‘Markt voor zonnepanelen Bonaire, Sint Eustatius en Saba moet worden opengebroken, flankerend beleid noodzaak’

‘De ontwikkeling van grote zonneparken op de BES-eilanden – Bonaire, Sint Eustatius en Saba – moet stoppen.’ Dat zegt Hans van der Gulik van Dynaf. ‘Het gaat ten koste van schaarse landbouwgrond en waardevolle natuur.’

‘Het is bovendien niet nodig’, vervolgt Van der Gulik. ‘Onze energietransitie is ook haalbaar door het maximaal benutten van het beschikbare dakoppervlak voor zonnepanelen. Een cruciaal puzzelstuk daarin is het openbreken van de residentiële markt, bijvoorbeeld door het invoeren van een passende salderingsregeling.’

100 gigawatt
De 3 BES-eilanden – ook wel Caribisch Nederland genoemd – zijn onderdeel van het Nederlandse koninkrijk. Bonaire kent een jaarlijkse elektriciteitsconsumptie van ruim 100 gigawatt. 70 procent van die stroom wordt opgewekt door het stoken van diesel, het leeuwendeel van de rest met windturbines. Sint Eustatius en Saba verbruiken 13 en 8 gigawatt stroom per jaar, waarvan respectievelijk 46 en 38 procent met zonnepanelen wordt opgewekt.

Kwart hoger
Elektriciteit is kostbaar op de BES-eilanden. Het kilowattuurtarief ligt er ongeveer een kwart hoger dan in Nederland. Dat komt onder andere door de forse productie- en distributiekosten. ‘Reden temeer om versneld zonne-energie uit te rollen’, vindt Van der Gulik, oprichter en mede-eigenaar van het op Curaçao gevestigde Dynaf. Dat bedrijf ontpopte zich het afgelopen decennium tot de grootste lokale speler in zonne-energie op daken van particulieren en bedrijven. Het opent binnenkort een kantoor op Bonaire.

Geweldige uitgangspositie
‘Zowel Bonaire, Sint Eustatius als Saba zet in op een volledige energietransitie en legde daarbij ambitieuze doelen voor de middellange termijn vast. Bonaire noemt daarbij bijvoorbeeld een aandeel hernieuwbare stroom van 68 procent. Dat is niet onrealistisch, de uitgangspositie is geweldig. Europa is grid parity al voorbij wat betreft pv. Wij hebben een extra voordeel: de zon schijnt altijd. Dat maakt de businesscase voor zonnepanelen in principe nog beter. Tegelijkertijd staan we pas aan het begin. Het aantal daken met zonnepanelen is nog miniem. De reden daarvoor ligt allereerst in het gezegde “onbekend maakt onbemind”. Daarnaast is er op de BES-eilanden op geen enkele manier sprake van stimulering door de overheid.’

Niet stimuleren
Demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Bas van ’t Wout stelde afgelopen najaar, toen nog in zijn rol van staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dat het opwekken van duurzame energie niet gestimuleerd hoeft te worden op de BES-eilanden. Dat zou het te aantrekkelijk maken voor daadkrachtige huishoudens om zonnepanelen te plaatsen. Het gevolg: een duurdere elektriciteitsprijs voor de mensen die zich geen zonnepanelen kunnen veroorloven. De Partij van de Arbeid (PvdA) vroeg het kabinet januari dit jaar om dit ongelijkheidsargument te heroverwegen en de mogelijkheden van saldering te onderzoeken, ook in het kader van het steun- en herstelpakket voor Caribisch Nederland voor het verzachten van de gevolgen van de coronacrisis.

Onbegrip
‘Het standpunt van de Nederlandse regering is bijzonder kortzichtig’, aldus Van der Gulik: ‘Het getuigt bovendien van onbegrip over wat er hier nodig is om verduurzaming te versnellen. Kijk naar Bonaire. Elektriciteit kost er 45 dollarcent per kilowattuur (red. het prepaid-tarief). Inmiddels is het terugleveren van zelfgeproduceerde stroom toegestaan, maar daarvoor krijg je een schijntje: 5 dollarcent per kilowattuur. Dat helpt niet bij het vergroten van het enthousiasme over zonne-energie. Bovendien heeft overdimensionering dus geen enkele zin. De weinige systemen die nu draaien, zijn klein en afgestemd op het stroomverbruik gedurende de tijd dat de zon schijnt. Maar net zoals in de rest van de wereld werken wij hier overdag en wordt de meeste stroom daarna verbruikt. Saldering kan dus ook hier een boost geven aan de energietransitie en dat hoeft, rekening houdend met de lokale situatie, absoluut niet ten koste te gaan van gezinnen met weinig geld.’

Lees hier het volledige artikel ‘Residentiële zonnepanelenmarkt BES-eilanden moet worden opengebroken, flankerend beleid noodzaak’ in de mei 2021-editie van Solar Magazine.