Lichtonderzoekers Technische Universiteiten Eindhoven en Delft en KU Leuven bundelen krachten

Dat heeft kortgeleden aansluiting gekregen van het Perceptual Intelligence Lab van TU Delft en van de divisie Lichttechnologie van de KU Leuven. Is dit de opmaat naar het ontstaan van een Nederlands-Vlaams lichtinstituut van wereldformaat? ‘We doen het stap voor stap’, aldus Heynderickx.

Waar komt jouw fascinatie voor licht vandaan?
‘Dat begon met mijn onderzoek naar het optimaliseren van de beeldkwaliteit van displays toen de beeldbuis plaatsmaakte voor lcd, nu alweer zo’n 20 jaar geleden. Sindsdien ben ik gegrepen door wat mensen nu echt zien, ook als het gaat over verlichting, en hoe je die wetenschap kunt gebruiken in het optimaliseren van displays, signaalverwerkingsalgoritmen en kunstlicht.’

Je onderzoek richt zich exact op…
‘Het zo optimaal mogelijk maken van beelden en verlichte objecten, op basis van kennis over wat mensen zien en willen zien. Dat is een combinatie van het vermijden van artefacten zoals flikkering, stroboscopische effecten of ongewenst niet-homogeen licht, met het creëren van gewenste lichteffecten zoals een atmosfeer in een ruimte. Het gaat me ook om meer dan de gemiddelde kijker. Mijn interesse gaat met name uit naar het creëren van een optimale persoonlijke ervaring, ongeacht leeftijd of culturele achtergrond bijvoorbeeld.’

Hoe zou jij de wereld van het lichtonderzoek karakteriseren?
‘Die is klein. Er wordt uiteraard in allerhande vakgebieden fundamenteel licht-gerelateerd onderzoek gedaan, bijvoorbeeld naar gezondheidseffecten en plantengroei. Maar dat vertalen in toegepast onderzoek gebeurt veel minder. Dat heeft alles te maken met het beperkte aantal lichtfabrikanten die dat mogelijk kunnen maken.’

Waar ligt de toekomst van die lichtindustrie?
‘Aan de tijd van dozen schuiven – zoveel mogelijk lampen verkopen, die in een fitting draaien en klaar – lijkt een einde te komen. Led-lampen gaan lang mee, en daarom schuift de sector op naar servicemodellen. Dat is een heel ander businessmodel en daarmee een hele verandering voor de lichtindustrie.’

Jij hebt meerdere petten op…
‘Ik ben ook wetenschappelijk directeur van ILI. Dat is, mede op initiatief van het huidige Signify, in 2010 opgericht - toen led echt mainstream werd. Het doel was en is nog steeds intelligente verlichtingsoplossingen onderzoeken, met name wat die met mensen doen, en die valideren. Dat doen we door de diverse activiteiten op het gebied van lichtonderzoek binnen de TU/e bij elkaar te brengen. In feite zijn we de lichtkoepel binnen onze universiteit en een duidelijk aanspreekpunt voor het bedrijfsleven.’

Welk gewicht leggen jullie in de wereldschaal?
‘In Amerika zit een vergelijkbare club: het Lighting Research Center in Troy New York. Ook in Azië wordt onderzoek gedaan, maar dat is behoorlijk versnipperd. We kunnen ons dus meten met wat er in de rest van de wereld gebeurt, maar het kan ook beter.’

Wat bedoel je daarmee?
‘Ons onderzoek mag dan van een hoog niveau zijn, er gebeuren ook prachtige dingen om ons heen. Kijk naar wat Sylvia Pont en haar collega’s in het Perceptual Intelligence Lab van de Technische Universiteit Delft doen, bijvoorbeeld op het gebied van perceptie-gebaseerde lichtontwerpen. Nog zo’n voorbeeld zijn Marijke Gordijn en Roelof Hut van Rijksuniversiteit Groningen. Hun onderzoek naar de relatie tussen de biologische klok, slaap en licht, en het functioneren van mensen is baanbrekend.’

Lees het volledige artikel hier in de december 2021-editie van LED Magazine.