2021 was een doorbraakjaar voor het Vlaamse Azteq. Het bedrijf maakte de feitelijk de stap van startup naar scale-up. Dit werd gemarkeerd door start van de bouw van een derde installatie met zonnespiegels. Die wordt gerealiseerd bij Avery Dennison Performance Tapes in Turnhout op een terrein van 11.000 vierkante meter. Medeoprichter en eigenaar Koen Vermout van Azteq kondigt echter alweer nieuwe projecten aan, tot een factor 10 groter. Geconcentreerde zonne-warmtetechnologie en zijn bedrijf gaan volgens hem een grote toekomst tegemoet.
Kinderschoenen
Azteq maakt bij haar zogenaamde concentrated solar thermal (cst)-technologie gebruik van parabolische spiegels. Die reflecteren zonlicht en concentreren dat op een collectorbuis. De vloeistof die daardoorheen loopt wordt daardoor verhit tot temperaturen van 400 graden Celsius. Waar deze technologie steeds grootschaliger wordt toegepast in landen waar de zon altijd schijnt, met name om turbines voor het opwekken van elektriciteit aan te drijven, staat deze in Europa in de kinderschoenen.
Elektrificeren
‘Hij komt echter wel steeds meer op de radar in verschillende landen vanwege het potentieel om duurzame warmte voor de industrie te produceren’, aldus Vermout. ‘Zo valt cst in Vlaanderen binnen de groene energie-calls en is er een uitgesproken interesse vanuit de Duitse politiek. Dat is ook logisch. Landen zoals België en Nederland zitten momenteel op zo’n 20 procent groene energie. We moeten dus nog 5 keer zoveel groene stroom gaan opwekken, en dan heb ik het nog niet eens over de opkomst van elektrische mobiliteit en warmtepompen. Een achtste van onze energiebehoefte bestaat uit warmte voor de industrie. Het heeft geen zin om die ook nog eens te elektrificeren, temeer omdat het veel efficiënter kan zoals we ook in Turnhout gaan bewijzen.
Warmteopslag in beton
De cst-installatie van Azteq in Turnhout gaat zonnewarmte leveren voor de droogovens van Avery Dennison Performance Tapes. Azteq neemt verantwoordelijkheid voor de bouw en 20 jaar exploitatie en onderhoud. De installatie heeft een spiegeloppervlakte (red. appertuuroppervlakte) van 5.500 vierkante meter en is jaarlijks goed voor 2 gigawattuur warmte, het equivalent van zo’n 7 procent van het totale gasverbruik van het proces. Het systeem moet uiterlijk juni 2022 online zijn, en die deadline wordt gehaald.
Vermout: ‘Het aanleggen van de fundering voor de zonnespiegels is gestart. Ook wij hadden last van prijsverhogingen van materialen en de internationale transportcrisis, maar die problemen zijn inmiddels opgelost. Ondertussen is ook de aankoop en levering van het thermische opslagsysteem van het Noorse EnergyNest verzekerd. Dat werkt op basis van opslag van warmte – tot 350 graden Celcius – in beton en bestaat uit 6 modules ter grootte van een container van 20-voet. Daarmee kan ons systeem ook ’s nachts warmte leveren. Het komt bovendien voor de helft in eigendom van energiecoöperatie Campina Energie, waarbij meer dan 1.000 Turnhouters zijn aangesloten. Zij profiteren dus mee van deze ontwikkeling.’
Waterstof
Waar het geconcentreerde zonnewarmteproject in Turnhout 5 keer zo groot is als de eerdere 2 installaties van Azteq in Vlaanderen realiseerde, heeft Vermout zijn ogen vooral op de horizon gericht. Er liggen veel meer projecten in het verschiet, kleine, maar ook van 10 keer zo groot. ‘Hoewel onze technologie vooralsnog vrij onbekend is – bijvoorbeeld in Nederland – zal dat snel gaan veranderen gezien de vele gesprekken die we momenteel voeren en deels in vergevorderde stadia zijn. Geconcentreerde zonnewarmte wordt mainstream, ook voor de lange termijn. Natuurlijk zal waterstof op een gegeven moment zijn intrede doen als brandstof voor industriële processen en het maken van e-fuels. Maar voor de productie daarvan is warmte nodig en ook daarvoor is cst een prachtige basistechnologie.’
De september 2024-editie van Solar Magazine is verschenen. Het tijdschrift bevat artikelen over de toekomst van de Nederlandse pv-markt, negatieve stroomprijzen, de strijd tegen dwangarbeid en Solar Solutions Kortijk.