De Europese Commissie wil te hoge winsten van de energiesector afromen: ook van producenten van wind- en zonnestroom als fossiele elektriciteit. De Belgische regering pakt die handschoen op, en gooit nog een schepje boven op de voorgestelde overbelasting op inkomsten door Europa. FEBEG, de Federatie van Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven, luidt de noodklok en waarschuwt voor perverse effecten op het investeringsklimaat van de Belgische energiemarkt. Solar Magazine vroeg directeur- generaal Marc Van den Bosch om uitleg.
Wat is er aan de hand?
‘De Europese Commissie pleit voor een inkomstenplafond van 180 euro per megawattuur voor inframarginale elektriciteitsproducenten. Daarbij wordt een periode van 7 maanden genoemd, van december 2022 tot juni 2023. De Belgische regering kiest voor een cap van 130 euro – met uitzonderingen van bepaalde technologieën, zoals huisvuil en biomassa – van augustus 2022 tot en met juni 2023.’
Het staat lidstaten toch vrij om eigen invulling te geven aan die Europese inzet?
‘Europa heeft zorgvuldigheid betracht voordat een concreet voorstel werd geformuleerd. Zo is er rekening gehouden met het feit dat er voldoende investeringsruimte moet blijven om de energietransitie op gang te houden. De Belgische regering doet dat duidelijk niet. Dat is betreurenswaardig.’
De redenen zullen niet anders zijn dan die van de Europese Commissie…
‘Het zijn bijzondere tijden, er is sprake van een energiecrisis. Regeringen nemen hun burgers in bescherming tegen de hoge prijzen van nu. Er is veel geld nodig om dat te bekostigen. Maar het mag niet ten koste gaan van de energietransitie en bevoorradingszekerheid. En dat is nu juist wat dreigt als dit voornemen van de Belgische regering er doorkomt.’
Waarom? Aan geld is doorgaans weinig gebrek bij energieproducenten.
‘De energiebedrijven die wij vertegenwoordigen, ontplooien doorgaans verschillende activiteiten; ontwikkelen en exploiteren bijvoorbeeld zonne-energiesystemen en windturbines, maar leveren ook energie aan particulieren en bedrijven. Dat laatste is op dit moment verliesgevend. Je kunt dan de winst op productie gaan korten, maar dat doet geen recht aan de totale bedrijfshuishouding en de risico’s die ze lopen. Isoleer je componenten dan hou je geen rekening met een portfolio-effect. Bovendien is theoretische opbrengst nog geen echte opbrengst.’
Wat bedoel je daarmee?
‘Energie wordt meestal ruim van tevoren verkocht, tot wel jaren vooruit. Levering staat echter voor een zeer specifiek moment. Dat spel is steeds lastiger te spelen naarmate er meer zon en wind bijkomt. Zo valt de ingeschatte opbrengst van windturbines bijvoorbeeld de laatste 2 jaar tegen en is het opwekken van zonne-energie per definitie zeer volatiel. En lukt het niet om de contracten na te komen, dan moeten de producenten die kloof dichtfietsen door elektriciteit zelf bij te kopen tegen hoge prijzen op de kortetermijnmarkten. Ben je al eerder overbelast, dan was dat dus op niet-gerealiseerde inkomsten.’
Je trekt dan dus 2 keer aan het kortste eind, maar toch, huilt de sector geen krokodillentranen?
‘België is geen Nederland, wij hebben geen eigen goedkoop gas maar moeten dat importeren. Voor elektriciteit leunden we sterk op onze kerncentrales, maar die worden uitgefaseerd. Tegelijkertijd moeten we ons energiesysteem blijven verduurzamen en voldoende flexibiliteit realiseren om de leverzekerheid van stroom niet in gevaar te brengen. Dat alles vraagt om grote investeringen, en het is onze achterban die dat moet waarmaken. Belgische energieproducten moeten dus over voldoende financieringsmogelijkheden beschikken. Maar dat is geen nationale zaak, de elektriciteitsmarkt is Europees en op dat niveau wordt ook kapitaal verdeeld. Zijn de inkomsten niet voldoende, dan geeft dat negatieve gevolgen voor de kredietwaardigheid. Kan er niet goedkoop genoeg worden geleend, dan komen investeringen in ons energiesysteem van de toekomst onder druk te staan. Zo simpel is het. De Belgische regering hypothekeert hiermee voor een stuk de energietransitie die ze zelf wil versnellen.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.