Berenschot: batterijen en elektrolysers reële oplossing voor vol stroomnet Limburg

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Berenschot in opdracht van de provincie Limburg. De provincie wil – nu Enexis en TenneT hebben medegedeeld dat het stroomnet in de provincie vol is en te stoppen met het aansluiten van nieuwe klanten – een subsidieregeling in het leven roepen om de netcongestie aan te pakken.

Subsidieregeling
De Limburgse gedeputeerde van Energie Van Gaans-Gijbels heeft Provinciale Staten onlangs laten weten in de tweede helft van 2022 met Europese en eigen middelen een subsidieregeling voor energieopslag en -conversie te willen openen als mogelijke oplossing voor netcongestie.

De financiering is mede gebaseerd op de uitkomsten van het onderzoek van Berenschot dat handvatten voor de provincie bevat voor de inzet van batterijen en elektrolysers. De gedachte hierachter is dat de inzet van batterijen en elektrolysers de behoefte aan een netaansluiting laat vervallen en in ieder geval reduceert.

5 praktijkvoorbeelden
De onderzoekers van Berenschot verschaffen met hun onderzoek inzicht in welke praktijkvoorbeelden netcongestie frequent optreedt en welke rol batterijen en elektrolysers daarin kunnen spelen.

Onderstaande tabel toont de 5 praktijkvoorbeelden, inclusief de huidige problematiek en door Berenschot onderzochte oplossing.

Conclusies batterij
De Berenschot-onderzoekers concluderen dat de toepassing van batterijen voor uitgestelde (terug)levering op dit moment in geen van de generieke praktijkcases rendabel is. De batterij inzetten voor de primaire reservemarkt (fcr-markt) is de enige direct positieve businesscase. Alle andere toepassingen hebben een stapeling van businesscases nodig en/of hebben een onrendabele top.

‘Een batterij laat zich nog niet rendabel inzetten om meer hernieuwbare energie in de elektriciteitsmix te krijgen: het is goedkoper om elektriciteit af te toppen dan om het via een batterij uitgesteld aan het net te leveren’, concluderen de onderzoekers. ‘Bij grotere fluctuatie van elektriciteitsprijzen wordt de businesscase gunstiger. Voor bedrijven die door inzet van een batterij extra omzet kunnen genereren, kan dit de investering van de batterij waard zijn. Echter, batterijopslag en energiemanagement zijn geen “corebusiness”, maar randvoorwaarden voor bedrijven. Onbekendheid en gebrek aan een marktpartij die batterijopslag faciliteert, zorgt ervoor dat dit in de praktijk nauwelijks gebeurt.’

Conclusies elektrolyse
Ten aanzien van elektrolyse met stroom van zonnepanelen en windmolens concluderen de onderzoekers dat dit gemiddeld duurdere waterstof oplevert dan de huidige grijze waterstofprijs. ‘Partijen zijn tot op zekere hoogte bereid een premium te betalen voor groene waterstof. Met SDE++ kan de businesscase daarom uit voor zon óf wind. De combinatie van zon én wind wordt op dit moment echter niet gestimuleerd door de SDE++.’

De provincie Limburg kan volgens Berenschot overwegen een aanvulling te doen op de SDE++ voor bijvoorbeeld opslag en transport van waterstof, of voor de combinatie met zon én wind. ‘Dit zodat er meer groene waterstof beschikbaar komt voor lokale industrie, en ambities ten aanzien van hernieuwbare opwek gerealiseerd kunnen worden, ongeacht de huidige netschaarste.’

Vervolg
Vanuit maatschappelijk perspectief zijn er volgens de onderzoekers meer doelen dan alleen een positieve businesscase nastreven, zoals bijvoorbeeld vergroten van duurzaamheid, stimuleren van kennisdeling en het realiseren van een gunstig vestigingsklimaat. Berenschot adviseert de provincie daarom om eerst te kijken naar welke doelen zij nastreeft, alvorens een concreet instrumentarium in te voeren.

‘Tussen de casussen zit een groot verschil in de onrendabele top en de extra duurzame energie die kan worden gerealiseerd tegen een bepaald bedrag, waardoor stimulering een ander effect heeft per casus’, waarschuwen ze. ‘Houd daarom bij stimuleringsbeleid rekening met de doelmatigheid van de inzet van middelen.’