Consultatie wijziging terugverdientijdmethodiek en Erkende Maatregelenlijsten afgerond

Het kabinet maakte afgelopen najaar bekend de energiebesparingsplicht en informatieplicht voor bedrijven te wijzigen. De energiebesparingsplicht houdt in dat bedrijven en instellingen met een energiegebruik van 50.000 kilowattuur elektriciteit of 25.000 kubieke meter aardgasequivalent alle mogelijke energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder verplicht zijn uit te voeren. Op de Erkende Maatregelenlijsten (EML) staan de wettelijk vastgelegde maatregelen die voor de meeste locaties een terugverdientijd van 5 jaar of minder hebben. Op deze manier kunnen dus ook zonnepanelen verplicht worden als ze een maximale terugverdientijd van 5 jaar hebben.

2 consultaties
Waar vorig jaar al de internetconsultatie van de beoogde verbreding van de energiebesparingsplicht werd afgerond, zijn in de afgelopen periode 2 andere consultaties voltooid. Allereerst gaat het om de consultatie van de actualisatie van de Erkende Maatregelenlijsten (EML) waarop de energiebesparende maatregelen staan met een terugverdientijd van 5 jaar of minder. Door de actualisatie worden onder meer zonnepanelen en hybride warmtepompen aan de lijsten toegevoegd.

Ten tweede gaat het om de consultatie aanpassing van de bestaande terugverdientijdmethodiek om ook de terugverdientijd van verduurzamingsmaatregelen zoals zonnepanelen te kunnen bepalen.

TNO: terugverdientijd niet gehaald
Het ministerie van Economische  Zaken en Klimaat en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hadden TNO advies gevraagd over de actualisatie van de EML. In het opgestelde rapport adviseert TNO om bij (hernieuwbare) elektriciteitsopwekking onderscheid te maken tussen elektriciteit die door de producent zelf wordt gebruikt en elektriciteit die wordt geleverd aan het stroomnet. De adviseurs hierover: ‘Energieleveranciers mogen zelf een redelijke terugleververgoeding bepalen en maken hier verschillende keuzes in. TNO adviseert om uit te gaan van een terugleververgoeding gelijk aan 80 procent van het leveringstarief exclusief heffingen en btw en netwerktarieven.’

In een rekenvoorbeeld komt TNO – gebaseerd op 10 kilowattpiek zonnepanelen voor een investering van 10.500 euro exclusief btw – op een terugverdientijd van 8,8 jaar. Daarbij wordt uitgegaan van afbouw van de salderingsregeling, 70 procent zelfverbruik en 30 procent teruglevering aan het stroomnet.

Omgevingsdienst NL: ‘Veel meer maatregelen’
Gemeenten en provincies zijn het bevoegd gezag voor de energiebesparingsplicht die vanaf 1 juli 2023 aangepast zal worden naar de verplichting tot het verduurzamen van het energiegebruik. Het toezicht en de handhaving worden vaak gedelegeerd aan omgevingsdiensten. Zij zijn verantwoordelijk voor toezicht en handhaving op de plicht. Omgevingsdienst NL, de overkoepelende vereniging van de 29 regionale omgevingsdiensten in Nederland, stelt in zijn tijdens de internetconsultatie ingediende zienswijze dat de uitgevoerde berekeningen voor terugverdientijden van de verschillende maatregelen nu al achterhaald zijn.

‘De huidige energieprijzen die gebruikt zijn voor de onderliggende terugverdientijdberekening zijn op dit moment al niet meer actueel. Er wordt gesproken over een latere aanpassing van de prijzen. Hier is op voorgesorteerd door de maatregelen zonnepanelen en (hybride) warmtepompen onder voorbehoud mee te nemen in de consultatie. Naar onze mening zijn er met de huidige energieprijzen bij sommige industriële bedrijven – 1,5 euro per kubieke meter aardgas – nog veel meer maatregelen die een terugverdientijd van 5 jaar hebben.’

De koepelorganisatie pleit daarom voor het binnen de EML-systematiek instellen van een adaptief systeem, zodat wijzigingen in tarieven ook daadwerkelijk doorgevoerd kunnen worden.

Holland Solar betreurt ontbreken zonneboiler
Holland Solar is positief over het feit dat gebouweigenaren in de toekomst door het plaatsen van zonnepanelen invulling kunnen geven aan hun energiebesparingsplicht. Tegelijkertijd betreurt de branchevereniging echter dat zonneboilers ten eerste niet zijn meegenomen in de regeling en ten tweede expliciet worden benoemd als zijnde niet meegenomen in de regeling.

‘De aangegeven reden voor het niet opnemen van zonneboilers in de maatregelenlijst, is dat de terugverdientijd ver boven de 5 jaar ligt. Uit een rapport van CE Delft is echter gebleken dat de terugverdientijd van zonneboilers niet zo ver meer boven de 5 jaar ligt. Daarnaast zien wij in de praktijk dat bij een goede dimensionering van zonnewarmtesystemen, deze terugverdientijd ook onder de 5 jaar kan komen. Met de huidige energieprijzen, die waarschijnlijk nog een langere periode op een vergelijkbare hoogte zullen blijven, moeten gebouweigenaren alle mogelijkheden om te verduurzamen kunnen toepassen.’

Verder pleit Holland Solar ervoor om ook pvt-systemen die de opwekking van zonnestroom en zonnewarmte combineren op te nemen op de Erkende Maatregelenlijsten (EML).

NVDE: ‘Wijzigingen kunnen eenvoudiger’
De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) merkt op dat de wens om de rekenmethodiek eenvoudig te houden niet goed vervuld wordt. ‘We denken dat de wijzigingen nog eenvoudiger kunnen, en effectiever. De te hanteren energieprijs bepaalt in grote mate de maatregelen die een terugverdientijd van maximaal 5 jaar zullen hebben. We onderschrijven de – in de toelichting benoemde – inschatting dat door de huidige hogere energieprijzen er meer maatregelen een terugverdientijd van onder de 5 jaar zullen hebben. Een juiste bepaling van de energieprijs is hiermee cruciaal. Wij stellen voor de standaardenergietarieven voor energie op de gemiddelde maandelijkse future marktprijzen te baseren van de komende 5 jaar; en frequenter te herzien, bijvoorbeeld jaarlijks of tweejaarlijks. Zo is een robuuste, transparante en marktconforme systematiek voor de vaststelling van de standaardenergieprijzen mogelijk.’

De NVDE erkent dat dit leidt tot frequentere wijziging en vaststelling van de maatregelen, wat wennen zal zijn voor bedrijfsleven en handhaving. ‘De volatielere ontwikkeling van energieprijzen en grote noodzaak tot energiebesparing en verduurzaming biedt hier echter voldoende aanleiding voor.’

De wijziging van de terugverdientijdmethodiek, de randvoorwaarden van de onderzoeksplicht en de geactualiseerde EML worden eind 2022 in de Staatscourant gepubliceerd.