4 grote steden en 40 gemeenten vragen kabinet om wijkgerichte verduurzamingsaanpak op maat

In de brief schrijven de gemeenten blij te zijn met de compensatiemaatregelen die het demissionaire kabinet onlangs heeft aangekondigd om de hoge energieprijzen te verzachten, maar vragen ze tegelijkertijd om actie.

Hoge prijzen de norm
‘De maatregelen verzachten op de korte termijn de nood middels een verlaging van de energiebelasting. Hogere kosten van geïmporteerde en fossiele energie worden echter ook in de toekomst de norm’, is te lezen in de brief. ‘Een structurele aanpak van de gebouwde omgeving naar minder afhankelijkheid van aardgas is daarom noodzakelijk. Alleen dan voorkomen we steeds hogere energielasten voor de inwoners van Nederland. En alleen dan realiseren we de klimaatambities.’

Risico’s niet bij huishoudens
De hoge aardgasprijs van dit moment is volgens de gemeenten, Aedes en de Woonbond geen incident. ‘Ons land is immers in toenemende mate afhankelijk van importen met fluctuerende prijzen. Daarnaast moet de CO2-uitstoot van aardgasgebruik steeds verder worden teruggebracht en zal deze uitstoot steeds meer in Europees verband belast worden. Het is daarom belangrijk om onze huizen en gebouwen te verduurzamen. Doen we dat niet, dan krijgen huishoudens een steeds hogere energierekening voor hun kiezen.’

De zwakste schouders
‘Naast het oplossen van de financiële en technische vraagstukken is deze energietransitie ook een sociale transitie’, vervolgt men. ‘Goede participatiemogelijkheden voor alle bewoners – huurders en eigenaar-bewoners – verbeteren niet alleen het draagvlak, maar ook de plannen zelf. Ook daarin moeten gemeenten een hoofdrol gaan spelen. Om dit voor elkaar te krijgen, is een wijkgerichte aanpak op maat nodig, naast de subsidieregeling ISDE voor individuele huishoudens. Gemeenten zorgen er bij een wijkgerichte aanpak voor dat niet alleen de assertieve en kapitaalkrachtige huiseigenaar stappen neemt. Er is juist aandacht nodig voor mensen voor wie de kosten zwaar wegen en die moeilijk hun weg vinden in de regionale en landelijke (subsidie)regelingen. En voor huurders die niet zelf de beslissing kunnen nemen over verduurzaming. Met een programma op maat voorkomen gemeenten meerkosten voor de zwakste schouders. Gemeenten ontwikkelen een programma om een hele wijk tegen veel lagere kosten goed te verduurzamen, zonder dat mensen dit individueel moeten zien uit te zoeken. Gemeenten maken ook met verhuurders afspraken over investeringen in de woning.’

Broodnodige investering
Om de wijkgerichte aanpak op maat te realiseren, stellen de gemeenten en woningcorporaties financiële middelen en een instrumentarium nodig te hebben. Ze wijzen erop dat de Raad voor Openbaar Bestuur becijferd heeft dat in de periode 2022-2024 de totale extra uitvoeringslasten voor gemeenten 1.589 miljoen euro zijn. ‘In de voorgestelde Rijksbegroting is hiervoor 72 miljoen euro opgenomen. Het zorgen voor een verduurzaamde, energiezuinige woningvoorraad is een “must” voor ons land en een grote uitdaging. Dit vereist voldoende middelen en begeleiding door gemeenten. We verzoeken u met klem: geef dit de aandacht die het verdient.’