Regionale Energiestrategie 1.0: Arnhem-Nijmegen verlaagt bod, meer wind- en minder zonne-energie

Het conceptbod van de RES-regio – onderdeel van de totale Nederlandse ambitie op het gebied van duurzame energie: het opwekken van 35 terawattuur hernieuwbare energie op land in 2030 – bedroeg 1,68 terawattuur met 1,48 terawattuur zonnestroom. Dit betreft de opwekking van duurzame elektriciteit via windturbines, zonnevelden en zonnepanelen op grote daken (red. pv-systemen groter dan 15 kilowattpiek). De betrokken gemeenten Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Doesburg, Druten, Duiven, Heumen, Lingewaard, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar hebben het bod in de RES 1.0 naar beneden bijgesteld tot 1,62 terawattuur. Daarbij gaat het om 1,16 terawattuur zonne-energie.

0,49 terawattuur zon op dak
Waar de verhouding zonne-energie versus windenergie in het conceptbod 97 procent versus 3 procent was – uitgedrukt in vermogen en dus niet in terawattuur – is dat in de RES 1.0 89 procent versus 11 procent. ‘Deze verhouding is efficiënter en effectiever’, aldus de energieregio in de RES 1.0. ‘In de afgelopen periode zijn ook nieuwe verkenningsgebieden voor windturbines in beeld gekomen. Deze worden in de aanloop naar de RES 2.0 verder onderzocht. Daarmee kan de verhouding zich potentieel verder ontwikkelen naar 82 procent zon en 18 procent wind.’

De verdeling uit de RES 1.0 is in onderstaande tabel weergegeven.

Van het totale bod is op het meetmoment – februari 2021 – 0,12 terawattuur gerealiseerd. Voor alle zoekgebieden is een ambitie opgenomen. De bestaande initiatieven en projecten in de gebieden vullen deze ambitie al deels in. Wat overblijft is de resterende opgave.

1.067 hectare zonnevelden en zonnedaken
Het bod van de Regio Arnhem Nijmegen behelst 1,16 terawattuur uit zonne-energie, bestaande uit 0,66 terawattuur zonneparken en 0,49 terawattuur grootschalig zon-op-dak.

Het aantal windturbines en hectare zonnevelden dat hiervoor nodig is, is afhankelijk van de gekozen specificaties. Als alles wordt uitgevoerd met turbines van 5,6 megawatt en panelen van 480 wattpiek, dan zou bovengenoemde opwek in theorie te realiseren zijn met 637 hectare zonnevelden, 470 hectare zon-op-dak en 25 windturbines.

Beoordeling zonnevelden
In de RES 1.0 is vastgelegd dat grootschalige zonnevelden mede moeten worden beoordeeld op: de mate van aantasting van karakteristieke kenmerken van het landschap; de samenhang met andere functies in het gebied zoals landbouw, biodiversiteit, cultuurhistorie; de landschappelijke samenhang; en dubbel ruimtegebruik.

Hiervoor wordt op regionale schaal ingezet op een voorkeursvolgorde voor zonnevelden waarin zon-op-dak wordt opgenomen. De regionale zoekgebieden van de RES 1.0 maken deel uit van deze voorkeursvolgorde. Deze voorkeursvolgorde wordt in het traject naar de RES 2.0 verder uitgewerkt. Het betekent niet dat eerst alleen de daken benut worden. Er is inzet op alle vlakken tegelijkertijd nodig.

Jongeren enthousiaster
Voor de RES 1.0 is ook onderzoek naar het draagvlak onder burgers gedaan. 52 procent van de inwoners van Regio Arnhem Nijmegen vindt een zonnepark aan de rand van de eigen woonwijk geen probleem en 40 procent heeft geen probleem met windmolens bij hun in de buurt.

Onder jongeren vindt 95 procent zonnepanelen op daken (heel erg) goed, 73 procent windmolens (heel erg) goed en 72 procent zonneparken (heel erg) goed.

Potentie zonnewarmte nog niet in beeld
In de RES 1.0 meldt de energieregio dat de potentie van zonthermie nog niet in beeld gebracht is. Wel is regio Rivierenland een haalbaarheidsonderzoek gestart naar de inzet van zonnestroom ten behoeve van de warmtetransitie. De provincie Gelderland bekijkt in hoeverre alle Gelderse RES-regio’s in dit onderzoek betrokken kunnen worden. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen worden meegenomen in de RES 2.0.

Verder staat in de RES 1.0 dat het warmtenet binnen het glastuinbouwgebied NEXTgarden bij Lingewaard wordt uitgebreid naar omliggende bedrijventerreinen en woningen. Duurzame-warmtebronnen die hiervoor worden toegepast zijn biogas van groen gas, een snoeihoutcentrale van tuinders en grootschalige zonthermie waarover besluitvorming wordt verwacht in 2021. Ook wordt ter plaatse gewerkt aan de ontwikkeling van Hoge Temperatuur Opslag (HTO) als onderdeel van het Energy Storage Lab dat TNO in heel Nederland uitrolt.