Giny Vos: ‘Ik ben niet geïnteresseerd in het wow-effect maar zoek de verbeelding’

Het is op diverse plekken in Europa te bewonderen, vaak in de vorm van grootschalige werken in de openbare ruimte. Led is voor haar een basismateriaal, ze gebruikt het al 30 jaar lang. Ondanks de vele mogelijkheden die de technologische vooruitgang in led-aansturing biedt, heeft dat haar niet verleid tot het creëren van spektakel. Ze maakt poëzie. ‘Ik wil mezelf en anderen iets laten zien wat niet eerder zo is gezien.’

Vos studeerde aan de Rietveld Academie en de Rijksakademie. Ze specialiseerde zich in videokunst; iets wat in die tijd, de jaren tachtig van de vorige eeuw, inmiddels een volwassen status in de kunstwereld had veroverd. Ze exposeerde in diverse musea haar projecties, op monitoren en sculpturen bijvoorbeeld. Daarmee verwierf Vos snel bekendheid. Maar haar werkelijke interesse lag er niet. Ze wilde haar passie volgen en een eigen geluid laten horen door te werken in de openbare ruimte. Licht was daarbij het ideale materiaal om die in te kleuren en in beweging te zetten.

Verwondering
‘De werelden van kunst in musea en die in de openbare ruimte zijn behoorlijk gescheiden’, aldus Vos. ‘Ik voelde me aangetrokken tot het laatste, en dat is nog steeds het geval. De openbare ruimte is veel gelaagder dan een witte muur, er gebeurt ontzettend veel, zowel visueel als wat betreft het gebruik. Het is daarmee een bijzonder interessant canvas. Wat kun je aan een locatie toevoegen, een beeld scheppen dat er nog niet is? Hoe kun je daarmee die plek versterken, bijvoorbeeld door het creëren van verwondering? Hoe moet je je tot die plek verhouden om dat te bereiken? Als het kunstwerk af is, wat doet het daar dan, wie gaan het zien, hoe gaan ze het ervaren? Dat zijn de vragen waarmee ik me bezighoud. Mijn werk gaat dus nooit over functionaliteit of esthetiek in de traditionele zin van die woorden. Het gaat om context en de mogelijkheden daarbinnen om iets onbekends te laten ontstaan. En dat levert steeds een ander beeld op.

Universum en explosies
In 1991 maakte Vos voor het eerst gebruik van led-technologie. Ze kreeg een opdracht van een school in Winschoten. Het gebouw had 2 gespiegelde façades. Ze ontwierp 2 digitale klokken met rode led’s, eveneens in spiegelbeeld, en ging die tegenover elkaar plaatsen. Visueel staan ze 8 keer per dag gelijk, dan wisselen ze. Ze geven dus om de beurt de goede tijd aan. Vos reed er een jaar geleden nog eens langs toen ze in de buurt was. De klokken en led’s doen het nog steeds. Niet al haar kunstwerken zijn echter zo robuust.

Een van de meest kenmerkende kunstwerken van Vos is White Noise, boven op een telecomtoren langs de Zuidas in Amsterdam. Met zijn 146 meter toornt die hoog boven de stad uit. Vos creëerde een sterrenhemel die bestaat uit 1.024 led’s. Wanneer het donker wordt, verschijnt er een doorlopend veranderend beeld van planeten en sterren, een twinkelend heelal waar meteorieten doorheen suizen, en kleine explosies. Soms verschijnen er codes van letters en cijfers in dit universum, als teken van menselijke communicatie. Het werd in 2009 geïnstalleerd, 9 jaar later was het op. De led-verlichting was grotendeels versleten door de weersinvloeden en vervuiling. De afgelopen 2 jaar is White Noise echter volledig gerestaureerd - de led-armaturen, hun bekabeling en de elektronica. Begin 2021 ging het licht weer aan. Amsterdam heeft daarmee een landmark terug. Het leverde Vos veel publiciteit op in de lokale en landelijke pers. Maar haar werk samenvatten in dit ene project doet haar geen recht, daarvoor is het te divers.

Lees hier het volledige artikel in de maart 2021-editie van LED Magazine.