Vlaanderen: burgers mogen van 2022 stroom van zonnepanelen delen met buren of familie

De Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir werkt daartoe momenteel een hervorming van de energiemarkt uit. Vanaf januari 2022 wordt energiedelen mogelijk voor bewoners van appartementsgebouwen en vanaf juli 2022 zullen eigenaars van zonnepanelen stroom kunnen ‘verkopen’ of gratis schenken aan bijvoorbeeld buren, vrienden of familie.

Energiedelen
‘Vlaanderen is daarmee voortrekker als eerste regio in ons land’, aldus de minister. ‘Bovendien kan Vlaanderen zich van zijn sociaalste kant laten zien dankzij deze hervorming.’

Eerder dit jaar maakte Demir al een decreet voor energiedelen, persoon-aan-persoonverkoop, actieve afnemers en energiegemeenschappen. Dat sluit aan bij de visie dat Vlamingen in de toekomst steeds meer voor groene energiebronnen kiezen, energie lokaal gaan produceren en opslaan en efficiënter gebruiken. Met het besluit dat de Vlaamse Regering nu heeft genomen, legt Demir vast vanaf wanneer en onder welke voorwaarden afnemers aan energiedelen en persoon-aan-persoonverkoop kunnen doen.

Appartementsgebouw of energiegemeenschap
Vanaf begin 2022 kunnen bewoners van een appartementsgebouw zonnedelen. Demir hierover: ‘Samen investeren in zonnepanelen op het dak van een appartementsgebouw is vandaag minder interessant omdat de opbrengst van installatie aan één specifieke bewoner toekomt, of alleen aan de gemeenschappelijke delen van het appartementsgebouw. Andere bewoners hebben daar dan weinig baat bij. Maar vanaf 1 januari kan de opgewekte zonne-energie op het gebouw verdeeld worden onder alle bewoners van het appartementsgebouw.’

Persoon-aan-persoonverkoop
Vanaf juli 2022 kan iedereen – van burgers tot lokale besturen en bedrijven – groenestroomleverancier worden.     

Zo zal iemand met zonnepanelen de stroom die hij niet zelf verbruikt, kunnen verkopen aan iemand anders: een familielid, vriend, collega, ondernemer, buur, et cetera. De rechtstreekse verkoop van persoon aan persoon heet peer-to-peer. Afnemers van die verkoop hoeven dat alleen te melden aan netbeheerder Fluvius. Die neemt de praktische regeling dan op zich en zorgt ervoor dat de informatie doorstroomt naar de leveranciers, zodat de elektriciteitsfactuur automatisch wordt aangepast.

In 2023 stap verder
Vanaf 2023 wordt het energiedelen verder uitgebreid naar échte energiegemeenschappen. Wie zich verenigt in een energiegemeenschap, kan dan groepsverbonden investeren in een installatie voor groene energie, isolatie, een buurtbatterij, gemeenschappelijke laadpalen voor elektrische auto’s … De kosten van de investering en de voordelen die eruit voortvloeien, worden in dat geval verdeeld onder de leden van de energiegemeenschap of worden besteed aan andere ecologische of sociale projecten.

‘Een lokaal bestuur kan bijvoorbeeld samen met buurtbewoners een energiegemeenschap oprichten en zonnepanelen plaatsen op het dak van de sporthal of een kerk’, duidt Demir. ‘De opgewekte stroom die niet ter plaatse verbruikt wordt, kan rechtstreeks verdeeld worden onder de deelnemende buurtbewoners.

Voorwaarden en beperkingen
Om de nieuwe activiteiten beheersbaar en haalbaar te houden, moet volgens Demir gefaseerd te werk worden gegaan. In de beginfase zullen daarom een aantal voorwaarden en beperkingen gelden die geleidelijk aan verdwijnen zodat deze activiteiten vanaf 2024 haast ongelimiteerd kunnen.

Achter de schermen bereiden het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA), de VREG en netbeheerder Fluvius de technische reglementen en de praktische zaken voor, zodat onderlinge energie-uitwisselingen correct en automatisch kunnen verlopen.