De Nederlandsche Bank: energieprijzen drijven inflatie op, energietransitie het ‘wapen’

Uit een analyse van de economen blijkt dat de economische groei in Nederland zal dalen naar 3,5 procent in 2022 en 1,5 procent in 2023, en de al hoge inflatie nog verder oploopt. Volgend jaar neemt de werkloosheid toe van 4,3 naar 4,6 procent en verslechteren de overheidsfinanciën. Naast de stijgende energieprijzen, loopt de overige handel voorlopig geringe schade op.  

Meer dan verdubbeld
‘De stijging van de energieprijzen is het meest in het oog springend economische gevolg van de Russische inval in Oekraïne’, aldus de analisten van de DNB. ‘De prijs van gas en steenkool is in de weken na de inval meer dan verdubbeld, en de olieprijs schoot bijna 30 procent omhoog. Rusland is een van de grootste gas- en olie-exporterende landen ter wereld. De Russische inval in Oekraïne heeft veel onzekerheid veroorzaakt, en dat leidt tot de sterke prijsstijgingen die we nu zien. De energieprijzen in Nederland waren in de maanden voor de oorlog al flink gestegen, doordat na de coronacrisis de economie sneller herstelde dan verwacht, en de vraag naar allerlei producten groter was dan het aanbod. Daar komt deze stijging nu bovenop.’

Prijsstijging werkt verder door
En die prijsstijging werkt nog verder door: bij de benzinepomp, in de supermarkt en op de energierekening. ‘Gas wordt namelijk gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. Hoe duurder gas, des te hoger dus ook de rekening voor stroom. Maar daarbij blijft het niet, door de prijsstijging van energie worden andere producten ook duurder. Zoals de groente en bloemen die in kassen worden verbouwd. Die kassen worden verwarmd met gas. De stijgende gasprijs wordt doorberekend in de prijs van die producten. Dat zien we in meer sectoren die relatief veel energie verbruiken. Met name in de industrie, transport en agrarische sector zullen de prijzen meestijgen.’

Inflatie stijgt door
De analisten van de DNB benadrukken dat de Russische inval in Oekraïne ook gevolgen heeft voor de Nederlandse economie. ‘Het belangrijkste is dat wij verwachten dat de inflatie nog verder zal toenemen. De forse toename van de energieprijzen is de belangrijkste reden dat er hogere inflatie is. Het gaat dan niet alleen om de prijs aan de pomp of voor de verwarming, maar ook om de prijs van voedsel, omdat voor de productie van voedsel energie nodig is. Wij verwachten dan ook dat de inflatie dit jaar verder zal oplopen naar 6,7 procent, maar volgend jaar weer zal afnemen, naar 2,8 procent.’

Energietransitie het wapen
De analisten van de DNB zien in het versnellen van de energietransitie een belangrijk ‘wapen’ om de huidige problematiek aan te pakken.

‘Westerse landen hebben zich voorgenomen om de afhankelijkheid van Russisch olie en gas zo snel mogelijk te verminderen. Dat kan door energie in andere landen te kopen, grotere reserves op te bouwen en de energietransitie te versnellen. Door dit niet alleen, maar in Europees verband te doen, wordt de energievoorziening minder afhankelijk van geopolitieke risico’s. Een overgang naar duurzame energie is daarbij de meest toekomstbestendige aanpak.’