NTA 8800: ruim 50 procent gebouwen behoudt zelfde energielabel, woning met zonnepanelen scoort slechter

Dat blijkt uit gegevens die het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft gepubliceerd ten bate van de internetconsultatie van de NTA 8800. De internetconsultatie ‘Regeling nieuwe methodiek voor bepalen energieprestatie gebouwen en de inijking energielabels’ duurt tot en met 12 juni 2020.

Afgelopen januari werd bekend dat de eisen voor Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG) pas per 1 januari 2021 worden ingevoerd. De invoering werd met een half jaar uitgesteld omdat de rekensoftware te laat klaar is. Volgens toenmalig minister Knops werd de vertraging vooral veroorzaakt door de uitgebreide en genuanceerde bepalingsmethode voor de energieprestatie van gebouwen NTA 8800.

Alle gebouweigenaren en huurders
De conceptregeling die nu ter consultatie voorligt, heeft volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gevolgen voor alle gebouweigenaren en huurders. Hierbij horen niet alleen particuliere huiseigenaren en verhuurders, maar ook eigenaren van maatschappelijk vastgoed en commercieel vastgoed, zoals overheden, onderwijsinstellingen, zorginstellingen, sportorganisaties et cetera. Daarnaast heeft de regeling gevolgen voor de adviseurs en bedrijven in de energieadviesbranche, die te maken zullen krijgen met de nieuwe bepalingsmethode.

Bij de nieuwe klassenindeling van het energielabel is gekozen voor de variant waarbij er zo min mogelijk verschuivingen plaatsvinden. Het voorkomen van grote lasten voor burgers en bedrijven lag hier (mede) aan ten grondslag. Er zullen echter wel gevolgen zijn. Want met de introductie van de NTA 8800 is de bepalingsmethode voor de energieprestatie van gebouwen gewijzigd. Dit zorgt voor andere resultaten uit de berekening, zowel inhoudelijk als in een andere eenheid, namelijk kilowattuur per vierkante meter per jaar. Hierdoor komt er ook automatisch een nieuwe indeling van de energielabelklassen.

Verschuivingen energielabel niet te voorkomen
In de variant die nu door de overheid geconsulteerd wordt, blijft de verdeling over de verschillende labelklassen gemiddeld gelijk. Daardoor blijven zoveel mogelijk gebouwen in dezelfde labelklasse. Het uitgangspunt is namelijk een zuiver technische en zoveel mogelijk beleidsneutrale overgang. Toch zullen sommige gebouwen met de NTA 8800 een betere of slechtere labelletter krijgen dan met de oude bepalingsmethode. Bij woningen behoudt 53 procent dezelfde labelletter, 21 procent verschuift naar één labelklasse beter en 17 procent verschuift naar één labelklasse slechter.

Bij utiliteitsgebouwen behoudt 52 procent dezelfde labelletter, 12 procent verschuift naar één labelklasse beter en 12 procent verschuift naar één labelklasse slechter. Dat er toch verschuivingen optreden, is volgens het ministerie niet te voorkomen. De verschuivingen hebben verschillende oorzaken, maar hebben met name te maken met de toegenomen invloed van de geometrie van het gebouw op de uitkomst en met de actualisatie van de primaire energiefactor (PEF) voor elektriciteit.

Woningen met zonnepanelen scoren slechter
Met de geometrie van het gebouw wordt in dit verband de verhouding tussen de verliesoppervlakte van de schil (gevels, dak en vloer) en de gebruiksoppervlakte (vloeren) bedoeld, ook wel de compactheid van het gebouw. Ter illustratie: in een rijtje met identieke woningen, zal de hoekwoning een slechtere energieprestatie krijgen, doordat deze meer verliesoppervlakte heeft (namelijk een zijgevel) dan de tussenwoning. De woning verliest meer energie door deze extra buitengevel en heeft dus naar verwachting een hoger primair fossiel energiegebruik. In de oude methode werd deze geometrie niet meegenomen, wat leidde tot uitkomsten die minder correlatie hadden met de werkelijke energieverbruiken.

De PEF drukt uit hoeveel kilowattuur fossiele energie gebruikt wordt voor de productie van 1 kilowattuur elektriciteit. In de NTA 8800 is de PEF van elektriciteit veel lager geworden, omdat de opwekking van stroom de laatste jaren duurzamer is geworden. ‘Daardoor gaan woningen met elektrische installaties beter scoren, maar woningen met veel eigen zonnestroom (door middel van zonnepanelen) juist slechter’, schrijft het ministerie in de conceptregeling die nu ter consultatie voorligt. ‘Bij woningen is ervoor gekozen om extra energielabelklassen toe te voegen om nieuwbouw en zeer energiezuinige woningen beter te kunnen onderscheiden. Voor utiliteitsbouw is er één energielabelklasse toegevoegd om energieopwekkende gebouwen te onderscheiden en zijn de grenzen van de labelklassen per gebruiksfunctie bepaald, waardoor er per gebruiksfunctie een aparte inijkingstabel is. Hiervoor is gekozen omdat het energiegebruik tussen de verschillende functies sterk uiteenloopt. Indien er wel voor één inijkingstabel was gekozen, zouden bepaalde gebruiksfuncties (zoals kantoren) altijd goed scoren, terwijl andere (zoals zorg met bed) niet uit de lagere labelklassen zouden kunnen komen. Met een inijkingstabel per gebruiksfunctie wordt dit voorkomen.’