Holland Solar over alternatieve transportrechten: ‘Alleen voordeel bij additionele toepassing op congestiemanagement’

De brancheorganisatie voor de zonne-energiesector heeft samen met windkoepel NWEA en Energie Samen gereageerd op de consultatie van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) over alternatieve transportrechten en ‘use it or lose it’-contracten.

Minder zekerheid
Met deze consultatie wil de ACM achterhalen wat de verschillende perspectieven zijn op deze onderwerpen. ‘Voor producenten zien we dat vaste transportrechten in combinatie met congestiemanagementproducten altijd aantrekkelijker zijn. Alternatieve transportrechten kunnen dan alleen baat opleveren als ze additioneel toegepast worden wanneer de grenzen van congestiemanagement zijn bereikt’, laten de brancheverenigingen weten in hun reactie.

In de huidige situatie is het zo dat partijen die worden aangesloten en energie leveren op het elektriciteitsnet zeker zijn van transportcapaciteit, wat inhoudt dat ze hun transportcapaciteit op willekeurige momenten mogen benutten. Zij hebben dus vaste transportrechten. Alternatieve transportrechten geven daarentegen producenten minder zekerheid, omdat ze niet zeker weten of de wind- en zonne-energie die ze opwekken ook daadwerkelijk teruggeleverd kan worden aan het stroomnet. Ze hebben namelijk niet het recht om op elk moment hun volledige opgewekte vermogen in te voeden. Wanneer dit wel of niet het geval is, is vooraf niet duidelijk. Een voorbeeld van deze alternatieve transportrechten zijn non-firm aansluit- en transportovereenkomsten (non-firm ato’s). Deze contractvormen zijn op dit moment nog niet toegestaan.

Geen extra onaanvaardbare risico’s
Holland Solar, NWEA en Energie Samen zien dat alternatieve transportrechten kunnen bijdragen aan een efficiëntere benutting van het elektriciteitsnet. Daarvoor moeten ze wel aantrekkelijker worden gemaakt voor producenten dan vaste transportrechten in combinatie met congestiemanagementproducten. Dat is alleen het geval als ze tot grotere kostenbesparingen leiden en geen extra onaanvaardbare risico’s opleveren voor de bedrijfsvoering.

Ter overbrugging
‘Voor hernieuwbare producenten zijn de beschreven vormen van alternatieve transportrechten niet aantrekkelijk’, schrijven de brancheorganisaties in hun zienswijze. ‘Wel kunnen we ons voorstellen dat hernieuwbare producenten geïnteresseerd zullen zijn in alternatieve transportrechten nadat de technische of financiële grens voor congestiemanagement is bereikt, ter overbrugging tot de verzwaring is gerealiseerd. Immers, dan is een alternatief transportrecht de enige optie om nog aangesloten te kunnen worden; dit kan dan alleen als het onvergoed terugregelen op piekmomenten niet leidt tot een economisch onhaalbare businesscase. Hiervoor is waarschijnlijk een vorm van flexibele transportrechten noodzakelijk die een minimale tijd gedurende het jaar transportrecht garandeert.’

Gezien de urgentie van de congestieproblematiek kan het op korte termijn verlagen van transporttarieven voor batterijen volgens de organisaties wel baat opleveren. ‘Wij stellen voor dat de ACM over beide thema’s verdiepende gesprekken organiseert met netbeheerders en netgebruikers.’

Use it or lose it
Afnemers van transportcapaciteit hebben op dit moment de afspraak dat ze tot het beëindigen van hun vaste transportrechten aanspraak kunnen maken op het gehele vermogen waar ze rechten voor hebben afgesloten. Bij ‘use it, or lose it’-contracten wordt een deel van het gecontracteerde transportvermogen teruggenomen als er voor een langere periode geen gebruik van wordt gemaakt. De netbeheerder kan deze capaciteit dan aanbieden aan andere afnemers. Deze contracten vormen dus uiteindelijk een prikkel voor afnemers om hun capaciteitsbehoefte kritisch te beoordelen en geen capaciteit te reserveren die zij niet nodig hebben.

Volgens de brancheverenigingen kan het ‘use it, or lose it’-contract helpen om de onzekerheidsmarge te verkleinen die de netbeheerder hanteert voor het feit dat aangesloten bedrijven in de toekomst wel gebruik kunnen maken van de capaciteit waarvoor ze een contract hebben, maar die ze nu niet gebruiken. Hiermee wordt ook duidelijk wat de daadwerkelijke congestie op dat deel van het elektriciteitsnet is; oftewel de fysieke congestie. De contractvorm kan mogelijk leiden tot een groter beschikbaar vermogen, dat uitgegeven kan worden aan nieuwe transportverzoeken.

2 alternatieve vormen
De 3 brancheorganisaties benoemen in hun consultatiereactie tot slot nog 2 alternatieve vormen van transportrechten.

Ten eerste flexibele transportrechten die een minimale tijd gedurende het jaar transportrecht garanderen en ten tweede geografisch gebonden transportrechten, waarbij de in één netdeel aangesloten netgebruikers invoeding en afname collectief zodanig op elkaar afstemmen dat de operationele limieten van de lokale netinfrastructuur niet worden overschreden. Dit vergt een collectieve contractvorm waarmee dat aantrekkelijk wordt gemaakt voor de samenwerkende invoeders en afnemers, bijvoorbeeld tussen de netbeheerder en een energiegemeenschap of bedrijvenvereniging.