Investeringsplan TenneT: nog geen oplossing voor 11 knelpunten hoogspanningsnet

Om onder meer de energietransitie te faciliteren, moet TenneT de komende 10 jaar naar verwachting tussen de 7,8 en 8,7 miljard euro investeren in het oplossen van geïdentificeerde knelpunten in het landelijk hoogspanningsnet. Circa 60 procent daarvan is nodig voor uitbreiding van het net, het resterend deel voor vervangingsinvesteringen en voor overige investeringen. In zijn definitieve investeringsplan beschrijft en onderbouwt TenneT deze investeringen voor de zichtperiode van 2020 tot en met 2029.

ACM kritisch
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelde eerder deze maand bij een eerste toets van de voorlopige investeringsplannen van de netbeheerders dat de plannen nog onvoldoende waren uitgewerkt. Met ingang van 2020 publiceert elke regionale netbeheerder namelijk 2-jaarlijks een investeringsplan, steeds met een zichttermijn van 10 jaar, dat getoetst wordt door de ACM. 

De ACM heeft daarbij de volgende kritiek op het eerder gepresenteerde concept-investeringsplan van TenneT geuit: ‘TenneT voorkomt de knelpunten niet (tijdig) en zal de periode tot oplossing moeten overbruggen met congestiemanagement, het weigeren van verzoeken om transportcapaciteit of andere operationele maatregelen. Dit kan ook leiden tot congestie op lagere netvlakken, in beheer bij regionale netbeheerders. Het betekent ook dat er een mismatch kan optreden tussen ruimtelijke ontwikkelingen die overheden wensen voor bijvoorbeeld duurzame opwek, datacentra of andere afnemers zoals regionale netbeheerders, en de feitelijke mogelijkheden, doordat TenneT de benodigde energie-infrastructuur later ontwikkelt dan gewenst.’ 

De knelpunten van TenneT in de Kop van Noord-Holland zijn daarbij volgens de ACM opvallend, omdat een substantieel deel in 2025 reeds de hoogste risicoscore krijgt van TenneT maar de inbedrijfsname pas staat gepland in 2035.

Geen investering voor 20 knelpunten
In het definitieve investeringsplan, waarin de kritiek van de ACM is verwerkt, is onder meer te lezen dat TenneT voor 20 knelpunten geen investering in het plan heeft opgenomen. Van deze knelpunten worden er 4 opgelost met onderhoud en 5 met operationele maatregelen. 7 knelpunten worden vanwege grote onzekerheid in het volgende investeringsplan opnieuw beoordeeld, 2 knelpunten behoeven nadere analyse om tot een oplossing te komen en van 2 knelpunten wordt het risico geaccepteerd.

In het investeringsplan maakt TenneT gebruik van 3 scenario’s: scenario Klimaatakkoord met 25,0 gigawattpiek zonnepanelen in 2030, scenario Fundament voor Systeemintegratie met 34,3 gigawattpiek zonnepanelen in 2030 en scenario Alternatieve Transitie met 14,3 gigawattpiek zonnepanelen in 2030. 

‘De doorrekeningen van de scenario’s geven ieder een substantieel aantal verwachte knelpunten aan in het net’', schrijft TenneT in het definitieve investeringsplan. ‘Mede vanwege de vermazing van het net hebben veel van die knelpunten een relatie met elkaar. Als één knelpunt wordt opgelost, kan dit een ander knelpunt verlichten of juist versterken. Ondanks dat TenneT bezig is om de eigen organisatie te versterken om de realisatiekracht te vergroten, weten we dat niet alle knelpunten tegelijk zullen kunnen worden weggenomen. De volgorde der dingen is daarom van groot belang. Ook de genoemde niet-infrastructurele oplossingen die we in de toekomst verwachten, zullen hierin meegenomen moeten worden.’

Capaciteitsknelpunten
In zijn definitieve investeringsplan heeft TenneT onderstaande animatie opgenomen, waarbij te zien is welk soort capaciteitsknelpunten ontstaat in 2030 in de 150/110 kilovolt-netten. Per deelnet geeft de grootte van de cirkel het aandeel van risicopunten weer.

Lees ook: 

• Netbeheerders presenteren definitieve investeringsplannen: elektriciteitsnet wordt rigoureus verzwaard