‘Het circulaire zonnepaneel kan dit decennium de nieuwe standaard worden’

Dat om bij te dragen aan het Nederlandse doel van een volledig circulaire economie in 2050. De redactie van Solar Magazine ging te rade bij onderzoeksinstelling TNO en de Nederlandse zonnepaneelfabrikant Solarge over de wenselijkheid van eventueel overheidsingrijpen.

Om een zonnepaneel volledig circulair te maken, zullen niet alleen onderdelen gerecycled moeten worden, maar ook hergebruikt moeten worden om weer nieuwe zonnepanelen te maken. ‘Een circulair zonnepaneel is dus niet mogelijk zolang de volledige recycling niet goed op orde is, en dat is best wel een uitdaging’, opent Martin Späth, onderzoeker bij TNO, het gesprek.

Silicium
Circulariteit en recycling zijn in de ogen van Späth onlosmakelijk met elkaar verbonden. ‘Maar ik wil benadrukken dat circulariteit veel meer is dan een zonnepaneel technisch recyclen. Voor bepaalde grondstoffen zal het de komende jaren namelijk lastig blijven om deze terug te winnen en vervolgens hoogwaardig te hergebruiken. Silicium is daar een sprekend voorbeeld van. Voor de productie van zonnepanelen wordt hoogzuiver silicium gebruikt. Er is nog geen technologie om dat hoogzuivere silicium in zijn oorspronkelijke vorm terug te winnen. Vooralsnog is het enkel gelukt om het solargrade silicium terug te winnen als metallurgisch silicium, maar dat heeft een financieel veel lagere waarde. Een ander voorbeeld is zilver dat via een natchemisch proces wordt teruggewonnen. Maar dat recyclingproces creëert weer andere afvalstoffen, iets wat eveneens onwenselijk is. De industrie kan dus niet op haar lauweren rusten. De grote afvalstroom van zonnepanelen staat niet morgen voor de deur, maar tegelijkertijd is 2030 niet ver meer weg. Je zult in dat jaar over een aantal goede recyclingtechnologieën moeten beschikken. Als dat lukt, wordt het circulaire zonnepaneel nog dit decennium de nieuwe standaard.’

Verkoopargument
‘Het streven naar circulariteit is ook een kans om de pv-industrie terug naar Europa te halen’, vervolgt Späth. ‘Circulariteit is een sterk verkoopargument voor Europese zonnecellen en zonnepanelen. De huidige lage kostprijs van zonnepanelen is natuurlijk mede te danken aan de opschaling van de pv-productie door China, maar we moeten onze ogen niet sluiten voor negatieve aspecten die daaraan kleven. Tegelijkertijd zijn we voor de energietransitie de komende jaren ook nog afhankelijk van Chinese fabrikanten. Het is dus ook zaak om niet alleen Nederlandse bedrijven, maar de gehele pv-industrie en waardeketen te motiveren om de productie van zonnepanelen te verduurzamen.’

Koppositie pakken
Waar in China en de Verenigde Staten tot voor kort nauwelijks aandacht was voor de recycling van zonnepanelen, is Europa wereldwijd het afgelopen decennium de kartrekker geweest. De Europese Unie (EU) is door de Waste from Electrical and Electronic Equipment (WEEE)-richtlijn – daterend uit 2012 – een wereldwijd baken geweest voor wetgeving omtrent de verplichte recycling van zonnepanelen. De EU probeert nu bij de introductie van circulaire zonnepanelen opnieuw de koppositie te pakken.

Lees hieronder het volledige artikel in de september 2022-editie van Solar Magazine.