PBL: nationaal energie- en klimaatbeleid kost jaarlijks 3 miljard euro

Het in 2019 tot stand gekomen Klimaatakkoord is op dit moment het uitgangspunt voor het nationale klimaatbeleid. Het PBL heeft de nationale kosten hiervan geraamd ten opzichte van het daarvóór al ingezette beleid dat hoofdzakelijk was gericht op het realiseren van de doelen uit het Energieakkoord uit 2013. De kosten van het eerdere beleid, inclusief de kosten om de doelen uit het Energieakkoord vast te houden, bedragen in totaal ongeveer 52 miljard euro in de periode 2000 – 2050. Dat is dus ruim 1 miljard euro per jaar of 0,1 procent van het Bruto Binnenlands Product.

Optelsom Energie- en Klimaatakkoord
De beleidsambities van het kabinet Rutte III reiken inmiddels verder dan die uit het Energieakkoord. De kosten van wat er in de komende jaren op grond van het Klimaatakkoord uit 2019 extra zal worden gerealiseerd om broeikasgasemissies te verminderen, komen grotendeels boven op de kosten die in het PBL-rapport zijn beschouwd. Deze kosten zijn geraamd op bijna 2 miljard euro per jaar. Opgeteld komen de totale nationale kosten daarmee ruwweg op ruim 3 miljard euro per jaar in 2030: ruim 1 miljard euro als gevolg van maatregelen die onderdeel zijn van het Energieakkoord en ongeveer 2 miljard euro op grond van het Klimaatakkoord uit 2019. 

Investeringskosten steeds lager
Veel hernieuwbare-energievormen zoals wind op land, wind op zee en zonnepanelen hebben volgens de onderzoekers tussen 2000 en 2020 forse kostendalingen doorgemaakt. Herinvesteringen in de periode 2024-2050 om de effecten van het beschouwde beleid vast te houden, vallen daarom lager uit dan de investeringen die tot nu toe zijn gedaan. Ook speelt mee dat is verondersteld dat, in lijn met de Klimaat- en Energieverkenning 2019, de energieprijzen in de toekomst hoger zullen liggen dan in het verleden, waardoor de kosten voor hernieuwbare energie ten opzichte van fossiele energie gunstiger uitvallen.

In de PBL-studie over de kosten van het Energieakkoord veronderstelt het PBL een kostendaling van 3 procent per jaar voor de periode tussen 2020 en 2030; ook zijn verdergaande kostendalingen verondersteld voor volledig elektrische auto’s tot 2030.

Definitie nationale kosten
Een centraal begrip in de PBL-beleidsstudie zijn de nationale kosten. Over dit begrip is eerder (een politieke) discussie ontstaan. Subsidies en belastingen zijn volgens het PBL geen onderdeel van de nationale kosten, omdat dit overdrachten zijn; een herverdeling van geld tussen partijen in de samenleving.

Nationale kosten zijn kosten voor de Nederlandse samenleving als geheel, oftewel de ‘BV Nederland’. De nationale kosten worden los bezien van hoe die kosten zijn verdeeld over partijen in de samenleving. Belangrijk hierbij is dat subsidies en (gederfde) belastingen dus geen onderdeel zijn van de nationale kosten, omdat deze als overdrachten worden gezien (herverdeling van geld tussen partijen in de samenleving); ze hebben geen invloed op de kosten voor de samenleving als geheel. Voor de verdeling van de kosten over de verschillende partijen in de samenleving zijn subsidies en belastingen uiteraard wel van belang. Nationale kosten geven zo ook geen informatie over kosten vanuit het overheidsperspectief.