Energiemonitor Glastuinbouw: 62 bedrijven herwinnen zonnewarmte en 62 bedrijven hebben zonnepanelen

De totale CO2-emissie van de glastuinbouw in 2018 bedraagt 5,7 megaton. De uitstoot stabiliseert zich al sinds 2014 op dit niveau en ligt 1,1 megaton boven het doel voor 2020 van 4,6 megaton. Hoewel de glastuinbouw het bij het terugdringen van de CO2-emissie beter doet dan Nederland als geheel, is het de verwachting van de onderzoekers dat de doelstelling voor 2020 niet wordt gehaald.

CO2-emissie neemt toe
Door de groei van het energiegebruik per vierkante meter in de periode 2014-2018 is de CO2-emissie toegenomen. Dit laat volgens Wageningen Economic Research zien dat het effect van intensivering groter was dan het totaaleffect van extensivering en energiebesparing. De intensivering is het gevolg van de toenemende marktvraag naar energie-intensievere glastuinbouwproducten die in de winterperiode worden geteeld met groeilicht.

Het aandeel duurzame energie in het totale energiegebruik groeide in 2018 met 0,9 procentpunt naar 7,3 procent. In de gehele periode 2010-2018 is het gebruik van duurzame energie in de Nederlandse glastuinbouw verdrievoudigd.

Van zonnewarmte tot zonnestroom
Het aantal bedrijven dat gebruikmaakte van duurzame energie groeide in 2018 met 18 procent naar 255 bedrijven. Het areaal met duurzame energie groeide daarbij met 20 procent naar 1.474 hectare. Dit was ruim 16 procent van het totale areaal glastuinbouw in Nederland. Nieuwe duurzame-energieprojecten worden volgens de onderzoekers de laatste jaren vooral bij (clusters van) grote en zeer grote bedrijven gerealiseerd.

In 2018 voorzag aardwarmte in 48 procent van de toegepaste duurzame energie, op afstand gevolgd door inkoop duurzame elektriciteit (20 procent), zonne-energie (11 procent), biobrandstof (10 procent), inkoop duurzame warmte (10 procent) en inkoop duurzaam gas (<1 procent).

Herwonnen zonnewarmte
De toepassing van herwonnen zonnewarmte was in 2018 stabiel, desondanks blijft het de duurzame-energievorm met de meeste projecten. Enerzijds kon er door meer instraling en hoge temperaturen in de lente en de zomer meer warmte gewonnen worden, anderzijds was er door diezelfde instraling en warmte minder warmtevraag om de herwonnen warmte toe te passen. In totaal werd zonnewarmte toegepast door 62 bedrijven met een gezamenlijk glasareaal van 214 hectare. Herwinning zonnewarmte ontwikkelt zich al jaren alleen nog bij bedrijven waarbij koude nodig is voor koeling van de teelt. De zonnewarmte werd vooral toegepast bij plantenbedrijven (131 hectare), op afstand gevolgd door bloemen (47 hectare) en groente (36 hectare).

Bij bloemen waren alle bedrijven met herwinning van zonnewarmte uit grondkoeling te vinden, hoofdzakelijk bij de gewassen alstroemeria, amaryllis en fresia. Bij planten betreft het hoofdzakelijk de teelt van phalaenopsis. Op meer dan de helft van het totale areaal van deze 4 gewassen wordt koeling gecombineerd met herwinning van zonnewarmte.

Zonnestroom
In 2018 groeide het aantal bedrijven dat gebruiktmaakt van zonnestroom verder door. Bij productie van duurzame elektriciteit door de glastuinbouw zijn zonnepanelen sinds 2017 de voornaamste energiebron. De zonnestroom werd voor circa driekwart toegepast op de bedrijven en de rest werd verkocht.

Zonnestroom groeit volgens de onderzoekers vooral doordat bedrijven gebruikmaken van stimuleringsregelingen. Het aandeel van zonnestroom in de totale hoeveelheid toegepaste, duurzame elektriciteit is 3 procent.