Nederlandse zonne-energiebedrijven willen o&m-markt veroveren: ‘Een auto geef je ook een jaarlijkse onderhoudsbeurt’

Is onderhoud nog steeds een ondergeschoven kindje? De redactie van Solar Magazine ging in gesprek met Bas IJpelaar (Everday) en Eelco Hoogduin en Hugo Uijlenbroek (Zonnepark Services Nederland) die de ambitie hebben om als Nederlandse onderhoudsbedrijven een gigawattportfolio op te bouwen.

In de ranking van de 25 grootste Europese o&m-bedrijven – gerangschikt op het vermogen dat zij beheren – prijkt een groot aantal bedrijven die in Nederland en België actief zijn. Grofweg de helft van de bedrijven op de lijst is actief in de Benelux, van RWE-onderdeel BELECTRIC tot Enerparc, GroenLeven-eigenaar BayWa r.e. en Pfalzsolar. Geen enkel bedrijf in de top 25 is echter van Nederlandse komaf. Wel staat het in Vlaanderen opgerichte Solora in de top 25. Het uit Merelbeke afkomstige bedrijf voerde per eind vorig jaar voor in totaal 450 megawattpiek aan zonnestroomprojecten o&m-services uit. Twee derde van deze portefeuille bevindt zich in Nederland.

1 en 1,5 gigawattpiek
Everday en Zonnepark Services Nederland zijn 2 relatief nieuwe spelers die in de komende jaren de Europese top 25 willen bestormen. Gezien het volume aan projecten dat zij nu al beheren, zijn zij eigenlijk niet meer te typeren als start-up en zijn het eerder scale-ups. Beide bedrijven herkennen een bij de top 25 horende trend: de o&m-markt wordt steeds meer gedicteerd door de groten der aarde. Die ontwikkeling zorgt er mede voor dat beide bedrijven een groot portfolio willen opbouwen.

Everday werd afgelopen maart opgericht als spin-off van KiesZon, dat weer onderdeel is van energieleverancier Greenchoice. ‘We hebben een vliegende start gemaakt doordat we met KiesZon o&m-contracten hebben afgesloten voor zo’n 250 pv-installaties die samen goed zijn voor 300 megawattpiek’, duidt IJpelaar. ‘We streven ernaar om in 2025 1,5 gigawattpiek aan o&m-contracten te hebben.’

Zonnepark Services Nederland is op zijn beurt een joint venture van projectontwikkelaar Chint Solar en epc-contractor Goldbeck Solar. ‘Wij hebben bij onze oprichting in 2020 de ambitie uitgesproken om eind 2022 over een portfolio van 1 gigawattpiek te beschikken’, duidt Hoogduin. ‘En dat is een ambitie die we gaan halen. We hebben momenteel circa 500 megawattpiek aan operationele zonneparken in beheer. Voor circa 900 megawattpiek zijn de contracten getekend.’

Snelle interventie
Waar Everday zich qua focus richt op grond- en dakgebonden zonnestroomsystemen, ligt die eveneens op grondgebonden en drijvende zonneparken, maar ook bij zonnedaken. IJpelaar en Hoogduin zijn het erover eens dat de 3 varianten wezenlijk van elkaar verschillen, maar een overeenkomst volgens beiden is dat snelle interventie voor elk zonnepark van groot belang is.

‘Vorig jaar hebben we om die reden een vestiging geopend in Zuidbroek’, duidt Hoogduin. ‘Dicht bij een groot aantal zonneparken, zodat we onze klanten beter en sneller kunnen bedienen. We kunnen nu zeer snel interveniëren bij onverhoopte storingen in zonneparken in het noorden van het land. Zeker in het geval van centrale omvormers en transformatoren is het van groot belang snel ter plaatse te zijn met het juiste gereedschap, gekwalificeerd personeel en reserveonderdelen.’

Spare parts
Het verschil tussen het verrichten van onderhoud bij een klein of groot zonnepark is volgens Hoogduin levensgroot. ‘Een kleine zonneweide kun je bijvoorbeeld nog handmatig inspecteren met een camera, maar een park van 80 hectare vergt echt drone-inspecties. Verder voedt een aantal grote zonneparken in ons portfolio rechtstreeks in op het hoogspanningsnet van TenneT. Dat maakt het onderhoud een stuk complexer. Daarnaast kun je bij kleine zonneparken voor zaken als groen onderhoud last minute nog wat regelen, terwijl dat bij een zonnepark van 100 megawattpiek planmatig moet gebeuren. Bovendien heb je daar veel meer kritische componenten, wat een goede strategie voor sparepartsmanagement vergt. Gelukkig zorgen veel professionele investeerders ervoor dat zij direct bij de bouw van hun zonnepark een goede sparepartsvoorraad aanleggen. Vroeg of laat zal die voorraad natuurlijk opraken. Dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, want waar vroeger alle zonnepanelen een standaardformaat hadden van 1,6 bij 1 meter is dat allang niet meer het geval. Samen met de snel evoluerende omvormers wordt dat vroeg of laat wel een probleem…’

Retrofitting
De grote diversiteit aan zonnepaneelmaten is volgens IJpelaar een ontwikkeling waar ook Everday al mee geconfronteerd wordt. ‘Als een zonnepaneel kapotgaat, is een hoger vermogen in beginsel geen probleem, maar het zijn de snelveranderende formaten die voor uitdagingen zorgen. De zoektocht naar een passend zonnepaneel zal de komende jaren niet eenvoudiger worden. Het is ook niet ondenkbaar dat wij in de toekomst besluiten een kleinere installatie in ons portfolio volledig te repoweren om de zonnepanelen uit zo’n project vervolgens als spare parts voor andere installaties aan te kunnen wenden. Schaalgrootte biedt in dat geval een voordeel.’

Volgens Hoogduin is het ook voor zijn bedrijf niet ondenkbaar dat zonneparken waar verspreid over de locatie een groot aantal zonnepanelen defect is, deels opnieuw moeten worden ontworpen. ‘Je kunt dan de defecte zonnepanelen verwijderen en met goede engineering het zonnepark “inschuiven”. Bij de ruimte die dan vrijkomt, kun je via retrofitting nieuwe zonnepanelen monteren.’

Yieldscan
Wat er ook gebeurt, Everday zal volgens IJpelaar bij het opnemen van een pv-systeem in zijn portfolio altijd starten met een yieldscan om de gezondheid van het systeem te bepalen. ‘Deze nulmeting is belangrijk, want iedereen in onze sector weet dat een zonnepaneelinstallatie uit 2015 een andere installatiekwaliteit kent dan een zonnepaneelinstallatie uit 2022 die een Scope 12-inspectie heeft doorstaan. Het kan voorkomen dat wij na een yieldscan de conclusie trekken dat de gezondheidstoestand van een systeem zo dramatisch is dat er eerst verbeteringen aangebracht moeten worden voordat wij het systeem in onderhoud nemen en daar garanties op geven. De yieldscan is dus extreem belangrijk. Want als de installatiekwaliteit van een pv-systeem in de basis niet goed is, krijg je dat nooit meer hersteld. Vergelijk het maar met de fundering van je huis. Is die slecht dan krijg je altijd weer scheuren in je huis, wat je ook doet.’

Lees hier het volledige artikel in de mei 2022-editie van Solar Magazine.