Onderzoek 4 noordelijke provincies: theoretisch ruimte voor 2.725 hectare zonnepanelen op water

* Onder hectare zon op water valt al het water breder dan 20 meter zonder maatschappelijke belemmeringen.

4 casussen
Binnen het project zijn de volgende 4 casussen onderzocht:

1. een zonnepark op zandwinput Plas Haskerveen in eigendom van de gemeente in Heerenveen;
2. een zonnepark op het natuurlijk meertje Krúsbekken in gemeente Súdwest-Fryslân in eigendom van het Wetterskip;
3. een zonnepark op zandwinput Plas America in gemeente Noordenveld in eigendom van een zandwinbedrijf;
4. een zonnepark op zandwinput Plas Domelaar in gemeente Hof van Twente in eigendom van een zandwinbedrijf.

Haskerveen
Ten noordwesten van Heerenveen ligt zandwinplas Haskerveen. De plas is 38 hectare groot, waarvan 10 hectare in eigendom is van het zandwinbedrijf Solid en 28 hectare van de gemeente Heerenveen. Op het deel van de plas in eigendom van Heerenveen is inmiddels een drijvend zonnepark voorzien. Voor het drijvende zonnepark is een omgevingsvergunning nodig. Nadat een omgevingsvergunning is beschikt, kan SDE+-subsidie worden aangevraagd.

In het onderzoek is stilgestaan bij de vraag van de gemeente Heerenveen of een drijvend zonnepark op hun deel van de zandwinplas financieel haalbaar is. Volgens de onderzoekers is dit het geval. De investeringskosten zijn 9 procent hoger geraamd dan een zonnepark van dezelfde grootte op land. De opbrengsten zijn 5 procent hoger geraamd vanwege positief effect van koeling op de opwek van duurzame energie. Een positief resultaat van de businesscase is mogelijk doordat de aansluitkosten (hoofdstation op korte afstand) en de projectkosten (omgevingsvergunning is eenvoudig) relatief laag zijn. Ook de huur aan de plaseigenaar, gemeente Heerenveen, is lager dan de prijs die doorgaans voor zon op land wordt betaald. Voor de businesscase is uitgegaan van een vast, niet met de zon meedraaiend pv-systeem.

Krúsbekken
Ten zuidoosten van Poppenwier en ten noordwesten van Akkrum ligt in de gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden het langgerekte meertje Krúsbekken. Het meertje is ongeveer 10 hectare groot en in juridisch eigendom van Weterskip Fryslan. Het meer wordt niet gebruikt als specifiek zwemwater, is moeilijk toegankelijk voor de pleziervaart en is geen beschermd natuurgebied. Gemeente Súdwest-Fryslân en Wetterskip Fryslan willen weten of een drijvend zonnepark op het Krúsbekken haalbaar is. Een bescheiden, drijvend zonnepark op de Krúsbrekken van 2 à 3 hectare is volgen ROM3D en Inenergie vrijwel zeker financieel haalbaar via de SDE+-regeling. Een dergelijk park kan lokaal worden aangesloten waardoor de kabelkosten beperkt zijn. Met een park van 2 hectare kan voor ruim 770 huishoudens aan elektriciteit worden opgewekt voor huishoudelijk gebruik.

Plas America
Ten zuiden van Roden is de zandwinplas America gelegen. De plas is 23 hectare groot en voor het grootste deel in eigendom van zandwinbedrijf K3 Delta. De gemeente Noordenveld wil weten of een drijvend zonnepark op de plas America financieel haalbaar, en een ruimtelijke procedure noodzakelijk is. Volgens het onderzoek is een zonnepark vrijwel zeker financieel haalbaar.  Een positief resultaat is mogelijk doordat de relatief hoge aansluitkosten over 17 hectare zonnepark kunnen worden verdeeld en omdat de projectkosten – omgevingsvergunning is eenvoudig – relatief laag zijn. Ook de huur aan de plaseigenaar, ontgronder K3 Delta, is lager dan de prijs die doorgaans voor zon op land wordt betaald.

Plas Domelaar
Ten noordwesten van Markelo ligt in de gemeente Hof van Twente de zandwinplas Domelaar. Deze plas is ongeveer 35 hectare groot. Inmiddels wordt er ook zand gewonnen in een tweede plas die circa 20 hectare groot is. De winning wordt uitgevoerd door het bedrijf Dyckerhoff Basal. Twence wil onderzoeken of drijvende zonneparken een optie zijn voor zijn organisatie om in te investeren. In deze casus is de businesscase uitgewerkt van een draaiend en open systeem, op basis van gegevens van Floating Solar. De totale investering voor een drijvend en draaibaar zonnepark van 20 megawattpiek is circa 19,6 miljoen euro. Een drijvend zonnepark van een substantiële grootte van 25 hectare of meer is volgens het onderzoek vrijwel zeker financieel haalbaar via de SDE+ regeling. Het park zal op een hoofdstation moeten worden aangesloten. Hiervoor moet een kabel worden gelegd naar Rijssen of naar Goor. De omvang van het park maakt dat de kabelkosten verdeeld kunnen worden over veel zonnepanelen.