Holland Solar, Energie Samen, Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu, de Natuur en Milieufederaties, Natuurmonumenten, NLVOW en Vogelbescherming Nederland hebben afgelopen week de Gedragscode zon op land gepresenteerd. Samen vertegenwoordigen de organisaties die de gedragscode hebben ondertekend meer dan 2 miljoen Nederlanders, 400 energiecoöperaties, 1.000 lokale natuur- en milieugroepen, een groot aantal bewonersgroepen en 170 bedrijven in de zonne-energiesector.

Na 15 jaar verhuizen
De VNC is er niet van overtuigd dat in het akkoord voldoende rekening wordt gehouden met ecologische waarden. Omdat het effect van zonneparken op de bodem nog altijd niet eenduidig is bewezen, stelt de VNC veel strengere eisen te hanteren aan zonneparken dan die in het akkoord genoemd worden. Zo vindt de VNC dat minstens de helft van de grond in een zonnepark vrij moet blijven van zonnepanelen.

Bovendien moet een zonnepark volgens de VNC voorzien worden van omringende landschapselementen en dienen bedreigde natuurwaarden in de directe nabijheid gecompenseerd te worden. Het zonnepark moet na 15 jaar verhuizen, waarna boeren weer gebruik nemen van het land. Uit een door de initiatiefnemer van het zonnepark ingesteld fonds kan ten slotte het achtergebleven landschappelijk raamwerk duurzaam beheerd worden.

Niet in de wei
De VNC stelt al ruim 1,5 jaar te waarschuwen voor de landschappelijke gevolgen van grootschalige zonneparken. ‘Nog los van de invulling van het akkoord is de eigenlijke vraag die gesteld moet worden of het klimaatprobleem met zonneparken op Nederlandse grond opgelost kan worden’, stelt VNC. ‘Windenergie is het meest efficiënt op zee of aan de kust, zonne-energie in landen waar veel zon is. Wanneer zon en wind inefficiënt worden ingezet, wordt de aarde juist nog verder aangetast, omdat de hiervoor benodigde grondstoffen per slot van rekening ook uit de natuur moeten komen. Voor een omschakeling naar kringlooplandbouw – wat de ‘voltallige milieubeweging’ ook zal willen – is juist meer grond nodig. In dat licht is het moeilijk uit te leggen dat stadslandbouw wordt gepropageerd op daken en in gebouwen terwijl landbouwgronden volgebouwd worden met zonnepanelen. Als in Nederland al zonnepanelen geplaatst worden dan horen deze op daken of in braakliggende bouwlocaties, niet in de wei.’