Werkgroep vraagt kabinet kansen voor elektrificatie industrie te verzilveren: benut kansen extra wind- en zonne-energie

Elektrificatie – zowel direct als indirect via waterstof – is volgens de werkgroep dé weg om de Nederlandse industrie vergaand te verduurzamen. De werkgroep heeft de afgelopen periode een belangrijke bijdrage geleverd aan de Routekaart Elektrificatie die het potentieel van elektrificatie in de industrie in kaart brengt. De routekaart is opgesteld door TKI Energie en Industrie in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Concreet beleid
De werkgroep Power-to-Industry bestaat uit vertegenwoordigers van netbeheerders, industriepartijen, energiebedrijven, milieuorganisaties en kennisorganisaties. De ondertekenaars van de oproep zijn onder meer Energie-Nederland, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), FME, NWEA, VEMW en Holland Solar.

Gezamenlijk roepen ze de politieke partijen op om nu belangrijke keuzen te maken over planning, investeringen en randvoorwaarden voor de gezamenlijke ontwikkeling van elektrificatie, hernieuwbare productie en energie-infrastructuur. Vanwege de jarenlange doorlooptijden van elektrificatieprojecten is het volgens hen van groot belang dat dit in de komende kabinetsperiode wordt uitgewerkt in concreet beleid.

Minstens 30 terawattuur
De ondertekenaars van de oproep pleiten ervoor dat er voor 2030 in ieder geval voor minstens 30 terawattuur aan elektrificatie in de industrie wordt gepland. Deze hoeveelheid zal tot minimaal 4,2 megaton CO2-reductie leiden. ‘De instrumenten en de benodigde infrastructuur om grootschalige elektrificatie mogelijk te maken, zijn echter nog niet aanwezig; dit leidt nu al tot vertraging in de uitvoering’, aldus de werkgroep. ‘We roepen het nieuwe kabinet daarom op om op korte termijn aan de slag te gaan met het oplossen van de bestaande knelpunten voor elektrificatie en daarvoor het juiste beleid en middelen in te zetten.’

SDE++ en energiebelasting
Een rendabele businesscase is cruciaal om de industrie in staat te stellen om zoveel mogelijk op natuurlijke investeringsmomenten te kunnen elektrificeren. Daar is nu echter nog geen sprake van, stelt de werkgroep. ‘Als we kijken naar de SDE++ 2020, dan zijn technieken die deel uitmaken van het proces richting elektrificatie, zoals waterstof-elektrolyse, e-boilers en warmtepompen, grotendeels buiten de boot gevallen. Bijna alle aanvragen voor SDE++-subsidie voor deze technieken in de industrie zijn afgewezen. Dit terwijl elektrificatie, met name van processen tot 200 graden Celsius, voor 2030 zeker mogelijk is. De voorwaarden in de SDE++ moeten daarom verbeteren, bijvoorbeeld door meer (en voor meer uren) subsidie toe te kennen wanneer deze elektrificatietechnieken aantoonbaar hernieuwbare elektriciteit gebruiken.’

Ook de energiebelasting voor elektriciteit moet volgens de werkgroep verlaagd worden ten opzichte van gas om elektrificatie concurrerender te maken. Ook moeten de kosten voor elektrische infrastructuur – nettarieven en aanpassingen binnen de fabriek – de overstap naar elektrificatie niet tegenhouden.

Meer wind- en zonne-energie
De werkgroep pleit er verder voor om de elektrificatie van de industrie te koppelen aan verhoging van de opwek van groene stroom. ‘Het Klimaatakkoord onderschrijft dat extra elektriciteitsvraag uit de verschillende sectoren gepaard moet gaan met extra investeringen in wind- en zonne-energie. Alleen al de extra vraag uit de industrie en van datacenters in 2030 wordt in het advies van de Stuurgroep Extra Opgave geraamd op circa 45 terawattuur. Dat is ongeveer gelijk aan een uitbreiding van wind op zee met 10 gigawatt.’

‘We pleiten ervoor om de mogelijkheden voor extra windenergie op land en zonnestroom te benutten en dus zeker de SDE++ voor nieuwe aanvragen voor deze technieken in stand te houden’, vervolgt de werkgroep haar oproep. ‘Wij pleiten ook voor een duidelijk ontwikkelpad voor elektrificatie met bijbehorende middelen; dat draagt bij aan (markt)zekerheid voor zowel de industrie als ontwikkelaars van hernieuwbare elektriciteit. In dit pad kan extra vraag en hernieuwbaar aanbod op hoofdlijnen worden gekoppeld, zodat deze zich parallel aan elkaar ontwikkelen. Dat is van groot belang voor de businesscase van zowel industrie als wind op zee, voor het betaalbaar houden van de energietransitie en voor de belasting op het elektriciteitsnet. Daar is regie voor nodig vanuit de overheid. Daarbij helpt het als er één elektrificatieloket is bij de overheid dat de verschillende aspecten samenbrengt.’