassen met 55 tot 60 procent te reduceren in 2030 in gevaar komt. Het actieplan is volgens de regering ook noodzaak om over meer dan 1 miljoen ICT-geschoolden in 2030 te beschikken. De maatregelen en acties die het kabinet neemt, zijn gebaseerd op de aanbevelingen die door het stakeholdersveld zijn aangeleverd en uit het onderzoeksrapport ‘Arbeidsmarktkrapte technici’ van SEO Economisch Onderzoek (SEO) en Research Centre for Education and the Labour Market (ROA).
De maatregelen zijn ingedeeld aan de hand van 4 pijlers: verhogen instroom in bètatechnisch onderwijs; het behoud en vergroten van de instroom in de bètatechnische arbeidsmarkt; arbeidsproductiviteitsgroei; en versterken governance en tegengaan van versnippering.
Verhogen instroom
Met het aantal jongeren dat kiest voor een technische opleiding, kan niet (volledig) worden voldaan aan de behoefte aan technisch en ICT-geschoolde professionals. Bovendien lekt een deel van de leerlingen en studenten die starten aan een technische opleiding door uitval en switch weg naar niet-technische sectoren. De ambitie is om binnen het gehele onderwijs de aandacht en het aanbod van techniek en ICT te versterken om te zorgen dat in 2030: meer jongeren voor een bètatechnische opleiding kiezen; het aantal techniekdocenten is toegenomen en de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven structureel is.
Enkele van de voorziene acties binnen deze pijler zijn:
Vergroten instroom arbeidsmarkt
Door de bevolkingsontwikkeling is het volgens het kabinet onwaarschijnlijk dat oplossingen alleen te vinden zijn in het zorgen voor meer instroom op de arbeidsmarkt vanuit het onderwijs. Omdat er overal krapte is, moet ingezet worden op het stimuleren van zijinstroom vanuit andere sectoren, het matchen van vraag en aanbod en leven lang ontwikkelen. De ambitie is om door het zorgen van het beter zichtbaar en aantrekkelijker maken van de banen in de techniek en ICT – en door het inzetten op een betere matching en scholing van zijinstroom in 2030 – een groter deel van de potentiële doelgroep toe te leiden naar de technische en ICT-sector.
Enkele van de voorziene acties binnen deze pijler zijn:
Arbeidsproductiviteitsgroei
Voor de structurele tekorten van technici en ICT’ers moet vanwege de krapte op de arbeidsmarkt en de krimpende beroepsbevolking nadrukkelijk gekeken worden naar de arbeidsproductiviteit. Hoe kan men het werk met minder mensen blijven doen? Procesinnovatie, robotisering en digitalisering zijn hier antwoorden op. De ambitie is om door inzet van procesinnovatie de arbeidsproductiviteit te verhogen en hiermee in 2030 de vraag naar vakmensen te verminderen.
Enkele van de voorziene acties binnen deze pijler zijn:
Tegengaan van versnippering
Om tempo en schaal te maken, hebben de uitvoerende partijen van het actieplan behoefte aan meer coördinatie en een meer eenduidige programmering. Door de huidige aanpak met veel verschillende tafels en agenda’s voor het human capital-vraagstuk ontstaan er veel afzonderlijke initiatieven, die juist door samenwerking en schaalvergroting veel meer impact kunnen bereiken. Vanuit de overheid zal nadrukkelijker worden ingezet op het wegnemen van obstakels en het oplossen van knelpunten die het bij elkaar brengen van vraag en aanbod verhinderen. De ambitie is door meer coördinatie en regie te komen tot een structurele en programmatische aanpak waarin werkgevers, onderwijsinstellingen en de overheid zich gezamenlijk inzetten voor het vraagstuk.
Enkele van de voorziene acties binnen deze pijler zijn:
Ondernemersorganisaties positief: ‘Plan cruciaal voor energietransitie.De 5 technische branches en werkgeverskoepels achter het Aanvalsplan Techniek stellen zeer positief te zijn over de gepresenteerde maatregelen van het kabinet om te zorgen voor meer groene banen in de techniek. Hun in november gepresenteerde plannen zijn een cruciaal onderdeel van de nieuwe aanpak van het kabinet om het tekort aan technici terug te dringen, blijkt uit de vandaag verzonden Kamerbrief. ‘Het groene banenplan is cruciaal voor de technieksector én voor de energietransitie’, aldus voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland. ‘We hebben veel meer technische vakmensen nodig om alle warmtepompen en zonnepanelen te installeren. Innovatieve energietechniek wordt bovendien steeds digitaler. We zitten dus óók te springen om ICT’ers die nodig zijn voor een productiviteitsstijging in de branche en een versnelling van de verduurzaming.’ In november vorig jaar presenteerde Techniek Nederland met 4 andere branches en de werkgeverskoepels het Aanvalsplan Techniek aan het kabinet. Terpstra ziet een groot deel van die voorstellen terug in het groene banenplan. ‘De brancheorganisaties zijn bereid de komende 10 jaar 500 miljoen euro te investeren, het kabinet verdubbelt dat bedrag. Daarmee kunnen we het tekort aan technici écht gaan aanpakken en de maatschappelijke uitdagingen voor ons land aangaan.’ |