Utrecht wil 3 keer zoveel zonnepanelen: gemeente stelt adviseur netcongestie aan

‘Als gemeente blijven we zonne-energie op kleine en grote daken stimuleren. Bij kleine daken gaan wij VvE’s, eigenaren van monumentale woningen en huiseigenaren met een kleine beurs extra ondersteunen’, duidt wethouder Lot van Hooijdonk. ‘Bij grote daken richten we ons op bedrijfsdaken en de ontwikkeling van solar carports. Tegelijkertijd zien we dat het huidige elektriciteitsnet vol raakt en netbeheerders hard werken aan het verzwaren van het net. In Utrecht gaan we daarom aan de slag met een aantal innovatieve pilots waarbij de opgewekte energie ter plekke wordt gebruikt of we die slim opslaan.’

Spoor A
De aanpak via spoor A is gericht op het stimuleren van zonne-energie op kleine en grote daken. Bij kleine daken is beperkte gemeentelijke ondersteuning nodig om de doelstelling van 120 gigawattuur te behalen.

Onder de groep particuliere huiseigenaren en sociale huurwoningen blijft het zon-op-dakaandeel naar verwachting flink stijgen. Dit komt volgens de gemeente door de salderingsregeling en de goed ontwikkelde markt die eigenaren ontzorgt. ‘Alleen bij Verenigingen van Eigenaars (VvE’s), eigenaren van monumentale woningen en bij eigenaren met een kleine beurs groeit het zon-op-dakaandeel niet snel’, schrijft het gemeentebestuur in het Programma Zon op dak & netoplossingen 2022-2026. ‘Deze doelgroepen krijgen extra ondersteuning: zij worden geïnformeerd en geadviseerd over zon op dak en financieringsmogelijkheden.’

Om de doelstelling voor grote daken van 168 gigawattuur in 2030 te behalen, is een uitgebreide gemeentelijke aanpak nodig. De doelgroepen zijn vooral bedrijven en grote parkeerlocaties voor solar carports; een nieuwe doelgroep in het programma. ‘Deze doelgroep kent belemmeringen in financiële haalbaarheid en ruimtelijke inpassing’, schrijft het college. ‘De ondersteuning van de gemeente zal zich hierop richten, te beginnen bij gemeentelijk vastgoed, om 3 solar carports te realiseren in 2025. De bedrijfsdaken op bedrijventerreinen kunnen in theorie erg veel elektriciteit opwekken met zon op dak. De ondersteuning die de gemeente deze doelgroep van ondernemers en pandeigenaren al biedt, gaat daarom door. Dit gebeurt onder andere met het Bedrijven Zonnepact, de zon-op-dak-aanjagers en de adviseurspool.’

Spoor B
De aanpak via spoor B is gericht op het toepassen van lokale netoplossingen om zon op grote daken mogelijk te maken. Tennet schat dat in de provincie Utrecht er tot 2029 maar capaciteit is voor ongeveer 10 à 25 procent van alle Regionale Energiestrategieën (RES’en). Het behalen van de doelstelling voor grote daken is volgens de gemeente dan ook grotendeels afhankelijk van de genoemde netverzwaringen door Tennet.

‘Andere belangrijke oplossingen voor netcongestie zijn het toepassen van congestiemanagement door de netbeheerders en het toepassen van lokale alternatieve oplossingen’, schrijft het college. ‘Bij dat laatste, bij de toepassing van lokale netoplossingen, daar kan de gemeente een rol bij spelen.’

In opdracht van de gemeente Utrecht heeft Royal HaskoningDHV onderzoek gedaan naar alternatieve individuele en collectieve oplossingen en de rol van de gemeente bij de toepassing ervan. Het college hierover: ‘Er zijn laagdrempelige en individuele oplossingen beschikbaar die ondernemers met een groot dak kunnen nemen. Voorbeelden zijn: een kleine zon-op-dak-installatie waarbij de opwek overeenkomt met het elektriciteitsgebruik van het bedrijf. Daarnaast zijn er ook nieuwe en innovatieve oplossingen mogelijk, zoals het koppelen met slim laden, een batterij, of een deelname aan een E-hub. Bij een E-hub wordt onder andere capaciteit voor teruglevering en afname onderling uitgewisseld.’

De aanpak van spoor B bestaat uit het informeren van bedrijven over de netproblematiek en het adviseren van individuele en collectieve oplossingen. De gemeente stelt hiervoor een adviseur ‘netcongestie’ beschikbaar en werkt nauw samen met de provincie. De pilots vinden plaats bij bedrijfsdaken op bedrijventerreinen, gemeentelijk vastgoed, parkeerterreinen en VvE’s. Ook wordt gestart met haalbaarheidsstudies en onderzoek naar financiering.