‘Slim inzetten elektrische auto voor flexibiliteit kan flinke winst opleveren bij investeren in laagspanningsnet’

Wargers is vanuit Enexis gedetacheerd bij ElaadNL, het kennis- en innovatiecentrum voor het slim en duurzaam laden van elektrische voertuigen. Een van de belangrijke vragen waar hij zich als manager Research and Innovation mee bezighoudt, is wat de opkomst van de elektrische auto betekent voor de capaciteitsvraag en potentiële flexibiliteit van onze energievoorziening. Die auto kun je beschouwen als een vloek en een zegen voor het elektriciteitsnet.

Goede nieuws
‘De verbruikspiek in een Nederlands huishouden is grosso modo 3 tot 3,5 kilowatt. In de praktijk wordt die in straten uitgemiddeld tot zo’n 1,5 kilowatt. Netbeheerders hebben bij de aanleg van de kabels rekening gehouden met een piek van 4 kilowatt per woning. Tot zover is er weinig aan de hand. Een gemiddelde elektrische auto laadt echter met 11 kilowatt. Doe je dat als je thuiskomt van je werk, en je buren ook, dan worden de capaciteitsgrenzen van ons netwerk op enig moment overschreden, zeker als we straks ook nog eens allemaal een hybride warmtepomp hebben. Het goede nieuws is echter dat diezelfde auto een belangrijke bijdrage kan leveren aan het ontlasten van lokale netten door slim te laden, dus niet op de momenten dat het verbruik van elektriciteit piekt. Die technologie is er ook al.’

Big Four
Zonnepanelen, een warmtepomp, thuisbatterij en elektrische auto. Dat zijn volgens Wargers de Big Four van de duurzame-energiehuishoudens van de toekomst. Ze moeten samenwerken om opwek, buffering en verbruik optimaal op elkaar af te stemmen. Het ontwikkelen van intelligente home-energiemanagementsystemen en universele communicatieprotocollen voor apparatuur is daarbij key, onder andere om de zelfconsumptie van zonnestroom te optimaliseren. En hoe meer zelfverbruik, hoe duurzamer en hoe lager de netbelasting van een huishouden.

Weg vrij
‘Dat neemt niet weg dat het elektriciteitsverbruik van particulieren door de elektrificatie van de warmtevoorziening en mobiliteit enorm gaat toenemen’, stelt Wargers vast. ‘Hetzelfde geldt echter voor de mogelijkheid van het vastleggen van stroom voor later gebruik. De salderingsregeling voor zonnestroom wordt vanaf 2025 afgebouwd. Er komt een capaciteitstarief. Dynamische energiecontracten gaan mainstream worden. Dat maakt de weg vrij voor de thuisbatterij. Er rijden op dit moment zo’n 500.000 volledig elektrische auto’s in Nederland, in 2025 zullen dat er 1 miljoen zijn. Dan heb je het al snel over 30 tot 50 miljoen kilowattuur aan opslagcapaciteit.’

Point of no return
Wargers gelooft niet in een of-ofverhaal waar het de thuisbatterij en elektrische auto betreft. Wat betreft die laatste is er reeds een point of no return bereikt, maar hij wordt allereerst aangeschaft om mee te rijden en staat niet altijd voor de deur. Voor de thuisbatterij zal er, zeker als er ook een vorm van subsidie aan wordt gehangen, een positieve businesscase gaan ontstaan. Er wordt volgens Wargers kortom dus heel snel een heleboel flexibiliteit toegevoegd aan het elektriciteitssysteem. Toch zijn grootschalige investeringen in verzwaring van laagspanningsnetten onontkoombaar. De Nederlandse netbeheerders geven aan dat op den duur nieuwe kabels moeten worden gelegd in 1 op de 3 Nederlandse straten.

Bidirectioneel
‘Dat is een enorme klus die bovendien zeer kostbaar is’, aldus Wargers. ‘Maar analyse van ElaadNL leert, op basis van een heleboel aannames uiteraard, dat die investeringen in lokale laagspanningsnetten jaren kunnen worden uitgesteld als de opslagcapaciteit van elektrische auto’s slim wordt gebruikt. Of ze zijn in bepaalde gevallen dan zelfs helemaal niet nodig. De optimale inzet van smart charging, en ook het flexibiliteitspotentieel van de warmtepomp en thuisbatterij, kan die operatie van de netbeheerders dus haalbaar en betaalbaar maken. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de mogelijkheid van bidirectioneel laden. Wanneer elektrische auto’s ook stroom aan woningen kunnen gaan leveren, dan kunnen ze het net nog meer ontlasten. Om dat mogelijk te maken, is er echter nog wel wat werk te verzetten op het gebied van innovatie, beslissingen over technische standaarden en regelgeving.’