logo
wvhj2023
©Buurserstraat386 | Dreamstime.com
©Buurserstraat386 | Dreamstime.com
26 januari 2023

Tekort aan personeel stijgt naar recordhoogte: ‘Spelbreker voor energietransitie’

Het tekort aan personeel is een spelbreker voor de energietransitie. Het tekort aan werknemers bij bedrijven die werken aan de energietransitie is naar recordhoogte gestegen. Dat blijkt uit nieuwe data van ABN AMRO.

De bank meldt in zijn arbeidsmarktmonitor dat Nederland er in 2022 niet in is geslaagd om de personeelstekorten een halt toe te roepen, maar deze eind vorig jaar juist een record braken. Eind november was bijna 39 procent van de vacatures van de beroepen gerelateerd aan de energietransitie onvervulbaar. Eind december was het tekort iets afgenomen naar ruim 36 procent.

Struikelblok
Naarmate de energietransitie vordert, wordt beschikbaarheid van personeel volgens de onderzoekers een groter struikelblok. Er zijn immers onder meer elektriciens, installateurs en onderhoudsmonteurs, isoleerders, monteurs voor de (verzwaring van) elektriciteitsnetten en allerlei werknemers in de bouw nodig om de energietransitie te bewerkstelligen.

Hoewel de krapte op de arbeidsmarkt een breed en aanhoudend fenomeen is, zijn de personeelstekorten voor de energietransitie aanzienlijk groter dan voor de arbeidsmarkt in totaal, waar de tekorten schommelen tussen de 20 en 25 procent.

Grote steden
Vooral in grote steden kunnen werkgevers moeilijk aan personeel voor de energietransitie komen. Zo is het voor werkgevers in bijvoorbeeld Groningen, Eindhoven, Emmen, Rotterdam, Amsterdam, Zwolle, Utrecht, Apeldoorn, Breda, Enschede, Almere, Den Bosch en Tilburg relatief moeilijk om aan dergelijk personeel te komen. In al deze gemeenten is meer dan de helft van de vacatures voor de energietransitie onvervulbaar. Hoewel de vestigingsplaats van een filiaal voor bedrijven die in meer gemeenten – of zelfs landelijk – zijn gevestigd niet leidend hoeft te zijn, duidt dit volgens ABN AMRO op een hoge krapte.

Zeer krappe beroepen
Ook lopen de tekorten per type specialist binnen de aan de energietransitie gerelateerde beroepen uiteen. Voorbeelden van zeer krappe beroepen zijn installatiemonteurs voor dakwerk, sanitair, verwarming, gas- en waterleiding, werkvoorbereiders en calculators voor zowel installatietechniek als voor grond-, weg- en waterbouw en isoleerders van muren, daken en vloeren van woningen en kantoren en monteurs van elektriciteitsnetten. Anderzijds zijn er in deze groep ook ruime beroepen volgens onze indicator, zoals technologisch milieudeskundigen.

Met de hoge personeelstekorten grijpen zzp’ers volgens de onderzoekers hun kans. Zo neemt het aantal zelfstandige bouwinstallateurs rap toe. In deze groep werden in de eerste 3 kwartalen van 2022 ruim 3.400 nieuwe ‘bedrijven met 1 werkzame persoon of minder’ opgericht, waar dit er in dezelfde periode een jaar eerder nog ruim 2.600 waren.

Aantrekkingskracht verhogen
Volgens de onderzoekers is het daarnaast van belang – mede om werknemers binnen de technische sectoren vast te houden – om de aantrekkingskracht van banen te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld door meer in te zetten op welzijn van werknemers – zoals op het vlak van veiligheid – en het flexibiliseren van arbeidstijden. Dit laatste kan er tevens toe leiden dat meer vrouwen voor een technisch beroep kiezen.

Voorlopig is het arbeidstekort nog niet opgelost en is nieuwe instroom nog beperkt. Voor nu betekent het dat er volgens ABN Amro vooral veel winst valt te behalen door efficiënter te gaan werken en in te zetten op de digitale transformatie van de gehele keten, al dan niet met de inzet van slimme robots.

Komende jaren krap
De onderzoekers verwachten namelijk dat de arbeidsmarkt de komende jaren krap blijft, zelfs bij een afkoelende economie.

Ten eerste is dit een gevolg van het beperkte aanbod van nieuwe arbeidskrachten. Zo is de netto- arbeidsparticipatie historisch hoog, en zorgt de vergrijzing van de samenleving voor uitstroom uit de beroepsbevolking. Daarnaast zijn werkgevers in de huidige markt terughoudend om werknemers te laten gaan, wat tot zogenoemd ‘labour hoarding’ leidt, wat de zijinstroom naar banen voor de energietransitie kan bemoeilijken. Omdat de krapte op de arbeidsmarkt naar verwachting deels structureel zal zijn, is het van belang om verder te kijken vanuit welke relatief ruimere beroepen een overstap naar een van de energietransitieberoepen gemaakt kan worden. Het UWV heeft hier een eerste voorzet voor gedaan door het in kaart brengen van zogenoemde overstapberoepen.

Deel dit artikel:

Nieuwsbrief

Meld u aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws!
Ja, ik wil de nieuwsbrief ontvangen en heb de privacy policy gelezen.

Laatste Nieuws

Bekijk al het nieuws

Meest gelezen

Producten